Rozszerzenie programu "Rodzina 500 plus" także na pierwsze i jedyne dziecko to jeden z projektów wchodzących w skład tzw. nowej piątki PiS.
Obecnie świadczenie jest przyznawane na drugie i kolejne dziecko. Na pierwsze jest wypłacane tylko po spełnieniu kryteriów dochodowych - 800 zł netto miesięcznie na osobę w rodzinie lub 1200 zł netto w rodzinie, której członkiem jest dziecko z niepełnosprawnością.
Po rozszerzeniu programu 500 plus będzie przysługiwać na wszystkie dzieci do 18 lat. Prawo do świadczenia będą miały również dzieci umieszczone w placówkach opiekuńczo-wychowawczych (do 18 lat).
Jak podkreślił prezydent dzięki temu programowi "będzie może łatwiej podjąć tę decyzję, o tym, żeby to dziecko mieć". "Państwo bierze na siebie część tej wielkiej odpowiedzialności za wychowanie dzieci, tego wielkiego dzieła, które realizują rodzice, a które dla państwa jest tak ogromnie istotne" - zaznaczył.
Duda wyjaśnił, że docierało do niego wiele próśb o rozszerzenie programu 500 plus. Na moich spotkaniach bardzo często słyszałem głosy w tej sprawie: 'my mamy tylko jedno dziecko i nie otrzymujemy wsparcia, a nie żyje nam się na wysokim poziomie, życie jest trudne, ledwo wiążemy koniec z końcem'. Teraz będzie. Zachęcam młodych, żeby przyjrzeli się temu programowi, bo dzieci są nam bardzo potrzebne. Chcemy, żeby następowało - jak to mówią - zastępstwo pokoleń, żeby rosło kolejne pokolenie, żebyśmy dzieci w Polsce mieli jak najwięcej, żebyśmy odwrócili negatywne trendy demograficzne - mówił.
Zdaniem prezydenta jest to bardzo istotne z punktu widzenia przyszłości. Chcemy budować silne państwo, chcemy budować silną polską rodzinę. Ale budujemy je po to, żeby było dla następnych pokoleń. Żeby nasze dzieci, nasze wnuki mogły polskie państwo umacniać, ale żeby żyło im się wygodniej, żeby żyli w mocniejszym, bardziej sprawiedliwym kraju - przede wszystkim mocniejszym gospodarczo, przede wszystkim mocniejszym także siłą społeczną. Na tym mi bardzo zależy - stwierdził Duda.
Wnioski o przyznanie świadczenia na nowych zasadach, czyli bez kryterium dochodowego, będzie można składać w dwóch formach: w wersji papierowej - od 1 sierpnia 2019 r., a w wersji elektronicznej - od 1 lipca 2019 r.
W przypadku złożenia wniosku w okresie lipiec-wrzesień 2019 r. świadczenie zostanie przyznane z wyrównaniem od 1 lipca 2019 r. Złożenie wniosku po 30 września 2019 r. oznaczać będzie przyznanie świadczenia od miesiąca złożenia wniosku, czyli bez wyrównania za miesiące minione, tj. lipiec i sierpień.
Znowelizowana ustawa wprowadza trzymiesięczny termin - liczony od dnia urodzenia dziecka - na złożenie wniosku o świadczenie wychowawcze na nowo narodzone dziecko. Złożenie wniosku w tym terminie będzie skutkowało przyznaniem tego świadczenia z wyrównaniem od dnia narodzin dziecka. Obecnie świadczenie 500 plus przysługuje - co do zasady - od miesiąca, w którym złożono wniosek.
Nowela umożliwi także przyznanie - z zachowaniem ciągłości - świadczenia wychowawczego drugiemu rodzicowi dziecka w razie śmierci rodzica, któremu świadczenie zostało przyznane na dany okres, lub który zmarł przed rozpatrzeniem wniosku. Obecnie w takiej sytuacji drugi rodzic musi złożyć "swój" wniosek o świadczenie.
Z danych Centrum Informacyjnego Rządu wynika, że od 1 kwietnia 2016 r., czyli od momentu uruchomienia programu, przeznaczono na niego ok. 70 mld zł (stan na marzec 2019 r.).
Obecnie z programu korzysta ponad 3,6 mln dzieci, czyli 52 proc. wszystkich dzieci do 18. roku życia. Szacuje się, że po rozszerzeniu programu skorzysta z niego 6,8 mln dzieci. Po zmianach w 2019 r. na program trzeba będzie przeznaczyć ok. 31 mld zł, a w 2020 r. - ok. 41 mld zł.