Kontrole na granicy ze Słowacją. Gdzie można wjechać do Polski?

Jak informuje dziennikarz RMF FM Mariusz Piekarski, kontrole dotyczą tylko wjazdu do Polski. Nie każdy będzie też musiał zatrzymać na przejściu granicznym samochód do kontroli, bo sprawdzanie odbywa się w sposób wyrywkowy. O tym, kto zostaje poddany kontroli, decyduje Straż Graniczna.

Nie chcemy mieć wielkich kolejek na wjazd do Polski, natomiast chcemy efektywnie kontrolować te pojazdy, które budzą obawę. Ten typ pojazdów, który jest nagminnie wykorzystywany przez przemytników - powiedział naszemu dziennikarzowi Mariusz Kamiński, szef resortu spraw wewnętrznych.

Kamiński zaznaczył, że kontrole wracają na razie na 10 dni, a potem mogą być przedłużone o kolejne 20 dni. Maksymalny czas przywrócenia kontroli granicznych w tym trybie wynosi dwa miesiące. 

To nie my chronimy południową granicę Europy. Tam są inne państwa, które najwyraźniej nie dają sobie z tym problemem rady - dodał minister Kamiński odnosząc się do tzw. szlaku bałkańskiego.

Szef MSWiA wskazał, że tylko we wrześniu zatrzymano ok. 900 migrantów, którzy nielegalnie wjechali do Polski ze Słowacji. W całym zeszłym roku takich przypadków odnotowano nieco ponad 100.

Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji o przywróceniu tymczasowo kontroli granicznej ze Słowacją opublikowano we wtorek wieczorem w Dzienniku Ustaw. Obowiązuje ono od północy w środę (4 października) przez 10 dni - do 13 października.

"W okresie od dnia 4 października 2023 r. do dnia 13 października 2023 r. przywraca się tymczasowo kontrolę graniczną osób na granicy państwowej z Republiką Słowacką" - zapisano w rozporządzeniu "w sprawie przywrócenia tymczasowo kontroli granicznej osób przekraczających granicę państwową stanowiącą granicę wewnętrzną".

Rozporządzenie przewiduje, że "zakres kontroli granicznej osób, w tym możliwość jej ograniczenia na zasadach określonych w kodeksie granicznym Schengen, będzie dostosowany odpowiednio do stopnia zagrożenia porządku publicznego lub bezpieczeństwa państwa w związku z wystąpieniem poważnego zagrożenia nielegalną imigracją na polsko-słowackim odcinku granicy państwowej".

W dokumencie wskazano przejścia graniczne, którymi można przekraczać granicę Słowacji z Polską.

Są to drogowe przejścia Barwinek i Radoszyce (woj. podkarpackie), Muszynka, Piwniczna Zdrój, Jurgów i Chyżne (woj. małopolskie), Korbielów i Zwardoń (woj. śląskie). Kolejowe przejścia graniczne ze Słowacją to Łupków (Podkarpackie), Muszyna (Małopolskie) i Zwardoń (Śląskie) - wynika z załącznika do rozporządzenia.

Przejścia drogowe otwarte są całodobowo i dostępne dla ruchu osobowego i towarowego zgodnie z parametrami danej drogi, a kolejowe dla ruchu osobowego i towarowego - w godzinach otwarcia stacji kolejowych.

Otwartych będzie 11 pieszych przejść granicznych, ale przeznaczone będą wyłącznie dla obywateli państw członkowskich Unii Europejskiej, państw członkowskich Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA) - stron umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym lub Konfederacji Szwajcarskiej oraz ich małżonków i dzieci oraz ich małżonków i dzieci. 

Zgodnie z rozporządzeniem to otwarte całodobowo przejścia: Ożenna (Podkarpackie), Konieczna, Leluchów, Niedzica, Łysa Polana, Chochołów i Winiarczykówka (Małopolskie), Ujsoły, Bór, Zwardoń i Jaworzynka (Śląskie).

Minister obrony narodowej Mariusz Błaszczak podkreślił we wtorek na platformie X (dawniej Twitter), że "Wojsko Polskie będzie wspierać straż graniczną na granicy ze Słowacją".

Żołnierze będą mieli takie same uprawnienia jak SG, będą mogli m.in. przeprowadzać kontrole. Na granice zostali skierowani zarówno żołnierze wojsk operacyjnych, jak i obrony terytorialnej oraz wojsk inżynieryjnych - poinformował Błaszczak.

Rozporządzenie o tymczasowym przywróceniem kontroli na granicy polsko-słowackiej oznacza ograniczenia dla wędrujących po górach. Turyści - np. w Tatrach - nie będą mogli przechodzić przez granicę na polską stronę. Rzeczniczka Karpackiego Oddziału SG mjr Dorota Kądziołka przypomniała, że strażnicy będą prowadzić kontrole na wyznaczonych przejściach. Dodała, że przekraczanie tzw. turystycznych przejść granicznych (np. w Tatrach) będzie niedozwolone i będzie uznawane za nielegalne przekroczenie granicy.

Niezadowolenie z wprowadzonych przepisów wyrażają mieszkańcy terenów przygranicznych. Od północy protest zapowiedziano w Leluchowie. Mieszkańcy zapowiedzieli, że wyjdą na most graniczny, kiedy zacznie się na nim rozmieszczanie zapór. Wielu okolicznych przedsiębiorców żyje wyłącznie z handlu przygranicznego i obawiają się, że zamknięcie przejścia granicznego pozbawi ich środków do życia.

W związku ze wzrostem liczby migrantów na granicy ze Słowacją, Czechy od północy w środę wprowadzają tam wyrywkowe kontrole - poinformował premier Czech Petr Fiala. Działania są koordynowane z Polską - przekazał w mediach społecznościowych.

Kontrole mają potrwać do 13 października, a ewentualne przedłużenie będzie zależało od bieżącej sytuacji. Rok temu, z powodu napływu migrantów, Republika Czeska wprowadziła stałe kontrole graniczne na granicy czesko-słowackiej. Trwały od końca września 2022 do początku lutego 2023 r.

Liczba nielegalnych migrantów wjeżdżających do UE zaczyna ponownie rosnąć. Nie lekceważymy tego i szybko reagujemy na tę sytuację. Dzięki kontrolom będziemy w stanie lepiej zapewnić bezpieczeństwo naszym obywatelom - napisał premier Fiala. Dzięki kontrolom będziemy w stanie jeszcze lepiej zapewnić bezpieczeństwo naszych obywateli. W szczególności aktywnie zwalczamy przemytników i handlarzy ludzkim nieszczęściem - oświadczył Fiala.