Tarcza antyrakietowa instalowana przez Stany Zjednoczone w Deveselu w Rumunii jest już oficjalnie operacyjna. Inauguracja odbyła się w obecności sekretarza generalnego NATO Jensa Stoltenberga oraz przedstawicieli władz amerykańskich i rumuńskich. Rosja protestuje.
USA i Rumunia wspólnie tworzą historię, dostarczając NATO ten system - oświadczył admirał Mark Ferguson, dowódca sił morskich USA w Europie i Afryce.
Uaktywnienie tarczy w Rumunii to kolejny etap zainicjowanego w 2009 roku programu europejskiej części tarczy antyrakietowej (European Phased Adaptive Approach). W Rumunii zainstalowano baterię pocisków SM-3 w wersji lądowej (Aegis Ashore). W skład systemu wchodzi także radar wykrywania i śledzenia pocisków balistycznych w Turcji. Elementy są włączone w system dowodzenia i kontroli w amerykańskiej bazie w niemieckim Ramstein. System zaopatrzony jest też w okręty system Aegis bazujące w Hiszpanii, uzbrojone w pociski SM-3 w wersji morskiej.
Pociski SM-3 służą do zwalczania pocisków balistycznych krótkiego i średniego zasięgu w środkowej fazie lotu.
Rosyjskie władze skrytykowały uruchomienie amerykańskiej tarczy antyrakietowej w Rumunii. Według nich jest to "bezpośrednie zagrożenie" dla rosyjskiego bezpieczeństwa. Moskwa zapowiada wzmocnienie swych zdolności militarnych.
To jest dla nas bezpośrednie zagrożenie (...) wszystko to jest w stu, dwustu, trzystu, tysiącu procentach skierowane przeciwko nam. To nie Iran, lecz Rosja i jej zdolności odstraszania nuklearnego są celem - oświadczył przewodniczący komisji obrony Dumy Państwowej Władimir Komojedow, cytowany przez rosyjską agencję Interfax.
Jesteśmy w stanie pokonać ten system antyrakietowy. Zwiększymy nasze zdolności obronne, zwłaszcza w rejonie Arktyki rozmieszczając tam systemy przechwytywania (rakiet) - dodał Komojedow.
To kolejny krok ku militarnemu i politycznemu powstrzymywaniu Rosji - ocenił przedstawiciel rosyjskiego MSZ Andriej Kielin, dodając że rozmieszczenie tarczy "może jedynie pogorszyć już i tak skomplikowaną sytuację" między Rosją a NATO.
Moskwa ocenia, że wyrzutnie w Rumunii i w Polsce to naruszenie układu INF (o likwidacji pocisków rakietowych średniego zasięgu), ponieważ mogą one służyć również do wystrzeliwania pocisków manewrujących średniego zasięgu. Prace nad budową tarczy antyrakietowej w Polsce mają się rozpocząć w najbliższy piątek. Baza w Redzikowie ma być gotowa do działania w 2018 roku.
Przedstawiciele USA, NATO, Polski i Rumunii wielokrotnie deklarowali, że europejska część amerykańskiej tarczy antyrakietowej nie jest wymierzona w Rosję. Jej celem jest ochrona przed potencjalnym zagrożeniem pociskami rakietowymi dalekiego zasięgu z Bliskiego Wschodu, w tym z Iranu.
O zagrożeniu ze strony Iranu mówili w bazie Deveselu przedstawiciele Pentagonu i Departamentu Stanu USA, wskazując m.in., że irańskie rakiety balistyczne mogą docierać do części Europy, w tym do Rumunii.
Kreml niejednokrotnie groził jednak, że w wypadku niekorzystnego dla Rosji rozwoju sytuacji, jeśli chodzi o budowę tarczy antyrakietowej w Europie, Moskwa odstąpi od dalszych kroków w sferze rozbrojenia i kontroli zbrojeń, a także zastosuje kontrposunięcia.
Nawiązał do tego także rzecznik Kremla Dmitrij Pieskow, przypominając, że "od samego początku tej historii mówiliśmy, że zdaniem naszych ekspertów budowa systemu obrony przeciwrakietowej stanowi zagrożenie dla Federacji Rosyjskiej". Wskazywał na "kardynalną zmianę sytuacji", jeśli chodzi o Iran i mówił, że nie traci na aktualności pytanie, przeciwko komu system ten jest wymierzony.
USA i NATO wskazują - odnotowuje agencja Associated Press - że tarcza ma charakter czysto obronny oraz że w każdym razie byłaby bezsilna wobec wielkiego rosyjskiego arsenału międzykontynentalnych rakiet balistycznych.
Stoltenberg podkreślił w Deveselu, że obrona przeciwrakietowa "nie podważa ani nie osłabia rosyjskiego strategicznego potencjału odstraszania nuklearnego".
Jednak Moskwa ostrzegała, że Polska i Rumunia umieszczając u siebie elementy amerykańskiej tarczy "automatycznie stają się celami" Rosji.
Układ INF (Treaty on Intermediate-range Nuclear Forces) USA i ówczesny ZSRR zawarły w 1987 roku. Traktat zakazuje obu stronom posiadania, produkcji i testowania bazujących na lądzie pocisków balistycznych i manewrujących o zasięgu od 500 do 5 500 km.
(az)
