48 przypadków zatruć po przedawkowaniu fentanylu odnotowano w Polsce od początku roku. Dzisiaj mija dokładnie 5 tygodni, od kiedy ruszył ogólnopolski monitoring recept na tak silne leki opioidowe, w tym właśnie na fentanyl. Resort zdrowia pracuje nad zmianą przepisów dotyczących recept na opioidy - chce, by weszły one w życie przed końcem wakacji.

REKLAMA

5 tygodni monitoringu recept na opioidy

Jak ustalił reporter RMF FM, w czasie ostatnich 5 tygodni było kilka sytuacji, w których interweniowały służby. W jednym miejscu, na podstawie jednego pozwolenia wykonywania zawodu lekarza, wystawiono niepokojąco dużo recept na opioidy. Były też policyjne zatrzymania. Ostatnie odnotowano kilkanaście dni temu w Giżycku. Wtedy zatrzymany został 46-latek, który na czarnym rynku sprzedawał fentanyl.

W ostatnich miesiącach po przedawkowaniu fentanylu w Polsce zmarły 4 osoby. 3 z nich w lutym tego roku w Żurominie na Mazowszu, a jedna osoba jesienią ubiegłego roku w Poznaniu. Pod koniec maja zarzuty uczestnictwa w handlu znaczną ilością środków odurzających w postaci plastrów zawierających fentanyl przedstawiono dwóm mieszkańcom Żuromina w wieku 34 i 35 lat, których ujęła policja.

Lekarz rodzinny doktor Janusz Krupa potwierdza w rozmowie z naszym dziennikarzem, że zdarzają się pacjenci, którzy szukają i domagają się opioidów. Miałem dwójkę takich pacjentów. My jako lekarze szybko ich identyfikujemy. Widzimy, że główny powód kontaktu z lekarzem to chęć zdobycia takiej recepty - opisuje medyk.

Ile recept na opioidy zrealizowano w ostatnich miesiącach?

Według danych, które resort zdrowia podał w odpowiedzi na jedną z interpelacji poselskich, w okresie od stycznia do maja 2024 roku zrealizowano w Polsce 2,9 mln recept na leki opiodowe, a liczba pacjentów wyniosła 490 tys. Oznacza to wzrost o 0,7 proc. w porównaniu do roku poprzedniego. O 7,1 proc. wzrosła również liczba lekarzy przepisujących opioidy, których recepty zostały zrealizowane.

Jak mogą zmienić się przepisy?

Aby weryfikacja recept na opioidy była dokładniejsza niż do tej pory, niebawem mają zmienić się przepisy. Zgodnie z opublikowaną w połowie lipca propozycją rozporządzenia, pierwszą receptę na fentanyl, morfinę, oksykodon i inne wybrane opioidy będzie można uzyskać tylko w czasie osobistego spotkania z lekarzem, a nie zdalnie, w ramach teleporady. Jak ustalił nasz reporter, są szanse, żeby te przepisy weszły w życie w czasie wakacji.

Do Ministerstwa Zdrowia napłynął ostatnio szereg uwag do zaprezentowanej propozycji rozporządzenia. Możliwe, że ostateczna wersja przepisów będzie inna. Według ustaleń RMF FM, jeden z rozważanych scenariuszy to wystawianie recept na opioidy tylko w czasie osobistej konsultacji z lekarzem - niezależnie od tego, czy chodzi o pierwszą receptę, czy o kontynuację leczenia.

Co z receptami na benzodiazepiny?

Swoje propozycje dot. nowych przepisów przesłała także Naczelna Rada Lekarska. Prezydium Naczelnej Rady Lekarskiej proponuje, aby w załączniku do rozporządzenia dopisać do proponowanej listy 4 substancji także wszystkie leki z grupy benzodiazepin, ze względu na ich silny potencjał uzależniający.

"Zjawiskiem szkodliwym dla pacjentów i dla systemu opieki zdrowotnej jest obserwowane obecnie nadużywanie formy udzielania świadczeń zdrowotnych za pośrednictwem systemów łączności w celu wystawiania recept" - zaznacza w swoich uwagach Naczelna Izba Lekarska.

"Brak osobistego, bezpośredniego kontaktu lekarza z pacjentem przy pierwszorazowej wizycie przysparza trudności w ustaleniu stanu klinicznego pacjenta i doborze farmakoterapii, co - szczególnie w przypadku leków psychotropowych i substancji psychoaktywnych - zwiększa ryzyko popełnienia błędu i dostarczenia tych substancji osobom nieuprawnionym" - czytamy w komentarzu NIL.