Już 29 marca będziemy w Polsce świadkami częściowego zaćmienia Słońca. Maksimum zaćmienia nastąpi tuż przed godziną 12.30, kiedy zakryte zostanie około 15 proc. tarczy słonecznej. Najlepsze warunki do obserwacji będą w północno-zachodniej części kraju.

Częściowe zaćmienie Słońca to zjawisko, które przyciąga uwagę nie tylko naukowców, ale i wszystkich, którzy są ciekawi kosmicznych zjawisk. Tym razem, 29 marca, mieszkańcy Polski będą mieli okazję obserwować ten kosmiczny spektakl na własne oczy.

Zaćmienie najlepiej obserwować w Szczecinie

Lepsze warunki do obserwacji będą w okolicach Szczecina, a więc w północno-zachodnim zakątku naszego kraju. Trochę gorzej z obserwacjami będzie w okolicach np. Białegostoku. Choć będzie to zaćmienie częściowe, a właściwie powierzchnia Słońca zostanie lekko liźnięta, to warto to niezwykłe zjawisko obserwować - mówił Jerzy Rafalski z Centrum Popularyzacji Kosmosu Planetarium w Toruniu.

Jak informuje Obserwatorium Astronomiczne Uniwersytetu Warszawskiego, zaćmienie będzie widoczne w całym kraju, z maksymalnym punktem o godzinie 12.28 w Warszawie, gdzie tarcza Księżyca zakryje aż 15,6 proc. średnicy tarczy Słońca (w Gdańsku maksymalny punkt, jak podaje miejscowe Hevelianum, nastąpi o godz. 12.27).

Zaćmienia Słońca, które możemy obserwować z Ziemi, to zjawiska wyjątkowe w skali naszego Układu Słonecznego, a być może także wśród najbliższych nam układów planetarnych - powiedział cytowany w komunikacie prof. Tomasz Bulik, dyrektor OA UW.

Astronom wyjaśnił, że Słońce ma około 400 razy większą średnicę niż Księżyc, ale znajduje się też około 400 razy dalej od Ziemi niż jej satelita. To sprawia, że oba ciała mają niemal identyczne rozmiary na ziemskim niebie. Właśnie dzięki temu możemy podziwiać efektowne zaćmienia Słońca przez Księżyc, nie tylko częściowe, lecz także całkowite i obrączkowe - zauważa astronom.

Dalsza część artykułu pod materiałem video:

Jak bezpiecznie obserwować zaćmienie Słońca?

Prof. Bulik przypomina również o konieczności zachowania ostrożności podczas obserwacji zaćmienia. Nigdy nie wolno patrzeć na Słońce bez odpowiedniej ochrony oczu - ostrzega ekspert, zalecając korzystanie ze specjalnych okularów z filtrem mylarowym.

Jednak nawet mając te okulary, nie możemy wpatrywać się bez przerwy w Słońce.

Obserwowanie zaćmienia przez niezabezpieczoną filtrem mylarowym lornetkę, aparat fotograficzny albo inne instrumenty optyczne, grozi to uszkodzeniem, a nawet utratą wzroku.

Astronomowie zapraszają

Obserwatorium Astronomiczne UW organizuje pokaz zaćmienia przed swoją siedzibą w Warszawie (Aleje Ujazdowskie 4). Na miejscu będą dostępne teleskopy i okulary z filtrem do bezpiecznych obserwacji Słońca. Pokaz poprowadzą eksperci Obserwatorium Astronomicznego UW. W razie niesprzyjającej pogody pokaz zostanie odwołany.

Z kolei gdańskie Hevelianum zaprasza na Górę Gradową. Na głównym placu Hevelianum przygotowane będą dwa profesjonalne stanowiska obserwacyjne, przy których zaćmienie Słońca komentować będą Magdalena Więcek-Olszewska, astronomka Hevelianum oraz Krzysztof Horodecki, ekspert z Obserwatorium Gdańskich Szkół Autonomicznych. Dla pierwszych 50 osób, które zgłoszą się w punkcie informacyjnym, czekać będą specjalne okulary do bezpiecznego podziwiania zaćmienia.

Dla tych, którzy nie będą mogli pojawić się na Górze Gradowej, zaplanowano transmisję na kanale YouTube Hevelianum, wzbogaconą o komentarz astronomki Bogny Pazderskiej. Dzięki teleskopowi słonecznemu "Lunt" to niezwykłe zjawisko każdy będzie mógł zobaczyć w czasie rzeczywistym.

A kiedy całkowite zaćmienie?

Najbliższe całkowite zaćmienie Słońca Europejczycy będą mogli oglądać 12 sierpnia 2026 r. 

Zjawisko będzie widoczne z Islandii, Grenlandii, Portugalii i Hiszpanii.