Stan polskiej nauki pod lupą RMF FM

Polska jest na przedostatnim miejscu w Europie, jeśli chodzi o inwestycje w naukę – wynika z raportu brytyjskiego instytutu Centre for European Reform. W Faktach RMF FM sprawdzamy stan, w jakim znajduje się polska nauka.

Finansowanie badań naukowych w Polsce jest tak zaniedbane przez ostatnie 15 lat, że jednorazowy skok nie załatwia żadnej sprawy. To musi być stała tendencja - uważa prof. Michał Kleiber, doradca prezydenta do spraw nauki i były minister w rządach Belki i Millera. Posłuchaj:

Warunki dla pracy naukowej w Polsce są trudne, ale są w naszym kraju naukowcy, którzy odnoszą sukcesy, np. twórcy biomateriału kolagenowego z Politechniki Łódzkiej. Ten kolagen otrzymywany jest z dobrze oczyszczonych ścięgien bydlęcych. Przypomina galaretę i jest bardzo elastyczny, nieprzepuszczalny dla płynu mózgowo-rdzeniowego - mówi dr Krystyna Pietrucha. Posłuchaj:

Materiał może ratować życie po operacjach neurochirurgicznych, m.in. dzieciom, które urodziły się z przepuklinami oponowo-mózgowymi i oponowo-rdzeniowymi. Preparat przeszedł już badania kliniczne, gdyby udało się znaleźć odpowiedniego producenta, mógłby trafić do szpitali już w przyszłym roku.

W światowej czołówce lekarzy-naukowców znajdują się polscy kardiochirurdzy. To w Krakowie w Klinice Chirurgii Serca rok temu przeprowadzono pierwszą na świecie operację wszczepienia bezszwowej zastawki serca, która określana jest jako „krok milowy” w kardiochirurgii. Polscy kardiochirurdzy są cenieni na całym świecie i to właśnie w naszym kraju uczą się ich koledzy ze Stanów Zjednoczonych czy Niemiec. Z prof. Jerzym Sadowskim rozmawiał Maciej Grzyb. Posłuchaj:

Z finansowymi problemami starają sobie radzić naukowcy i studenci z Politechniki Wrocławskiej. Stworzyli oni mechaniczne odpowiedniki prawie całego ludzkiego szkieletu – od sztucznego kręgu szyjnego przez zastawki serca aż po mechaniczny kciuk. Naukowców boli jednak fakt, że niewiele ich pomysłów ma szansę na realizację. To bardzo boli, bo chciałby człowiek zawsze widzieć jakąś postać fizyczną, zastosowanie - mówi prof. Romuald Będziński. Posłuchaj:

Znaczące osiągnięcia mają na swoim koncie także polscy astronomowie. 33-letni doktor Maciej Kownacki z toruńskiego oddziału Polskiej Akademii Nauk jest autorem odkrycia, które może zrewolucjonizować teorię powstawania planet – odkrył bowiem planety w układzie gwiazd potrójnych. - Takie odkrycie zupełnie nie profituje materialnie. Pensja na polskich uczelniach nie zależy od takich osiągnięć - mówi naukowiec i przyznaje, że tuż po doktoracie wyjechał, by pracować dla NASA. Gdyby nie pieniądze Amerykańskiej Agencji, jego możliwości pracy byłyby nieporównywalnie mniejsze. Posłuchaj:

Wszystko to wskazuje na bardzo duży potencjał polskiej nauki – dzięki temu jest nadzieja, że w końcu chude lata przeminą i coś drgnie. Wszak młodzi polscy naukowcy, a czasem i uczniowie odnoszą spektakularne sukcesy. Na całym świecie doceniani są astronomowie, programiści, archeolodzy, kardiochirurdzy z Polski – a to nie koniec. Potrzebne jest jednak większe otwarcie na współpracę międzynarodową i postulowane od dawna uporządkowanie sytuacji nauki w kraju. Posłuchaj analizy Grzegorza Jasińskiego: