Prezydent Andrzej Duda podpisał ustawę o wspieraniu rodziców w aktywności zawodowej oraz w wychowaniu dziecka "Aktywny rodzic". Regulacja zakłada wprowadzenie trzech świadczeń dla rodziców dzieci od 12. do 35. miesiąca życia, w tym tzw. babciowe. Program ma ruszyć od 1 października.
O podpisaniu przez prezydenta ustawy w sprawie programu "Aktywny rodzic" poinformowało biuro prasowe Kancelarii Prezydenta.
Celem wprowadzonych zmian jest ułatwienie rodzicom pogodzenia zadań rodzicielskich z aktywizacją zawodową.
Ustawa przewiduje wprowadzenie do systemu trzech świadczeń wspierających rodziców w aktywności zawodowej oraz w wychowywaniu i rozwoju małego dziecka: "aktywni rodzice w pracy", "aktywnie w żłobku" i "aktywnie w domu".
Na to samo dziecko, za dany miesiąc, będzie przysługiwało tylko jedno ze świadczeń.
Świadczenie "aktywni rodzice w pracy" (tzw. babciowe) wyniesie 1500 zł miesięcznie na czas 24 miesięcy - od 12. do ukończenia 35. miesiąca życia dziecka. Większe wsparcie otrzymają rodzice i opiekunowie dzieci z niepełnosprawnościami. W przypadku dzieci, które potrzebują stałej lub długotrwałej opieki lub pomocy innej osoby w związku ze znacznie ograniczoną możliwością samodzielnej egzystencji oraz koniecznością codziennego współudziału opiekuna dziecka w leczeniu, rehabilitacji i edukacji - świadczenie wyniesie 1900 zł miesięcznie.
Wsparcie będzie przysługiwało także na dziecko umieszczone w rodzinnej pieczy zastępczej.
Rodzice będą mogli zdecydować na co przeznaczą otrzymane środki. Będą mogli m.in. sfinansować opiekę sprawowaną przez np. nianię czy babcię (w tym emerytkę). Jeśli rodzice zdecydują się na zawarcie z nianią czy babcią umowy uaktywniającej, to składki od tej umowy będą dodatkowo finansowane przez państwo - do wysokości podstawy nie wyższej niż 50 proc. wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę.
W przypadku, gdy dziecko, zgodnie z orzeczeniem sądu, jest pod opieką naprzemienną rodziców, kwota świadczenia zostanie ustalona po połowie dla każdego z rodziców.
W ustawie zapisano, że w przypadku, gdy matka albo ojciec marnotrawią wypłacane im pieniądze, świadczenie w całości lub w części będzie im przekazywane odpowiednio przez kierownika ośrodka pomocy społecznej albo dyrektora centrum usług społecznych w formie rzeczowej lub w formie opłacania usług.
Drugie świadczenie z programu nosi nazwę "aktywnie w żłobku" i ma zastąpić obecne dofinansowanie w wysokości do 400 zł do opłaty za pobyt dziecka w instytucjach opieki nad dziećmi w wieku do lat 3.
Świadczenie będzie kierowane do rodziców dzieci, które korzystają ze żłobka, klubu dziecięcego albo dziennego opiekuna. Wsparcie wyniesie do 1500 zł miesięcznie na dziecko lub do 1900 zł miesięcznie na dziecko z niepełnosprawnością (nie więcej niż wysokość opłaty, jaką rodzice ponoszą za pobyt dziecka w instytucji opieki).
Do opłaty rodzica za pobyt dziecka w żłobku, klubie dziecięcym lub u dziennego opiekuna, nie wlicza się opłaty za wyżywienie.
Świadczenie "aktywnie w żłobku" będzie przekazywane na rachunek bankowy danego podmiotu lub konto bankowe dziennego opiekuna prowadzącego działalność na własny rachunek w terminie do 20. dnia każdego miesiąca, za miesiąc poprzedni.
Trzecie świadczenie - "aktywnie w domu" - będzie przeznaczone głównie dla rodziców dzieci w wieku od 12. do ukończenia 35. miesiąca życia, bez spełnienia warunku aktywności zawodowej. Chodzi o rodziców, którzy nie będą mogli uzyskać prawa do świadczenia "aktywni rodzice w pracy" lub ich dziecko nie będzie uczęszczało do instytucji opieki.
Świadczenie "aktywnie w domu" będzie przysługiwało na analogicznych zasadach, jak obecnie funkcjonujący rodzinny kapitał opiekuńczy. Nowością będzie możliwość uzyskania środków na każde - w tym na pierwsze i jedyne dziecko - w wieku od 12. do ukończenia 35. miesiąca życia. Świadczenie wyniesie 500 zł miesięcznie na 24 miesiące.
Środki z tego komponentu nie będą przysługiwały, jeżeli dziecko zostało umieszczone w pieczy zastępczej lub gdy rodzic dziecka został pozbawiony władzy rodzicielskiej.
Rodzice będą mogli zmienić, nawet wielokrotnie, jedno świadczenie z programu na inne. Na to samo dziecko, za dany miesiąc, będzie można pobierać tylko jedno wsparcie.
Według ustawy z nowych rozwiązań rodzice będą mogli skorzystać od 1 października 2024 r. Świadczenie wypłaci Zakład Ubezpieczeń Społecznych.