W piątek o godzinie 11:00 Norweski Komitet Noblowski z siedzibą w Oslo ogłosi, kto otrzyma w tym roku Pokojową Nagrodę Nobla. Komitet może podać nazwisko laureata albo nazwę instytucji. Ale jest jeszcze jedna możliwość – że tegorocznego laureata Pokojowej Nagrody Nobla w ogóle nie wskaże.
Pokojowa Nagroda Nobla to wyróżnienie przyznawane od 1901 roku. Stanowi ona wyraz najwyższego uznania dla polityków i organizacji, działających na rzecz pokoju.
Nagrodę tę - w przeciwieństwie do Nobli w pozostałych dziedzinach - przyznaje nie instytucja szwedzka, a Norweski Komitet Noblowski z siedzibą w Oslo, który składa się z pięciu członków norweskiego parlamentu. Ich decyzję poznamy w piątek o godzinie 11:00.
W tym roku wpłynęło do Komitetu Noblowskiego 343 nominacji, ale nazwiska tych osób będą tajne przez najbliższe 50 lat. Lista została zamknięta 31 stycznia. Od tego czasu członkowie Komitetu spotykali się raz w miesiącu, by przedyskutować swoje decyzje.
Decyzja członków Komitetu Noblowskiego powinna być jednogłośna, jeśli jest to jednak niemożliwe - przyjęta większością głosów.
Tylko raz zdarzyło się, że członek Komitetu Noblowskiego zrezygnował na znak protestu. Było to w 1994 roku, kiedy Pokojową Nagrodę Nobla przyznano ówczesnemu liderowi Organizacji Wyzwolenia Palestyńskiej Jaserowi Arafatowi i przywódcom Izraela Szymonowi Peresowi i Icchakowi Rabinowi za pracę nad porozumieniami z Oslo.
Lista osób nominowanych do Pokojowej Nagrody Nobla jest tajna przez 50 lat, ale nazwiskach tych osób lub nazwy instytucji mogą ujawniać same osoby, zgłaszające nominacje.
Stąd wiadomo, że na tegorocznej liście nominowanych są między innymi: szwedzka aktywistka na rzecz ochrony klimatu Greta Thunberg, białoruskie dysydentki Swiatłana Cichanouska, Maria Kolesnikawa i Wieranika Cepkała, rosyjski opozycjonista Aleksiej Nawalny, papież Franciszek, brytyjski przyrodnik David Attenborough, minister spraw zagranicznych Tuvalu Simon Kofe, Światowa Organizacja Zdrowia. Na szczycie listy bukmacherów są nominowani także prezydent Ukrainy Wołodymyr Zełenski, czy Wysoki komisarz Narodów Zjednoczonych do spraw uchodźców (UNHCR).
Laureat otrzyma medal, dyplom oraz milion koron szwedzkich.
Pokojowa Nagroda Nobla 2022 ma zostać ogłoszona, kiedy na kontynencie europejskim trwa największa od siedmiu dekad wojna - wojna na Ukrainie.
"Czasami trudno jest wywnioskować, kto dostanie nagrodę, ponieważ jest tylko możliwych kandydatów. W tym roku jest trudno, ponieważ tak mało dobrego dzieje się na świecie w dziedzinie pokoju i bezpieczeństwa" - mówi CNN Dan Smith, dyrektor Stockholm International Peace Research Institute (SIPRI).
W przeszłości zdarzało się już, że Pokojowa Nagroda Nobla nie była przyznawana. Tak było w czasie I wojny światowej w latach 1914, 1916 i 1916 oraz w czasie II wojny światowej w latach 1939, 1940, 1941, 1942 i 1943.
Tak może być także i w tym roku, i Komitet Noblowski nie zdecyduje się na przyznanie Pokojowej Nagrody Nobla w ogóle - takiego zdania jest Isak Svensson, profesor Uniwersytetu w Uppsali, zajmujący się pokojem i konfliktami zbrojnymi.