W przeddzień 70. rocznicy zakończenia bitwy pod Monte Cassino, na placu imienia generała Władysława Andersa w Cassino odsłonięte zostało jego popiersie. W ceremonii wzięła udział delegacja polskich kombatantów oraz harcerze i grupy rekonstrukcyjne.
Pomnik odsłonili Antoni Chrościelewski, komendant Okręgu 2 Stowarzyszenia Weteranów Armii Polskiej w Nowym Jorku, uczestnik bitwy o Monte Cassino, Wincenty Knapczyk - także uczestnik walk o wzgórze oraz córka generała Andersa, Anna Maria Anders.
Wykonane z brązu popiersie dowódcy 2 Korpusu Polskiego zostało odsłonięte na Largo Generale Anders w Cassino, przed Muzeum Historiale. Rzeźbę ufundowało Stowarzyszenie Weteranów Armii Polskiej z Nowego Jorku. Popiersie ma metr wysokości, stoi na prawie dwumetrowym granitowym piedestale. Autorem projektu jest mieszkający w USA rzeźbiarz Andrzej Pityński.
Weteran walk o Monte Cassino Antoni Chrościelewski podkreślił podczas uroczystości, że bitwa o wzgórze przeszła do historii jako legenda.
70 lat temu, jako 19-letni chłopiec zaprawiony syberyjskimi przejściami, wyszkolony w 2 Korpusie brałem udział w bitwie o Monte Cassino. Bitwa dzisiaj przeszła do historii jako legenda. Cmentarz na wzgórzu obok Monte Cassino jest świadectwem poświęcenia i patriotyzmu tych ludzi, którzy tutaj walczyli - powiedział Chrościelewski.
Ojciec pod Monte Cassino walczył o wolność, o wolność Polaków, ale także i Włochów - podkreśliła Anna Maria Anders. Jak dodała, zawsze była bardzo związana ze swoim ojcem, on jednak - zaznaczyła - "w domu niewiele mówił o wojnie".
Wspominając dom rodzinny w Anglii Anna Maria Anders podkreśliła, że rodzice "prowadzili bardzo polski dom, ale - jak dodała - może gdybyśmy mieszkali w Polsce wyglądałoby to inaczej. Tam tata był bardziej anonimowy - wyjaśniła.
Bitwa pod Monte Cassino, nazywana także "bitwą o Rzym", trwała od 17 stycznia do 19 maja 1944 r. i składała się właściwie z czterech bitew między wojskami alianckimi a Niemcami. Walki miały miejsce w rejonie klasztoru na Monte Cassino. Bitwa uznawana jest za jedną z najbardziej zaciętych w okresie II wojny światowej. W szeregach aliantów walczyli Amerykanie, Brytyjczycy, Nowozelandczycy, Hindusi oraz 2. Korpus Polski pod dowództwem gen. Władysława Andersa.
18 maja 1944 r. po niezwykle zaciętych walkach żołnierze 2. Korpusu Polskiego zdobyli wzgórze Monte Cassino wraz ze znajdującym się na nim klasztorem. W bitwie zginęło 923 polskich żołnierzy, 2931 zostało rannych, a 345 uznano za zaginionych. Kilka dni po zdobyciu Monte Cassino wojska alianckie przełamały linię Gustawa na całym pasie natarcia. 4 czerwca 1944 r. do Rzymu wkroczyły oddziały amerykańskie.
(j.)
