Dwie blisko trzymetrowej długości płyty z jurajskimi skamieniałościami sprzed 180 milionów lat wzbogaciły zbiory Centrum Edukacji Przyrodniczej Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie.
Skamieniałości pochodzą z okolic Holzmaden w Niemczech. Jedna z płyt zawiera kolonię liliowców z rodzaju Seirocrinus, druga niemal kompletny szkielet ichtiozaura z rodzaju Stenopterygius.
To prawdopodobnie największe w polskich zbiorach tego typu skamieniałości - informują naukowcy z UJ.
Eksponaty zostały zakupione w połowie XIX wieku do Gabinetu Mineralogicznego UJ i wisiały w Collegium Phisicum przy ulicy św. Anny 6. Nie wiadomo, co działo się z nimi w pierwszej połowie XX wieku. W międzyczasie były poddawane kilku, niezbyt fachowym renowacjom.
"W okresie międzywojennym sądzono, że są to niezbyt wartościowe odlewy z gipsu i tak opisywano je w inwentarzach kolekcji geologicznych UJ" - wskazują przedstawiciele uczelni.
W drugiej połowie lat 70. XX wieku płyty przeniesiono do budynku Collegium Geologicum przy ul. Oleandry 2a, zostały pomalowane na czarno i udekorowano nimi korytarz.
"Myślę, że to są jedne z najcenniejszych eksponatów, przynajmniej w tej części paleontologicznej. To są duże skamieniałości dość unikalne na skalę polską, ale też światową. Właśnie po to przychodzi się do muzeum historii naturalnej, a czymś takim jest właśnie Centrum Edukacji Przyrodniczej, żeby patrzeć na duże szkielety" - mówi dr Bartłomiej Kajdas - kustosz kolekcji geologicznej Centrum Edukacji Przyrodniczej.
W 2017 roku, kiedy geolodzy przenosili się na uniwersytecki kampus kolekcja Muzeum Geologicznego została włączona do nowej jednostki - Centrum Edukacji Przyrodniczej UJ, ale płyty, których nie było gdzie wyeksponować, leżały w magazynach Instytutu Nauk Geologicznych UJ.
Dr Bartłomiej Kajdas ustalił, że płyty z liliowcami i ichtiozaurem to oryginalne skamieniałości, co potwierdziły ich szczegółowe oględziny.
W lipcu 2022 roku płyty zostały przekazane do kolekcji CEP UJ i rozpoczęła się konserwacja. Przywrócenie płyt do stanu pierwotnego zajęło ponad rok. Konserwatorzy dzieł sztuki z firm ICOS i Argentum usunęli warstwy farby, odczyszczono powierzchnię skamieniałości i zabezpieczono płyty.
Niezwykłe eksponaty zostały wyeksponowane w Centrum Edukacji Przyrodniczej UJ, w części poświęconej historii życia na Ziemi.
