Dostaliśmy obietnicę, że opinia Komisji Weneckiej ws. nowelizacji ustaw sądowych będzie wydana w trybie pilnym i powinno dotrzeć do Polski w przyszłym tygodniu w środę lub czwartek - oświadczył marszałek Senatu Tomasz Grodzki po spotkaniu z przedstawicielami Komisji.
Delegacja Komisji Weneckiej, w której składzie są eksperci z Bułgarii, Irlandii, Szwecji i Niemiec, przyjechała w czwartek do Warszawy na dwudniowe rozmowy w związku z pracami nad przygotowaniem opinii na temat nowelizacji ustaw o sądach powszechnych i Sądzie Najwyższym. W związku z tym, że Senat ma zająć się nowelizacją ustaw sądowych na posiedzeniu w dniach 15-17 stycznia, KW postanowiła, że jej sprawozdawcy przygotują opinię w trybie pilnym.
Dostaliśmy obietnicę od przewodniczącego delegacji, że opinia Komisji Weneckiej będzie wydana w trybie pilnym i powinna dotrzeć do Polski w środę lub czwartek przyszłego tygodnia, po to, aby panie i panowie senatorowie mogli się z tym jeszcze zapoznać - powiedział marszałek Senatu po spotkaniu z przedstawicielami KW. Jak zaznaczył, Komisja wydaje opinie, które "oczywiście nie są wiążące".
Ale my nadrabiamy to, czego nie zrobił Sejm, to znaczy prowadzimy w czasie, który jest nam dany - tych 30 dni, maksymalnie szerokie konsultacje zarówno z Komisją Europejską, z Komisją Wenecką, z polskimi stowarzyszeniami, z uczonymi, którzy są specjalistami od systemów prawnych, z ekspertami rangi krajowej i międzynarodowej. Te konsultacje będą prowadzone aż do debaty plenarnej, która zacznie się 15 stycznia w Senacie - dodał Grodzki.
Jak mówił, podczas spotkania z przedstawicielami Komisji Weneckiej "wymienili mnóstwo detalicznych uwag". Był to niezwykle intensywny, konkretny, rzekłbym nawet szczegółowy dialog z przedstawicielami Komisji Weneckiej - dodał.
W spotkaniu udział wzięli także przedstawiciele senackiej większości: Bogdan Klich (KO), Aleksander Pociej (KO), Michał Kamiński (PSL-Kukiz15), Gabriela Morawska-Stanecka (Lewica).
Po rozmowie z Grodzkim przedstawiciele Komisji udali się na spotkanie z senatorami PiS, następnie na rozmowy z posłami opozycji, m.in. Koalicji Obywatelskiej. O 13:30 z europejskimi ekspertami rozmawiać ma wicemarszałek Sejmu Małgorzata Kidawa-Błońska.
Grodzki dodał, że przedstawiciele Komisji Weneckiej planują też spotkać się z Rzecznikiem Praw Obywatelskich i I prezes Sądu Najwyższego oraz "być może z Ministerstwem Sprawiedliwości". Wicedyrektor Centrum Informacyjnego Senatu Anna Godzwon poinformowała PAP, że delegacja Komisji Weneckiej spotka się z RPO w piątek o godz. 9, a z I prezes SN Małgorzatą Gersdorf o godz. 11.
Klich powiedział dziennikarzom, że na spotkaniu w Senacie przedstawiciele Komisji Weneckiej bardzo wnikliwie dopytywali o niektóre zapisy noweli ustaw sądowych. Ta ustawa wymaga szybkiej oceny Komisji Weneckiej działającej przy Radzie Europy, a Rada jest tą instytucją, która jest gwarantem demokracji, praw obywatelskich oraz rządów prawa - powiedział.
Wyraził nadzieję, że Komisja wyda opinię zanim na posiedzeniu plenarnym nowelizacją zajmą się senatorowie.
Nowelizacja ustaw sądowych, uchwalona w Sejmie 20 grudnia 2019 roku, wprowadza m.in. odpowiedzialność dyscyplinarną sędziów za działania lub zaniechania mogące uniemożliwić lub istotnie utrudnić funkcjonowanie wymiaru sprawiedliwości, za działania kwestionujące skuteczność powołania sędziego oraz za "działalność publiczną niedającą się pogodzić z zasadami niezależności sądów i niezawisłości sędziów". Nowela wprowadza też zmiany w procedurze wyboru I prezesa SN. Kandydata na to stanowisko będzie mógł zgłosić każdy sędzia SN. W przypadku problemów z wyborem kandydatów ze względu na brak kworum w ostatecznym stopniu planowanej procedury do ważności wyboru wymagana będzie obecność 32 sędziów SN.
Minister spraw zagranicznych Jacek Czaputowicz zapowiedział w czwartek rano, że przedstawiciele rządu nie spotkają się z KW. Ocenił, że zwrócenie się marszałka Senatu do Komisji Weneckiej budzi jak najgłębsze wątpliwości prawne. Szef MSZ zaznaczył, że Senat nie ma prawa inicjatywy międzynarodowej, a - według niego - marszałek Grodzki wyraźnie wchodzi w te kompetencje. Z Komisją mają się spotkać senatorowie PiS.
Komisja Wenecka to skrótowa nazwa Europejskiej Komisji na rzecz Demokracji przez Prawo. Jest to organ doradczy Rady Europy do spraw prawa konstytucyjnego, powołany w 1990 roku w związku z upadkiem komunizmu w krajach Europy Środkowo-Wschodniej, by pomóc im w demokratycznych przemianach.
W skład KW wchodzi około 100 ekspertów w dziedzinie prawa konstytucyjnego i międzynarodowego. Należą do niej obecnie 62 państwa, oprócz europejskich także między innymi USA, Izrael, Szwajcaria i Korea Południowa. Polska jest członkiem Komisji Weneckiej od 1992 roku. Opinie Komisji Weneckiej nie są wiążące, gdyż organ ten ma charakter doradczy i jego zadaniem jest pomaganie państwom w rozwijaniu demokracji.