Wiesz, że od dziś masz segregować śmieci, ale nie wiesz, jak się do tego zabrać? Ekspert portalu interia.pl, Dominik Dobrowolski, specjalista ds. recyklingu i edukacji ekologicznej tłumaczy, co do którego pojemnika wrzucić i jak segregować, by nie zwariować...
Najpierw podstawowe zasady. Odpady możemy podzielić na: odpady organiczne, z których można zrobić kompost, papier, odpady z tworzyw sztucznych, aluminium i inne metale, szkło przezroczyste, szkło kolorowe, pozostałe odpady, nie podlegające recyklingowi.
Teraz czas na pojemniki. Zwróćmy uwagę na ich kolory: niebieski pojemnik przeznaczony jest na papier, żółty pojemnik - na plastik i metal, biały pojemnik - na szkło białe, zielony pojemnik - na szkło kolorowe, czarny - na odpady zmieszane (czyli takie, które nie nadają się do odzysku bądź recyklingu, podlegają biodegradacji i nie stanowią odpadów niebezpiecznych).
Oprócz powyżej wymienionych pojemników możemy również spotkać czerwone pojemniki na śmieci - przeznaczone są one wyłącznie na puszki aluminiowe i metal.
Uwaga! Pojemniki do segregacji odpadów oprócz kolorów są dodatkowe oznaczone i opisane. Na większości z nich znajdziesz więc informację, co możesz do nich wrzucić, a czego nie powinieneś. Przedstawiona powyżej kolorystyka może nie obowiązywać w każdej gminie, dlatego za każdym razem warto to sprawdzić.
Sprawdź, zanim wyrzucisz
Karton po mleku (ale także po napojach, gotowych zupach itp.) - to cenny surowiec wtórny, ale dosyć problematyczny. Składa się bowiem głównie z celulozy, ale zawiera także polietylen i kilka procent aluminium. Do którego pojemnika więc go wrzucić?
Zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Gospodarki i Pracy z dnia 25 października 2005 r. zużyte opakowania kartonowe po mleku i sokach powinny trafić do żółtych pojemników (lub worków) oznaczonych napisem "metale, tworzywa sztuczne".
Nie wszyscy specjaliści od ekologii jednak się z tym zgadzają - niektórzy twierdzą, iż opakowania te powinny trafić do pojemników lub worków na makulaturę. W niektórych gminach sprawa jest ułatwiona - odpady surowcowe suche (czyli tworzywa sztuczne, szkło i papier) wrzucane są bowiem do jednego worka. Więc jeśli mamy wątpliwości - upewnijmy się, jaki system selektywnej zbiórki odpadów opakowaniowych stosuje nasz odbiorca odpadów.
Słoik z przeterminowanym dżemem - zawartość wyrzucamy do odpadów zmieszanych, sam słoik do szkła. Odrywaniem etykiety możemy się nie przejmować, ale pamiętajmy, by nakrętkę wyrzucić osobno - do metali i plastików, dobrze by było także słoik lekko przemyć.
Rada specjalisty: Bardzo często produkty przeterminowane nadają się do spożycia. To producenci wymyślili oznaczenie best before, aby zwiększać ilość kupowanych produktów. Zatem najpierw przekonajmy się, czy faktycznie przeterminowany dżem jest niezdatny do spożycia. Uwaga! Rozbitą szklankę, talerz lub kieliszek wrzucamy do pojemnika z odpadami zmieszanymi - nie do szkła.
Karton po pizzy - usuwamy resztki jedzenia i tłuste fragmenty (np. wieczko) i wrzucamy do pojemnika na papier
Butelka po coca-coli - zgniatamy, nie zakręcamy, wrzucamy do pojemnika (lub worka) na metale i tworzywa sztuczne (plastik). Jeśli chodzi o papierowe etykiety możemy, ale nie musimy odrywać.
Pudełko po margarynie, kubeczki po śmietanie, jogurcie, torebki po kawie, opakowanie po czipsach, torby na zakupy jak i opakowania po makaronie, soli, ryżu oraz folię po parówkach, wędlinie - wrzucamy do pojemnika na plastik i metal.
Butelki po oleju i tacki po mięsie, gotowych daniach - zdania są podzielone: jedni mówią do plastiku i metalu, drudzy - nie segregujemy. Najlepiej spytać, jakie zasady obowiązują w naszej gminie.
Ręczniki papierowe, chusteczki, pampersy, podpaski czyli tzw. odpady higieniczne - wrzucamy do pojemnika z odpadami zmieszanymi. Niestety, jedyną sprawdzoną metodą ich zagospodarowywania jest ich spalenie w specjalistycznych zakładach termicznej utylizacji odpadów.
Gąbki do mycia naczyń - wrzucamy do pojemnika z tworzywami sztucznymi
Zużyte baterie - są odpadami niebezpiecznymi. Najlepiej zbierać baterie w domu do słoika, pudełka i - jak się nazbiera większa ilość - zanieść do specjalnych pojemników, które dostępne są m.in w sklepach, gdzie baterie można kupić.
Przeterminowane leki - absolutnie nie wyrzucamy ich do kosza! Leki są zbierane są w wyznaczonych przez każdą gminę na swoim terenie aptekach.
Żarówki - powinny trafiać do odpadów zmieszanych, ale można je także zbierać z innymi źródłami światła: świetlówkami, jarzeniówkami - czyli razem ze zużytym sprzętem elektrycznym i elektronicznymi.
Stary sprzęt elektryczny i elektroniczny, czyli tzw. elektrośmieci - można zostawić w sklepie, w którym kupujemy nowy sprzęt. Wiele firm za darmo zajmuje się odbiorem i utylizacją takiego sprzętu. Listami miejsc zbiórki elektrośmieci dysponują urzędy gminy, ale można je także znaleźć w internecie.
Akumulatory, oleje samochodowe i płyny chłodnicze - możemy oddać w zakładach mechanicznych lub na stacjach benzynowych. Zużyte opony można bezpłatnie zostawić w punkcie zakupu nowych opon lub w serwisie ogumienia.
Niepotrzebne ubrania - można wrzucić do kontenerów PCK (stoją zazwyczaj przy ogólnodostępnych pojemnikach na surowce wtórne) lub oddać np. do Caritasu.
Popiół z pieca centralnego ogrzewania, popiół z kominka - wrzucamy do pojemnika na odpady zmieszane.
Starą pralkę i lodówkę czyli tzw. sprzęt wielkogabarytowy - można oddać podczas zbiórek, które co pewien czas będą ogłaszać gminy. Gdy kupujemy nowy sprzęt, sprzedający ma obowiązek bezpłatnie odebrać od nas ten zużyty.
Nasz ekspert, Dominik Dobrowolski, specjalista ds. recyklingu i edukacji ekologicznej radzi:
- jeżeli często następuje rotacja odpadów możemy ich nie myć przed wyrzuceniem, jeżeli musimy worek z odpadami trzymać kilka dni w domu, radzę odpady wymyć ze względu na nieprzyjemny zapach.
- robiąc zakupy warto wybierać te produkty, które mają jak najmniej opakowań.
- na surowcach wtórnych można zarobić - papier, puszki, a nawet szkło, możemy zawieźć do punktu skupu.
- segregujmy z głową - najczęstszym problemem, jeśli chodzi o segregację, jest zanieczyszczanie surowców (papieru, tworzywa, metalu) odpadami organicznymi i niebezpiecznymi. Wspólna zbiórka takich odpadów skutkuje tym, iż np. papier nie nadaje się już do recyklingu, a z zanieczyszczonych odpadów organicznych nie można wyprodukować dobrej jakości kompostu.
- na początek wystarczą nam dwa pojemniki: jeden na odpady mieszane, drugi na te, które podlegają recyklingowi. Gdy drugi z pojemników będzie pełen - zanim wyrzucimy jego zawartość, zróbmy podział na szkło, papier i tworzywa sztuczne.
Pamiętaj o zasadzie 5R
Recykling nie jest panaceum na wszelkie problemy z odpadami. To tylko jedna z zasad, której zastosowanie buduje zrównoważoną gospodarkę odpadami. Obecnie prawidłowa gospodarka odpadami powinna być oparta na zasadzie 5R - mówi Dominik Dobrowolski.
Pierwsze "R" czyli reduce (redukuj, ograniczaj) - cały czas jest to jeden z najważniejszych elementów całej śmieciowej układanki. Najważniejsze jest zmniejszenie ilości powstających odpadów, czyli ograniczenie konsumpcji niepotrzebnych produktów, unikanie zbędnych lub niepotrzebnych rzeczy, unikanie towarów nadmiernie opakowanych i jednorazowych o niskiej jakości, które szybko zamieniają się w śmieci, często niebezpieczne dla życia, zdrowia i środowiska.
Drugie "R" to reuse - oznaczające ponownie używanie, wykorzystanie. Reuse przypomina o możliwości powtórnego wykorzystania produktów powszechnie uznanych za jednorazowe, co zmniejsza skalę kupowania kolejnych towarów oraz powstających odpadów.
Trzecie "R" promuje recykling, segregację odpadów i ich zbiórkę selektywną. Od 1 lipca zgodnie z nową "śmieciową ustawą" Polska przyłącza się do państw, które systemowo i prawnie będą wspierać recykling.
Czwarte "R" - recover czyli odzyskuj, szczególnie energię zawartą w odpadach. Wiele odpadów nie nadaje się do recyklingu z uwagi na skomplikowaną i wielomateriałową budowę lub ich recykling nie jest ekonomicznie uzasadniony. Jedynym rozsądnym sposobem ich zagospodarowania jest wykorzystanie energii w nich zawartej. Możliwe jest np. spalanie takich odpadów (jedynie w specjalistycznych instalacjach) i produkcja w procesie kogeneracji czyli skojarzeniu, energii cieplnej i elektrycznej; np. energia odzyskana z jednej tylko zużytej torby plastikowej pozwala oświetlać pokój 60-watową żarówką przez 10 minut.
Piąte "R" - renew czyli odnawiaj. Zachęca producentów i wytwórców materiałów, do ich odnawiania, przykładem może być np. produkcja nowej generacji tworzyw sztucznych na bazie produktów organicznych, bez wykorzystania nieodnawialnych surowców. Myślę, że renew z uwagi na dramatycznie kurczące się zasoby to jedyne przyszłościowe rozwiązanie, które zrewolucjonizuje całą gospodarkę odpadami - podsumowuje Dominik Dobrowolski.
Więcej informacji o segregacji śmieci znajdziecie na interia.pl
Tekst: Ewa Mickiewicz
Konsultacja: Dominik Dobrowolski - specjalista ds. recyklingu i edukacji ekologicznej, redaktor serwisu www.cycling-recycling.eu. Pomysłodawca i organizator wielu ogólnopolskich akcji promujących selektywną zbiórkę odpadów, np "Recykling daje owoce", "Kwiaty za elektrograty", "Kocham recykling".