Po trzech latach intensywnych negocjacji kraje członkowskie Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) zatwierdziły przełomowe porozumienie mające na celu skuteczniejsze przygotowanie świata na przyszłe pandemie. Dokument reguluje m.in. dostęp do szczepionek, testów i transfer technologii. To krok milowy w międzynarodowej współpracy zdrowotnej – ogłosiła agencja AFP.
- Świat przyjął dokument usprawniający reakcję na przyszłe pandemie - dostęp do szczepionek, testów i technologii.
- Transfer technologii będzie dobrowolny - kompromis między krajami rozwiniętymi a rozwijającymi się.
- Powstanie globalny system dostępu do patogenów i sprawiedliwej dystrybucji zasobów medycznych.
Kraje członkowskie WHO przyjęły dokument, który ma umożliwić lepszą koordynację i sprawniejszą reakcję na przyszłe zagrożenia pandemiczne. Porozumienie zakłada utworzenie globalnego systemu dostępu do szczepionek i testów oraz mechanizmów transferu technologii w sektorze farmaceutycznym. Kluczowym elementem porozumienia jest zasada "wzajemnie uzgodnionego" transferu technologii, która została wypracowana jako kompromis między krajami rozwiniętymi a rozwijającymi się.
Zdaniem dyrektora generalnego WHO, Tedrosa Adhanoma Ghebreyesusa, zatwierdzenie treści porozumienia to "kamień milowy w naszej wspólnej podróży, którego celem jest bezpieczniejszy świat". Podkreślił on, że wirusy są "najgorszym wrogiem, nawet gorszym niż wojna", a przygotowanie się na kolejne pandemie to kluczowy obowiązek wspólnoty międzynarodowej.
Pandemia covid-19, która pochłonęła miliony istnień ludzkich i sparaliżowała globalną gospodarkę, ujawniła dramatyczne nierówności w dostępie do środków ochrony zdrowia. Szczególnie ostro kwestię tę podnosiły najbiedniejsze kraje, wskazując na monopolizację rynku przez państwa bogatsze. Ich przedstawiciele podkreślali, że obowiązkowy transfer technologii byłby konieczny, by uniknąć powtórki z tej sytuacji.
Z kolei państwa o rozwiniętym przemyśle farmaceutycznym nie zgadzały się na obowiązkowość tego rozwiązania, domagając się dobrowolności. Ostateczny kompromis przewiduje, że transfery technologii będą odbywać się na zasadach dobrowolnego porozumienia między stronami.
Porozumienie przewiduje również powstanie tzw. "systemu dostępu do patogenów i podziału korzyści z nich wynikających". Ma to kluczowe znaczenie dla produkcji szczepionek i testów, szczególnie w sytuacjach nagłych. Istotnym elementem jest także plan stworzenia globalnego łańcucha dostaw oraz sieci logistycznej, która zapewni szybkie i sprawiedliwe rozdystrybuowanie niezbędnych produktów zdrowotnych.
Dokument ma zostać rozpatrzony na kolejnym Zgromadzeniu WHO, zaplanowanym na maj. Warto zauważyć, że w ostatniej fazie negocjacji nie uczestniczyły Stany Zjednoczone - decyzją prezydenta Donalda Trumpa kraj ten opuścił WHO.
Historyczne porozumienie pokazuje, że mimo podziałów politycznych, możliwe jest osiągnięcie globalnego konsensusu w sprawie tak istotnej jak zdrowie publiczne. WHO liczy, że wdrożenie ustaleń pozwoli skuteczniej reagować na przyszłe zagrożenia i uniknąć błędów przeszłości.
