Jedno z najmłodszych miast w Polsce odwiedziliśmy dziś w wakacyjnym cyklu Fakty znad wody w RMF FM. W ten weekend zaprosiliśmy was na Kielecczyznę. Od rana byliśmy nad zalewem w Morawicy pod Kielcami, która prawa miejskie ma od nieco ponad dwóch lat. Sam zalew jest jednym z najmłodszych kąpielisk w regionie świętokrzyskim.

W sobotę wszyscy chętni plażowicze mogli zaprezentować fragmenty Faktów RMF FM, będąc zanurzeni w wodzie zalewu. Odwiedziliśmy położone nad kąpieliskiem wyjątkowe wzgórze - Kalwarię Świętokrzyską. Sprawdziliśmy, dlaczego ta okolica jest znana w całej Europie ze słynnych garnków. Był też pokaz karate na plaży oraz na dobry początek, już o 9.00 bieg brzegiem plaży, dookoła zalewu. Morawica położona jest kilkanaście kilometrów od Kielc. Można do niej dojechać drogą krajową numer 73. Znajduje się między Kielcami a popularnym wakacyjnym kurortem Busko-Zdrój.

Kalwaria Świętokrzyska góruje nad kąpieliskiem

Osoby kąpiące się w zalewie w Morawicy mają przed sobą niezwykły widok. Patrzą na położony na wysokości ponad 250 metrów nad poziomem morza kościół na wzgórzu nazywanym Kalwarią Świętokrzyską. 

W Polsce jest ponad 20 kalwarii. Najbardziej znana spośród nich to Kalwaria Zebrzydowska. Samą Kalwarią określa się zespół kościołów lub kaplic nawiązujących do Męki Pańskiej, budowanych najczęściej na wzgórzu, aby nastrojem i układem przypominać Jerozolimę. Budowę kościoła w Morawicy zakończono w 1979 roku. Kalwaria Świętokrzyska została zaprojektowana na wzgórzu w pobliżu zabezpieczonej i wyremontowanej kaplicy Oraczewskich. Powstała ona w pierwszej połowie XIX wieku.

Nie tylko święci garnki lepią... w okolicy zalewu

Kilkanaście kilometrów od Morawicy znajduje się miejscowość Chałupki, która jest znana w całej Europie z tradycji garncarskich. Początki garncarstwa na tych terenach datuje się na pierwszą połowę XVI wieku. Naczynia i figurki wyrabiane w Chałupkach cieszyły się dużym zainteresowaniem wśród etnografów i muzealników. Do dziś charakteryzują się starannym wykończeniem, ciekawą i ładną ornamentyką, w tym przede wszystkim naklejanymi wolutami. Wiele naczyń i figur glinianych znajduje się w zbiorach muzealnych, między innymi Muzeum Etnografii w Krakowie, Toruniu, Warszawie, Muzeum Narodowym w Kielcach i Muzeum Wsi Kieleckiej oraz w zbiorach muzeów zagranicznych.

W 1996 roku z inicjatywy mieszkańców wsi oraz lokalnych urzędników rozpoczęto budowę nowego obiektu o charakterze muzealnym Ośrodka Tradycji Garncarstwa w Chałupkach, udostępnionego dla zwiedzających dwa lata później. Można odwiedzać go do dzisiaj.

Część pierwsza wystawy prezentuje piękno wyrobów glinianych produkowanych w Chałupkach. Ekspozycja ta składa się z wyrobów garncarskich, które wyrabiali mistrzowie tego rzemiosła: Armańscy, Głuszkowie, Sowińscy, Możdżyńscy, Kuchnowie, Wojowie. W tej części znajdują się również wspaniałe dzieła mistrzów garncarskich, którzy nie zajmowali się produkcją naczyń użytkowych, ale także produkcją ceramiki figuralnej.  W drugiej części ośrodka znajduje się autentyczny, dwukomorowy piec garncarski oraz urządzenia i narzędzia niezbędne w procesie produkcji.

Jedno z najmłodszych kąpielisk w regionie

Zalew w Morawicy, znad którego nadamy Fakty znad wody w RMF FM ma powierzchnię około 7 hektarów i średnią głębokość okolo 1,7 metra. Znajduje się tam molo o długości około 25 metrów, a kąpielisko otoczone jest lasem i ścieżkami rowerowymi. Na miejscu czekają też między innymi kajaki i rowery wodne. Wstęp na kąpielisko jest bezpłatny. Zalew jest strzeżony między 10.00 a 18.00.

Tuż obok odbywają się spływy kajakowe po rzece Czarna Nida. Jest też największy w regionie park linowy oraz pole paintbollowe. 

Opracowanie: