Grecja zgodziła się uznać Macedonię pod nazwą Republika Macedonii Północnej (Republika Sewerna Makedonija). Osiągnięcie porozumienia ws. tej nazwy, mającego zakończyć długoletni spór, potwierdzili we wtorek premierzy obu krajów - Aleksis Cipras i Zoran Zaew.
Cipras powiadomił o tym prezydenta Grecji Prokopisa Pawlopulosa. Mamy dobre porozumienie, które spełnia wszystkie warunki wstępne postawione przez stronę grecką - powiedział. Przypomniał, że Ateny domagały się, by była to "złożona" nazwa z kwalifikatorem geograficznym. Zaakcentował, że nowa nazwa będzie używana zarówno w kraju, jak i na arenie międzynarodowej. Wskazał, że porozumienie przewiduje zmianę macedońskiej konstytucji. Zaakcentował, że porozumienie oznacza, iż Macedonia Północna nie ma żadnego związku z greckim dziedzictwem kulturowym.
Rząd Macedonii zobowiązał się do modyfikacji nazwy kraju w związku zarzutami Grecji, że obecna implikuje roszczenia do greckiej prowincji o tej samej nazwie. W zamian Ateny obiecują wycofanie obiekcji do członkostwa Macedonii w NATO i Unii Europejskiej. Grecja na forum UE przeforsowała oficjalną nazwę: Była Jugosłowiańska Republika Macedonii (akronim angielski - FYROM) i od lat blokowała wysiłki Macedonii, by wstąpić do NATO i UE.
Zaew podkreślił, że rozwiązanie kwestii nazwy otworzy Macedonii drogę do członkostwa w NATO i w Unii Europejskiej. Zaapelował do macedońskiej opozycji o poparcie tego porozumienia. Wskazał, że zachowuje ono macedońską tożsamość etniczną i kulturową.
W końcu maja Zaew zapowiedział, że jakakolwiek nowa nazwa tego kraju, która zostanie uzgodniona z Grecją, będzie poddana pod referendum i że odbędzie się ono we wrześniu lub w październiku.
Cipras powiedział we wtorek, że porozumienie ws. nazwy będzie przedłożone greckiemu parlamentowi do ratyfikacji, pod warunkiem, że strona macedońska dotrzyma swoich zobowiązań.
Spór o nazwę datuje się od czasu, gdy Macedonia uzyskała w 1991 roku niepodległość. Proponowano różne rozwiązania, m.in. dodanie do nazwy Republiki Macedonii określenia "nowa" lub właśnie "północna" czy też przyjęcie nazwy Republika Macedonii Ilindeńskiej.
Ilinden to w języku macedońskim dzień św. Eliasza, święto obchodzone w Macedonii 2 sierpnia. Dzień ten jest dla Macedonii ważny z dwóch powodów - wiąże się z tzw. powstaniem ilindeńskim, które wybuchło 2 sierpnia 1903 roku przeciw imperium osmańskiemu w należących wówczas do niego regionach Macedonia i Tracja, oraz z datą 2 sierpnia 1944 roku, gdy w monastyrze Prohora Pczinjskiego na terenie dzisiejszej Serbii ogłoszono państwowość Macedonii.
(ł)