Frances H. Arnold, George P. Smith i Gregory P. Winter zostali laureatami Nagrody Nobla w dziedzinie chemii. Nazwiska zwycięzców ogłosił Komitet Noblowski Królewskiej Szwedzkiej Akademii Nauk. Doceniono ich za "wykorzystanie sił ewolucji".
Połowę nagrody otrzymuje Amerykanka Frances H. Arnhold za badania nad ukierunkowaną ewolucją enzymów. Druga połowa nagrody trafia do Amerykanina George'a P. Smitha i Brytyjczyka Gregory'ego P. Wintera za wykorzystanie bakteriofagów, wirusów atakujących bakterie, do wytwarzania nowych białek i przeciwciał.
Jak podkreśla Królewska Szwedzka Akademia Nauk wyróżnione odkrycia polegały na wykorzystaniu mechanizmów ewolucji do stworzenia nowych enzymów czy przeciwciał, które mogą posłużyć na przykład do wytwarzania nowych biopaliw czy leków, między innymi przeciwko chorobom autoimmunologicznym, czy nowotworowym.
Frances H. Arnhold to zaledwie piąta kobieta wyrózniona Noblem z Chemii, pierwsza była Maria Skłodowska-Curie w 1911 roku, druga jej córka Irene Joliot-Curie w roku 1935.
Wczoraj poznaliśmy laureatów Nobla w dziedzinie fizyki. Wyróżnieni to: Arthur Ashkin, Gerard Mourou i Donna Strickland. Badaczy doceniono za przełomowe wynalazki z zakresu fizyki laserów.
W poniedziałek z kolei przyznano Nobla z medycyny. Instytut Karoliński docenił dwie osoby: laureaci to James P. Allison i Tasuku Honjo. Wyróżniono ich za odkrycie kluczowe dla nowoczesnych metod walki z nowotworami.
Oto laureaci Nagrody Nobla w dziedzinie chemii z ostatnich 10 lat:
2017 - Nagrodę Nobla otrzymali: Jacques Dubochet, Joachim Frank i Richard Henderson. Uhonorowano ich za prace nad metodą mikroskopii krioelektronowej, która pozwala obrazować duże cząsteczki biologiczne w rozdzielczości niemal atomowej.
2016 - Laureatami Nobla zostali: francuski badacz Jean-Pierre Sauvage; szkocki chemik związany z Northwestern University w USA - sir J. Fraser Stoddart; Bernard Lucas "Ben" Feringa - profesor chemii organicznej na holenderskim uniwersytecie w Groningen za prace nad miniaturowymi maszynami, działającymi w skali molekularnej.
2015 - Szwed Tomas Lindahl, Paul Modrich (USA) i Aziz Sancar (obywatel Turcji i USA) zostali laureatami Nagrody Nobla w dziedzinie chemii za badania mechanizmów naprawy DNA.
2014 - Nagrodę otrzymali Eric Betzig i William E. Moerner z USA oraz Niemiec Stefan W. Hell, którzy opracowali metodę mikroskopii fluorescencyjnej wysokiej rozdzielczości; ich prace są pomocne m.in. w badaniach chorób uszkadzających mózg, np. Parkinsona.
2013 - Nobla przyznano twórcom komputerowego modelowania reakcji chemicznych - Martinowi Karplusowi, Michaelowi Levittowi i Ariehowi Warshelowi. Ich prace pozwalają m.in. na produkcję lepszych leków.
2012 - Nagrodę Nobla otrzymali Robert J. Lefkowitz i Brian K. Kobilka (obaj z USA) za badania nad receptorami sprzężonymi z białkiem G. Dzięki nim nasz organizm jest w stanie czuć i działać.
2011 - Nobel trafił do Daniela Shechtmana z Izraela. Komitet Noblowski uhonorował go za odkrycie kwazikryształów - struktur, których istnienie w przyrodzie uznawano wcześniej za niemożliwe.
2010 - Nagrodę otrzymali Amerykanin Richard Heck oraz Japończycy Ei-ichi Negishi i Akira Suzuki, którzy opracowali nowe metody syntezy związków organicznych. Dzięki laureatom chemicy na całym świecie zyskali nowe możliwości zarówno odtwarzania istniejących związków, jak i tworzenia zupełnie nowych.
2009 - Nagrodę przyznano za badania nad strukturą i funkcją rybosomu, struktury, odpowiedzialnej za wdrażanie w życie planów zapisanych w DNA. Otrzymali ją: Venkatraman Ramakrishnan - Amerykanin pracujący w Wielkiej Brytanii, Thomas A. Steitz z USA oraz Ada E. Yonath z Izraela.
2008 - Nagrodą Nobla podzielili się trzej przedstawiciele USA - Osamu Shimomura, Martin Chalfie i Roger Y. Tsien. Prace laureatów dotyczyły świecącego na zielono białka GFP, wyizolowanego po raz pierwszy od meduzy. Dzięki znakowaniu GFP można obserwować umiejscowienie, przemieszczanie i działanie znakowanych białek. GFP pozwoliło na przykład śledzić los komórek nerwowych uszkodzonych przez chorobę Alzheimera, wzrost chorobotwórczych bakterii czy powstawanie wytwarzających insulinę komórek beta w trzustce rozwijającego się zarodka.
(m)