Zgodnie z aktualną wiedzą nie ma dowodów na to, by żywność mogła być źródłem lub pośrednim ogniwem transmisji wirusa SARS COV-2 – podał Główny Inspektorat Sanitarny. Powołał się przy tym na dane Europejskiego Urzędu ds. Bezpieczeństwa Żywności (EFSA).
GIS przywołał stanowisko EFSA, mówiące m.in., że na podstawie doświadczeń z wirusami SARS i MERS można sądzić, iż nie dochodzi do infekcji człowieka poprzez żywność wirusem SARS COV-2.
Sanepid akcentuje jednocześnie, że w zachowaniu bezpieczeństwa mikrobiologicznego żywności istotne jest rygorystyczne zachowanie podstawowych zasad bezpieczeństwa zapobiegających zanieczyszczeniu, także temu wtórnemu na etapie dystrybucji i sprzedaży.
Nowy koronawirus przenosi się bezpośrednio - poprzez kontakt z wydzielinami zainfekowanej osoby (droga kropelkowa, ale również kał i mocz). Pośrednio - poprzez kontakt z powierzchniami, na których znajdują się wydzieliny osoby zainfekowanej np. poprzez kichanie i kaszel.
GIS przypomina, że aktualnie dostępne dane wskazują na to, że wirus może przetrwać kilka godzin na powierzchniach. Wirusa można pozbyć się ze środowiska, podobnie jak w przypadku większości mikroorganizmów, za pomocą środków dezynfekcyjnych stosowanych w gospodarstwie domowym.
W informacji zamieszczonej na stronie GIS wskazano, że koronawirusy potrzebują do namnażania gospodarza, którym jest człowiek.
Przekazano też, że dokładna obróbka termiczna niszczy wirusa - koronawirus ulega zniszczeniu, gdy zastosuje się odpowiednią kombinację czasu i temperatury np. 60 st. C przez 30 min. "Tak więc w przypadku mięsa, produktów surowych, typowa obróbka cieplna eliminuje zanieczyszczenie mikrobiologiczne, w tym również SARS COV-2" - zauważono.
GIS wyjaśnia, jakie działania może podjąć przedsiębiorca i pracownik branży spożywczej. Sanepid przypomina, że dobre praktyki higieniczne, w tym właściwe mycie rąk mają na celu zapobieganie zanieczyszczeniu żywności potencjalnie chorobotwórczymi mikroorganizmami, których źródłem mogą być osoby mające kontakt z żywnością. Dotyczy to również SARS COV-2.
Dlatego Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) zaleca, aby stosować standardowe praktyki w celu zredukowania ekspozycji i transmisji chorób. Obejmują one m.in. właściwą higienę rąk, higienę kasłania/kichania, zasady bezpieczeństwa żywności, ograniczenie przez pracowników bliskiego kontaktu z każdą osobą, która ma objawy chorobowe ze strony układu oddechowego (kichanie, kaszel). W informacji GIS zaznaczono, że osoby chore wykazujące takie objawy nie mogą pracować w zakładach spożywczych.
Jak podano, pracownicy branży spożywczej muszą myć ręce: przed rozpoczęciem pracy; przed kontaktem z żywnością, która jest przeznaczona do bezpośredniego spożycia, ugotowana, upieczona, usmażona; po obróbce lub kontakcie z żywnością surową, nieprzetworzoną; po zajmowaniu się odpadami/śmieciami; po zakończeniu procedur czyszczenia/dezynfekcji; po skorzystaniu z toalety; o kaszlu, kichaniu, wydmuchaniu nosa; po jedzeniu, piciu, lub paleniu, a także po kontakcie z pieniędzmi.
GIS podaje, że zarówno producenci żywności jak również sklepy, hurtownie powinny przypominać pracownikom o zasadach higieny osobistej, mycia rąk, obowiązku informowania o złym stanie zdrowia, nie tylko osobom mającym bezpośredni kontakt z zakładem i żywnością, ale również pracownikom biurowym, kierowcom, dostawcom, współpracującym rolnikom czy serwisantom.
Przedsiębiorcy powinni też przeanalizować wewnętrzne procedury czyszczenia i dezynfekcji powierzchni roboczych, podłóg, maszyn, również w sklepach, tam gdzie klienci są potencjalnym źródłem zanieczyszczenia (koszyki sklepowe, kasy, taśmy przy kasach, poręcze, uchwyty) i jeśli to wymagane - zwiększyć częstotliwość wykonywanych zabiegów.
Zaleca się też m.in. ograniczanie w miarę możliwości ekspozycji w sklepach żywności nieopakowanej, przeznaczonej do bezpośredniego spożycia szczególnie pieczywa, ciast, a tam gdzie żywność nieopakowana jest pakowana przez konsumenta- zwracać uwagę na właściwą higienę (nie kasłanie/kichanie w stronę innych osób i w stronę towaru).
W miarę możliwości należy unikać przebywania w miejscach zatłoczonych, utrzymywać odstępy w kolejkach. Dlatego należy pamiętać o higienie rąk oraz higienie kichania i kasłania, w szczególności przy pakowaniu żywności luzem, nieopakowanej np. pieczywo, produkty cukiernicze, orzechy.
Do pakowania należy używać dostępnych rękawic foliowych oraz torebek. Niehigienicznym zachowaniem jest przebieranie i dotykanie produktów, które są przeznaczone do spożycia bez mycia i obróbki termicznej (np. pieczywo, bułki, wyroby cukiernicze).
W domu należy zachowywać właściwą higienę mycia i przygotowania żywności. Jest to priorytet nie tylko w przypadku koronawirusa, ale przede wszystkim typowych zanieczyszczeń mikrobiologicznych prowadzących do zatruć pokarmowych.
GIS przypomina, że należy myć ręce, narzędzia kuchenne, blaty robocze, deski. Zawsze pamiętać o separacji produktów surowych i produktów już przygotowanych do spożycia, w celu uniknięcia zanieczyszczeń krzyżowych w kuchniach.