Nike 2020: Radek Rak nagrodzony za "Baśń o wężowym sercu"

Ta książka to klechda i jak każda klechda jest trumfem wyobraźni i dotyka twardej rzeczywistości, prawdziwego świata - mówił w czasie niedzielnej gali przewodniczący jury Paweł Próchniak. Snuje historie nie z tej ziemi, jednocześnie opowiada o czymś, co drzemie w realnej historii, w naszej wspólnej podświadomości, w podglebiu języka, którym mówimy - tłumaczył. 

Powieść Radka Raka "Baśń o wężowym sercu albo wtóre słowo o Jakóbie Szeli" nawiązuje do "Słowa o Jakóbie Szeli" Brunona Jasieńskiego. Autor jest lekarzem weterynarii i pisarzem, pochodzi z rodziny o chłopskich korzeniach. Postać Jakuba Szeli fascynowała go od dawna, doszedł do wniosku, że opowieść o rabacji galicyjskiej jest zdominowana przez głosy jej ofiar - galicyjskich ziemian. 

Rak przedstawia tę historię z punktu widzenia tych, którzy w 1848 roku ruszyli z siekierami na dwory - galicyjskich chłopów, wprowadzając czytelnika w świat wyobraźni ludowej pełen wiedźm, gadających zwierząt, duchów zmarłych, którzy nie chcą odejść. 

Radek Rak (ur. 1987 r.) za "Puste niebo" nagrodzony został Złotym Wyróżnieniem w Nagrodzie Literackiej im. Jerzego Żuławskiego i był nominowany do Nagrody im. Janusza A. Zajdla. "Baśń o wężowym sercu albo wtóre słowo o Jakóbie Szeli" była też nominowana m.in. do Nagrody Literackiej "Gdynia", znalazła się także na liście 10 najlepszych książek roku dwumiesięcznika "Książki".

Nagrodę Nike Czytelników 2020 otrzymała Joanna Gierak-Onoszko - autorka książki "27 śmierci Toby'ego Obeda". Jej książka to reportaż opowiadający o tym, jak jeszcze niedawno w Kanadzie obchodzono się z dziećmi rdzennych mieszkańców - zabierano je z domów, zamykano w szkołach z internatem. Były pozbawione kontaktu z rodzinami, własną kulturą, maltretowane, bite, głodzone. Prawo stanowiło, że dzieci rdzennych mieszkańców będą odbierane rodzicom w wieku czterech-pięciu lat i wychowywane w szkołach z internatem. Celem tych działań było doprowadzenie do integracji rdzennych mieszkańców Kanady z resztą społeczeństwa, a także zwiększenie szans ich dzieci na zadomowienie się w dominującej kulturze. Dokonywano tego przez rozerwanie więzi rodzinnych, odcięcie od języka i kultury, w której się urodziły. 

Joanna Gierak-Onoszko (ur. w 1980 r.) - jest reporterką, dziennikarką, specjalistką ds. komunikacji wewnętrznej oraz public relations. Publikowała m.in. w "Dużym Formacie", "Polityce" i "Piśmie". "27 śmierci Toby'ego Obeda" to jej debiut, za który była nominowana m.in. do Nagrody im. Ryszarda Kapuścińskiego za reportaż literacki.  

W finałowej siódemce książek walczących o Nike były w tym roku również takie pozycje jak: "Pusty las" Moniki Sznajderman, "Rozdeptałem czarnego kota przez przypadek" Filipa Zawady, "Kiedy wybuchnie wojna? 1938. Studium kryzysu" Piotra M. Majewskiego, "Jaremianka. Biografia" Agnieszki Daukszy i "Płuczki. Poszukiwacze żydowskiego złota" Pawła Piotra Reszki.

W jury nagrody Nike pod przewodnictwem Pawła Próchniaka w tym roku zasiadali: Teresa Bogucka, Agata Dowgird, Maryla Hopfinger, Dariusz Kosiński, Iwona Kurz, Anna Nasiłowska, Magdalena Piekara i Szymon Rudnicki.

Nagroda Literacka Nike przyznawana jest corocznie za najlepszą książkę poprzedniego roku. Jej celem jest promocja polskiej literatury. W konkursie mogą startować wszystkie gatunki literackie. Zwycięzca otrzymuje 100 tys. zł i statuetkę. Fundatorami Nike są "Gazeta Wyborcza" i Fundacja Agory.

Laureatami nagrody byli m.in. Wiesław Myśliwski, Czesław Miłosz, Dorota Masłowska, Olga Tokarczuk, Jarosław Marek Rymkiewicz, Jerzy Pilch. W ubiegłym roku Nagrodę Literacką Nike i Nike Czytelników nagrody zdobył Mariusz Szczygieł za reporterski zbiór "Nie ma".