Trybunał Konstytucyjny wyznaczył na 17 stycznia 2019 roku ogłoszenie wyroku w sprawie wniosku prezydenta Andrzeja Dudy dotyczącego nowelizacji ustawy o Instytucie Pamięci Narodowej. O terminie poinformowano na stronie TK.
Ogłoszenie orzeczenia wyznaczono na 17 stycznia 2019 r. na godz. 10.30. W Trybunale Konstytucyjnym tą sprawą zajmuje się piątka sędziów. Przewodniczącą jest prezes TK Julia Przyłębska, a sprawozdawcą sędzia Andrzej Zielonacki. W składzie są też sędziowie: Grzegorz Jędrejek, Zbigniew Jędrzejewski i Michał Warciński.
Styczniową nowelizację ustawy o IPN prezydent Andrzej Duda podpisał w lutym i jednocześnie - w trybie kontroli następczej - skierował do TK wniosek o zbadanie zgodności z konstytucją wprowadzonego tą nowelizacją art. 55a oraz zmian w art. 1 i dodanego art. 2a. Nowelizacja weszła w życie 1 marca.
W czerwcu Sejm uchwalił, Senat zaakceptował, a prezydent podpisał kolejną nowelę ustawy o IPN. Weszła ona w życie w połowie lipca. Uchyliła ona wprowadzone styczniową nowelizacją tej ustawy artykuły: 55a, który groził karami grzywny i więzienia za przypisywanie polskiemu narodowi i państwu odpowiedzialności m.in. za zbrodnie III Rzeszy Niemieckiej i art. 55b, który głosi, że przepisy karne mają się stosować do obywatela polskiego oraz cudzoziemca - "niezależnie od przepisów obowiązujących w miejscu popełnienia czynu".
Szef gabinetu prezydenta Krzysztof Szczerski mówił PAP w czerwcu, że o ile część postępowania przed TK, która dotyczy uchylonego artykułu styczniowej noweli ustawy o IPN zapewne zostanie umorzona, o tyle część dotycząca tzw. artykułów ukraińskich nie ulega umorzeniu i dalej oczekuje na rozpatrzenie przez Trybunał Konstytucyjny. Także rzecznik prasowy TK Jakub Kozłowski mówił, że zaskarżone przez prezydenta przepisy, które nie zostały uchylone podczas ostatniej nowelizacji ustawy o IPN podlegają rozpatrzeniu.
Na mocy styczniowej nowelizacji w ustawie o IPN znalazły się przepisy, które mają umożliwić wszczynanie postępowań karnych za zaprzeczanie zbrodniom ukraińskich nacjonalistów (także zbrodniom tych ukraińskich formacji, które kolaborowały z III Rzeszą Niemiecką).
W nowelizacji ustawy o IPN zapisano definicję takich zbrodni. Są to "czyny popełnione przez ukraińskich nacjonalistów w latach 1925-1950, polegające na stosowaniu przemocy, terroru lub innych form naruszania praw człowieka wobec jednostek lub grup ludności". Wskazano również, że taką zbrodnią był udział ukraińskich nacjonalistów w eksterminacji Żydów i popełnione przez nich ludobójstwo na obywatelach II RP na Wołyniu i w Małopolsce Wschodniej.
Prezydent we wniosku wskazał, że pojęcia "ukraińscy nacjonaliści" i "Małopolska Wschodnia" są niedookreślone. Zdaniem prezydenta oceny TK wymaga "odwołanie się przez ustawodawcę do niedookreślonego pojęcia "ukraińskich nacjonalistów" ze względu na to, że skutkiem wprowadzonej zmiany jest możliwość prowadzenia postępowań karnych przeciwko osobom zaprzeczającym sprawstwu tych zbrodni i w konsekwencji poniesienie przez nie odpowiedzialności karnej".
