Mieszkańcy Oświęcimia i okolic upamiętnią wysiedlenia Polaków

Obchody Dnia Pamięci o Wysiedlonych odbędą się przed Tablicami Pamięci w Brzezince.

Ustawiono je w 2001 r., w pobliżu historycznej, głównej bramy obozu Auschwitz II-Birkenau. Wspominają mieszkańców wsi Brzezinka, Harmęże, Pławy, Bór, Rajsko, Klucznikowice, Babice, Broszkowice oraz dzielnicy Oświęcimia - Zasola.

"W miejscu zniszczonych lub zajętych budynków Niemcy założyli obóz zagłady Auschwitz-Birkenau oraz jego zaplecze gospodarcze i przemysłowe" - brzmi inskrypcja.

Jacek Lachendro, historyk z Muzeum Auschwitz, podał, że Niemcy rozpoczęli masowe wysiedlenia polskiej ludności cywilnej z terenów położonych w pobliżu Auschwitz I w marcu i kwietniu 1941 r. Miały związek z planami rozbudowy obozu i zagospodarowaniem terenu wokół niego, w tym stworzeniem obozu Birkenau.

Niemcy wysiedlili z Oświęcimia i pobliskich wsi co najmniej 5 tys. Polaków. Całą ludność żydowską Oświęcimia - około siedem tysięcy osób - deportowano do pobliskich gett. Zniszczono osiem wsi i rozebrano ponad sto budynków z terenu miasta i bezpośredniego sąsiedztwa Auschwitz I. Okupanci przejęli m.in. żywy inwentarz. Zabudowania na wsiach burzono, a pozyskany materiał wykorzystano do budowy Birkenau oraz podobozów Babitz, Harmense, Budy i Rajsko.

W Brzezince, Pławach i Harmężach zniszczono ponad 90 procent gospodarstw, natomiast w Babicach, Broszkowicach, Borze i Rajsku ponad 40 procent.

Niemcy wywieźli wysiedleńców do Generalnego Gubernatorstwa, na Górny Śląsk i do powiatu bielskiego. Część osób trafiła na roboty przymusowe.

W 1941 r. prześladowania dotknęły również ludność z odleglejszych miejscowości - m.in. Bielan, Nowej Wsi, Piotrowic czy Zatoru.

Na miejsce wysiedlonych sprowadzono osadników niemieckich, którzy mieli realizować politykę umacniania niemczyzny na terenach zaanektowanych przez Trzecią Rzeszę - wyjaśnił Jacek Lachendro.

Rok wcześniej hitlerowcy wysiedlali ludność, żeby zbudować obóz Auschwitz I, który był przeznaczony dla Polaków. Działo się to wiosną i latem 1940 r.

Chodziło między innymi o pozbycie się niewygodnych świadków, uniemożliwienie miejscowej ludności kontaktów z więźniami i utrudnienie ucieczek.

Niemcy założyli obóz Auschwitz w 1940 r., aby więzić w nim Polaków. Auschwitz II-Birkenau powstał dwa lata później. Stał się miejscem zagłady Żydów. W kompleksie obozowym funkcjonowała sieć podobozów. W Auschwitz Niemcy zgładzili co najmniej 1,1 mln ludzi, głównie Żydów. Spośród ok. 140-150 tys. deportowanych do obozu Polaków śmierć poniosła niemal połowa. W Auschwitz ginęli także Romowie, jeńcy sowieccy i osoby innej narodowości.