Parlament Europejski odrzucił w czwartek stanowisko komisji prawnej PE ws. reformy prawa autorskiego. Nowa dyrektywa ma zmienić zasady publikowania i monitorowania treści w internecie. Przepisy wzbudzają sporo kontrowersji. Przeciwnicy tych przepisów ostrzegają przed "cenzurą w internecie" i końcem wolności w sieci. Natomiast ich zwolennicy wskazują, że zmiana prawa jest konieczna, by chronić twórców i dostosować przepisy do rzeczywistości. W głosowaniu za odrzuceniem opowiedziało się 318 europosłów, przeciwko 278, a 31 wstrzymało się od głosu. Decyzja PE sprawiła, że w Polsce, Hiszpanii i we Włoszech powróciła Wikipedia, która wczoraj - w ramach protestu została wyłączona.
Jeśli stanowisko zostałoby przegłosowane, stałoby się oficjalnym mandatem negocjacyjnym PE do rozmów nad ostatecznym kształtem przepisów z krajami członkowskimi. Odrzucenie stanowiska komisji oznacza, że sprawa będzie ponownie dyskutowana na sesji plenarnej PE we wrześniu.
Europoseł Ryszard Czarnecki (PiS) powiedział dziennikarzom po głosowaniu, że PiS opowiedział się przeciwko propozycji komisji prawnej, bo uważa, że ta regulacja mogłaby być wykorzystywana jako "knebel w internecie". Chcemy chronić prawa autorów, ale nie w taki sposób, by wylewać dziecko z kąpielą, nie kosztem wprowadzenia cenzury i tłumienia wolności w internecie. Nie obchodzą nas wojny między korporacją Google a korporacją Axel Springer i innymi wydawcami. To nie jest nasza wojna. Natomiast myślimy o użytkownikach internetu, a ta regulacja uderzyłaby w nich - zaznaczył.
Dodał, że w czwartek wygrana została bitwa, ale wojna zacznie się ponownie we wrześniu. Na pewno będziemy aktywni w wyrywaniu z tego projektu kłów cenzury - podsumował.
Zdaniem europosła Michała Boniego (PO) w PE powinna odbyć się debata na temat projektu dyrektywy. To, co zaakceptowała komisja prawna, tworzyło różne niejasności prawne. (...) W niektórych sprawach nie można zawierzać technologii rozpoznawania treści, bo choć przy muzyce jest to stosunkowo proste, to przy parodii już niekoniecznie. Uważam, że należy bronić osiągnieć tej dyrektywy, bo artystom słusznie należy się ochrona wtedy, kiedy ich dzieła są rozpowszechniane w sieci, ale z drugiej strony trzeba budować równowagę między ich prawami a prawami użytkowników - powiedział dziennikarzom.
Boni dodał, że stanowisko delegacji PO w Parlamencie Europejskim było jednoznaczne, aby zagłosować przeciwko stanowisku komisji prawnej PE. Pracujemy nad dyrektywą dalej - zaznaczył.
Kosma Złotowski (PiS) również podkreślił w rozmowie z PAP, że projekt dyrektywy wymaga debaty na forum PE. Dobrze się stało, że stanowisko komisji prawnej zostało odrzucone. Chodzi o to, aby doprecyzować pewne kwestie. Mówienie o tym, że płacilibyśmy jakiś podatek od linków, to nie jest prawda, ale to musi być doprecyzowane. Trzeba doprecyzować, za co będzie się płacić, o jakie prawa autorskie i prawa pochodne chodzi. Najwięcej kontrowersji budzi filtrowanie treści w internecie. Nie może ono stać na przeszkodzie publikacji naszych własnych treści - powiedział.
Złotowski spodziewa się, że na sesji plenarnej zostaną złożone do projektu dyrektywy poprawki, które doprecyzują propozycje przepisów.
Projekt przepisów, który zyskał akceptację komisji prawnej PE, ale już nie całego PE, przewiduje m.in., że platformy takie jak Google, YouTube czy Facebook, będą musiały systematycznie skanować udostępniane przez swoich użytkowników treści, takie jak wideo czy muzyka, pod kątem przestrzegania praw autorskich.
Obecnie serwisy internetowe nie mają obowiązku automatycznego kontrolowania treści zamieszczanych przez ich użytkowników, muszą natomiast bezzwłocznie usunąć lub zablokować materiał, jeśli podejrzewają, że jest on nielegalnego pochodzenia. KE zaproponowała zaostrzenie tych regulacji, by odgórnie zobligować administratorów serwisów do monitorowania aktywności klientów. Ma to chronić artystów, których utwory są powielane bez ich zgody, np. na YouTubie.
Projekt nowego prawa wskazuje też m.in., jakie elementy artykułu dziennikarskiego mogą być publikowane przez agregatory treści bez konieczności wnoszenia opłat licencyjnych. Regulacje wymagają, by platformy (takie jak Facebook) płaciły posiadaczom praw autorskich za publikowane przez użytkowników treści albo kasowały takie materiały.
Dziś bowiem użytkownicy wrzucają linki, które wyświetlają się innym w formie zdjęcia i kilku zdań informacji, tworząc w ten sposób ruch dla platform. Na osi czasu zamieszczane są reklamy, jednak nie zyskują na tym autorzy udostępnianych materiałów (rzadko kto wchodzi za pośrednictwem linka na pierwotną stronę), a same platformy.
Artykuł 11 dyrektywy daje wydawcom prasy możliwości negocjowania licencji z platformami i agregatorami treści.
Komisja PE w swoim stanowisku zaproponowała m.in. wzmocnienie pozycji negocjacyjnej autorów i wykonawców. Chciała im umożliwić dochodzenie dodatkowego wynagrodzenia od strony wykorzystującej ich prawa, gdy pierwotnie ustalone wynagrodzenie jest "nieproporcjonalnie" niskie w porównaniu do korzyści wynikających z eksploatacji utworu.
(ph)