Dziś w Instytucie Pamięci Narodowej zostaną udostępnione dokumenty zabezpieczone w mieszkaniu byłego szefa Wojskowej Służby Wewnętrznej gen. Teodora Kufla. Są wśród nich m.in. publikacje szkoleniowe WSW - poinformowała rzeczniczka IPN Agnieszka Sopińska-Jaremczak. Gen. Kufel jest uznawany za człowieka, który doprowadził do nadmiernego rozwinięcia tzw. struktur porządkowych, czyli tzw. białych otoków.
Jak zaznaczyła rzeczniczka, w poniedziałek Naczelnik Oddziałowej Komisji Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu w Warszawie, na podstawie postanowienia prokuratora IPN w przedmiocie dowodów rzeczowych, przekazał prezesowi Instytutu Pamięci Narodowej dokumenty zabezpieczone 2 marca br. w pomieszczeniach mieszkalnych i gospodarczych gen. dyw. Teodora Kufla.
Gen. Kufel to obecnie jedyny żyjący z byłych szefów Wojskowej Służby Wewnętrznej. Karierę zawodową rozpoczął w milicji. Szlify zdobywał w różnych komendach, w części pełniąc funkcję komendanta. Pracę w WSW rozpoczął w 1958 r. Zajmował się wówczas szeroko rozumianym kontrwywiadem wojskowym. W 1964 r. został szefem WSW, jako jedyny w historii formacji, który nie wywodził się z Informacji Wojskowej - opowiadał zastępca dyrektora Biura Lustracyjnego IPN Radosław Peterman.
Jako szef WSW gen. Kufel zajmował się szeregiem spraw. Jest uznawany za człowieka, który doprowadził do nadmiernego rozwinięcia tzw. struktur porządkowych, czyli tzw. białych otoków. Wędrowali oni po ulicach, dworcach, zatrzymując młodych ludzi ze zbyt długimi włosami bądź w ubraniach cywilnych, ale wyglądem przypominających żołnierzy służby zasadniczej podejrzewanych, że są na bezprawnie przedłużonej przepustce - relacjonował Peterman.
Gen. Kufel pełnił funkcję szefa WSW do 1979 r. Jego koniec był dość nieprzyjemny, ponieważ na jaw wyszło, że nadużywał władzy np. wykorzystując podwładnych przy budowie swojego domu. Po zakończeniu pracy w WSW Kufel wyjechał na placówkę do Berlina, gdzie przetrwał dwa lata. Później został ściągnięty do kraju, ponieważ tam też nadużywał władzy, przede wszystkim pojawiały się informacje o nieścisłościach finansowych. Później przeszedł na emeryturę wojskową, na której pozostaje do dzisiaj - powiedział zastępca dyrektora.
Materiały zabezpieczone w domu gen. Kufla zostały włączone do zasobu archiwalnego IPN. Część z nich - jak wyjaśnił Peterman - to wewnętrzne publikacje szkoleniowe WSW. To prace Eliasa M. Zachariasa "Tajne misje. Zapiski oficera wywiadu" (Warszawa: Szefostwo Wojskowej Służby Wewnętrznej, 1962) (przekład z j. rosyjskiego); Ladislasa Farago "Wojna mózgów. Anatomia szpiegostwa i wywiadu" (Warszawa: Szefostwo Wojskowej Służby Wewnętrznej, 1961) oraz Harry'ego Howe'a Ransoma "Wywiad centralny a bezpieczeństwo narodowe" (Warszawa: Szefostwo Wojskowej Służby Wewnętrznej, 1959) (tłumaczenie z j. angielskiego).
Wśród dokumentów znalazły się też "Pamiętniki" Waltera Schellenberga, (Warszawa: Szefostwo Wojskowej Służby Wewnętrznej, 1960) (przekład z j. angielskiego). Są również fotokopie kart inwentarzowych Gestapo Ciechanów dot. członków Gwardii Ludowej i Polskiej Partii Robotniczej. Tego typu dokumenty należą do rzadkości, materiałów dotyczących Gestapo jest bowiem w Polsce dosyć mało. W tym przypadku wydaje się, że go zainteresowały, bo dotyczyły go osobiście jako dawnego członka Gwardii Ludowej - mówił Peterman.
Częścią materiałów jest także meldunek zastępcy komendanta posterunku MO gminy Igołomia skierowany do komendanta powiatowego MO w Miechowie w sprawie zastrzelenia sekretarza PPR Antoniego Wypchała. Znalazła się wśród nich też Instrukcja NK/003/47 - odpis dokumentu pochodzącego z kancelarii Bolesława Bieruta, Instrukcja przeznaczona dla placówki KGB w ambasadzie sowieckiej w Warszawie.
W domu gen. Kufla zabezpieczono też notatkę służbową z 15 grudnia 1974 r. sporządzoną przez oficera do zleceń specjalnych Szefostwa WSW ppłk. H. Reszkę w sprawie ustalenia przyczyny aresztowania grupy "Młot i Sierp" w 1941 r. w Warszawie. Te dokumenty przetrzymywał zapewne również w związku z prywatnym zainteresowaniem, ponieważ był członkiem także tej organizacji - dodał Peterman.
Materiały włączone do zasobu archiwalnego IPN będą udostępniane od piątku w postaci kopii elektronicznych w czytelni IPN przy ul. Kłobuckiej 21 w Warszawie. Zgodnie z art. 36 ustawy o IPN dokumenty będą udostępniane w celu prowadzenia badań naukowych i w celach dziennikarskich.
(abs)