Gdy mowa o Olsztynie, większość z nas myśli o stolicy województwa warmińsko-mazurskiego. Mieszkańcy Częstochowy i okolic wiedzą, że Olsztyn jest jeszcze jeden - znajduje się kilka kilometrów od Jasnej Góry. Podczęstochowski Olsztyn od soboty, 1 stycznia, będzie miastem. Ogłosił to dziś premier Mateusz Morawiecki.

W Polsce istnieją dwa Olsztyny - stolica warmińsko-mazurskiego i miejscowość w powiecie częstochowskim. Olsztyn koło Częstochowy, zwany również jurajskim, wraz z 9 innymi miejscowościami z całej Polski otrzymał od premiera w czwartek, 30 grudnia, akt nadania praw miejskich.

Co oznacza nadanie statusu miasta?

Gmina wiejska, gmina miejsko-wiejska, gmina miejska (czyli miasto) i miasto na prawach powiatu - to rozróżnienie statusów miejscowości obowiązujące w ramach istniejącego od 1999 roku podziału administracyjnego. Olsztyn koło Częstochowy po raz pierwszy prawa miejskie otrzymał w 1488 roku. Stracił je w 1870 r. w wyniku represji carskich. Miejscowość jest najbardziej znana z lokalizacji na Szlaku Orlich Gniazd - nad Olsztynem góruje wzgórze, na którym znajdują się ruiny XIV-wiecznego zamku.

Cytat

Uzyskanie statusu miasta wiąże się m.in. ze zmianą wizerunkową i większym prestiżem miejscowości. Może przynieść także wymierne korzyści, na przykład zyskanie na atrakcyjności inwestycyjnej czy możliwość starania się o fundusze związane z rozwojem obszarów miejskich
- informuje kancelaria premiera.

O status miasta w Olsztynie zabiegał wójt Tomasz Kucharski, proboszcz olsztyńskiej parafii ks. Ryszard Grzesik i wieloletnia dyrektorka Gminnego Ośrodka Kultury Mariola Matysek.

Cytat

Jako miasto i gmina będziemy lepiej postrzegani przez inwestorów i różnego rodzaju partnerów, kontrahentów oraz instytucje pośredniczące w pozyskiwaniu środków unijnych. Dla Olsztyna jest to szansa na dostęp do funduszy przewidzianych na rozwój małych miast i miasteczek. Do tej pory, jako wieś, nie mógł korzystać ze wszystkich źródeł dofinansowania. Przy tym Olsztyn i pozostałe miejscowości gminy zachowują dostęp do dotychczasowych form wsparcia rządowego i unijnego jako ośrodki do 5000 mieszkańców. Z pewnością wzrośnie także nasza ranga społeczno-polityczna w skali powiatu częstochowskiego oraz całego regionu: w liczącym 16 gmin powiecie częstochowskim są tylko dwa miasta – Blachownia i Koniecpol. Jako trzecie miasto zyskamy na atrakcyjności
czytamy w olszyńskiej gazetce samorządowej.

Od 1 stycznia 964 miasta, w tym 10 nowych

Premier Mateusz Morawiecki przypomniał, że większość z nowych miast odzyskało utracone prawa m.in. w wyniku carskich represji po powstaniu styczniowym. Oto nowe miasta w Polsce:

Pruszcz (powiat świecki, woj. kujawsko-pomorskie). Pruszcz był miastem przez 500 lat - od 1367 r. Prawa miejskie odebrali miejscowości w 1867 r. Prusacy.

Izbica (powiat krasnostawski, woj. lubelskie). Miejscowość posiadała prawa miejskie w latach 1750-1869, utraciła je w wyniku represji carskich po powstaniu styczniowym. Przez Izbicę przebiega droga krajowa nr 17 relacji Warszawa-Lublin-Hrebenne oraz linia kolejowa Rejowiec-Hrebenne.

Lutomiersk (powiat pabianicki, woj. łódzkie). Posiada najdłuższe tradycje bycia miastem. Prawa miejskie posiadał w latach 1274-1869. Centralna część miejscowości znajduje się w strefie ochrony konserwatorskiej.

Bolimów (powiat skierniewicki, woj. łódzkie). Posiadał prawa miejskie od 1370 do 1870 r. Miejscowość położona jest przy autostradzie A2. Centrum miejscowości stanowi zespół dawnego rynku i kościoła wraz z historycznym rozplanowaniem miasta.

Cegłów (powiat miński, woj. mazowieckie). Posiadał prawa miejskie od 1621 do 1869 roku. W miejscowości zachował się historyczny układ urbanistyczny.

Nowe Miasto (powiat płoński, woj. mazowieckie). Posiadało prawa miejskie od 1420 r. W miejscowości organizowane są cyklicznie Jarmarki Nowomiejskie - od przeszłości do teraźniejszości, które nawiązują tematyką do różnych epok historycznych.

Jedlnia-Letnisko (powiat radomski, woj. mazowieckie). Do 1917 r. funkcjonowała pod nazwą Mokrzec Swoboda. W okresie międzywojennym w Jedlni-Letnisku zaczęły powstawać pierwsze domy letniskowe, stawiane na wzór podwarszawskich willi w stylu świdermajer.

Iwaniska (powiat opatowski, woj. świętokrzyskie). Miejscowość posiadała prawa miejskie w latach 1403-1869. Przez miejscowość przebiega droga wojewódzka nr 757 Opatów-Iwaniska-Staszów-Stopnica oraz droga wojewódzka nr 758 Iwaniska-Klimontów-Koprzywnica-Ciszyca, przy której w miejscowości Ujazd znajdują się ruiny Zamku "Krzyżtopór".

Kaczory (powiat pilski, woj. wielkopolskie). Po I wojnie światowej Kaczory stały się miejscowością graniczną. Najcenniejszymi zabytkami w miejscowości - wpisanymi do rejestru zabytków są Kościół p.w. św. Andrzeja Boboli z 1912 r. wraz z prospektem organowym wykonanym po 1912 r. i chrzcielnicą z początku XX w.