Wikingowie, którzy skolonizowali Islandię i Wyspy Owcze, różnili się pochodzeniem - piszą na łamach czasopisma "Frontiers in Genetics" dr Christopher Tillquist z Uniwersytetu Louisville w Kentucky, dr Allison Mann z Uniwersytetu Wyoming i dr Eyðfinn Magnussen z Uniwersytetu Wysp Owczych. Wyniki prowadzonych przez nich nowatorskich badań genetycznych pokazały, że ekspansja wikingów na północnym Atlantyku była bardziej skomplikowana, niż wcześniej sądzono. Naukowcy zakładali, że Wyspy Owcze i Islandia zostały zasiedlone przez mniej więcej te same społeczności. Okazuje się jednak, że genetycznie się między sobą różniły i różnice te utrzymują się do dziś.
Nasza nowatorska analiza wykazała, że te wyspy zostały zasiedlone przez mężczyzn z różnych pul genowych w Skandynawii - mówi Tillquist. Jedna grupa, zróżnicowana pod względem pochodzenia skandynawskiego, osiedliła się na Wyspach Owczych, podczas gdy inna, jeszcze bardziej genetycznie zróżnicowana grupa wikingów, skolonizowała Islandię. Ich odrębne sygnatury genetyczne utrzymują się do dziś - dodaje.
Autorzy pracy podkreślają, że starożytnym wikingom nie można odmówić szczególnego zapału do podróżowania. Między końcem VIII wieku a rokiem 1050 przemierzali swymi łodziami Atlantyk aż do Nowej Fundlandii, Labradoru i Grenlandii, a w innych kierunkach eksplorowali Morze Śródziemne i rzekami docierali w wiele miejsc kontynentalnej Europu i Azji. Wyspy Owcze były jednym z miejsc, gdzie się osiedlali, prawdopodobnie nie jako pierwsi.
Archeolodzy znaleźli dowody na to, że te wyspy były zamieszkane od około 300 roku n.e., prawdopodobnie przez celtyckich mnichów lub innych osadników z Wysp Brytyjskich. Według napisanej około 1200 roku "Sagi o Farerach" wódz wikingów o imieniu Grímur Kamban osiedlił się na Wyspach Owczych między 872 a 930 rokiem n.e.
By określić, skąd w Skandynawii pochodzili Grímur i jego kompani, autorzy pracy pobrali materiał genetyczny od 139 mężczyzn z farerskich wysp Borðoy, Streymoy i Suðuroy. Analiza podobieństw i różnic fragmentów męskiego chromosomu Y w porównaniu do genotypów 412 mężczyzn Norwegii, Szwecji, Danii, Islandii i Irlandii pozwoliła im na ocenę źródłowej populacji wikingów. Okazało się, że próbki z Wysp Owczych przypominał zakres genotypów z szerszej Skandynawii, podczas gdy genotypy islandzkie były odrębne.
Nie wydaje się, aby potem nastąpiło jakiekolwiek krzyżowanie się między tymi dwiema populacjami, mimo ich geograficznej bliskości - dodaje Tillquist.
Nasze wyniki pokazują, że ekspansja wikingów na północnym Atlantyku była bardziej skomplikowana, niż wcześniej sądzono. Każda łódź, która wyruszała na te odległe wyspy, niosła także odrębne dziedzictwa genetyczne. Możemy teraz śledzić te oddzielne podróże podboju i osadnictwa, ujawniając bardziej zniuansowaną historię eksploracji wikingów niż ta opowiadana w książkach historycznych - podkreśla.