Hala główna dworca autobusowego przy Alejach Tysiąclecia w Lublinie została wpisana do rejestru zabytków województwa lubelskiego. Ochroną konserwatorską objęta została również znajdująca się w środku mozaika wykonana z brył barwionego szkła.
Jak zaznaczył Lubelski Wojewódzki Konserwator Zabytków Dariusz Kopciowski, postępowanie w sprawie wpisu zabytku do rejestru zostało wszczęte z urzędu, z uwagi na zachowane wartości artystyczne, historyczne i naukowe tego obiektu. Ochroną konserwatorską objęto halę główną dworca autobusowego w Lublinie (jego centralną, przeszkloną część), osadzoną pomiędzy dwoma murowanymi aneksami.
Budowa dworca została zakończona w 1968 r. Budynek stanął na terenie Podzamcza, dawnej dzielnicy żydowskiej, wyburzonej w okresie II wojny światowej przez niemieckie władze okupacyjne. Jest to teren, na którym na przestrzeni późniejszych lat utworzył się jeden z najważniejszych węzłów komunikacyjnych w Lublinie - podkreślił Kopciowski.
Konserwator wojewódzki przypomniał, że całość dworca autobusowego powstała w wyniku konkursu architektonicznego. Wybrana praca została przygotowana do realizacji w Warszawskim Biurze Studiów i Projektów Transportu Drogowego i Lotniczego. Autorem części architektonicznej projektu był Wiesław Żochowski, zaś konstruktorem nowoczesnej bryły budynku - Eugeniusz Szurgat.
Modernistyczna bryła lubelskiego dworca została zaprojektowana na rzucie litery "L". Głównym elementem budynku jest środkowa część (hala główna) mieszcząca poczekalnię i kasy biletowe. Przeszklone ściany hali głównej pozwalają swobodnie obserwować podjazd dla autobusów i zadaszone perony.
Cytat
W przypadku tego modernistycznego obiektu, z wpisu do rejestru zabytków został wyłączony grunt pod budynkiem. Forma orzeczenia nie przesądza o dalszych losach zabytku, tym niemniej determinuje wszelkie działania podejmowane w stosunku do obiektu, gdyż będą one wymagały uzyskania pozwolenia wojewódzkiego konserwatora zabytków- sprecyzował Kopciowski.
Ochroną konserwatorską objęto również mozaikę na ścianie wewnętrznej hali dworca o wymiarach 3,7 na 10,9 metrów, która datowana jest na 1971 rok.
Mozaika została wykonana z brył barwionego szkła, a zatem techniką zbliżoną do opus barbaricum. Autor projektu mozaiki nie jest znany. W tym okresie kompozycje plastyczne były chętnie wykorzystywane we wnętrzach budynków użyteczności publicznej. Stanowią one silny akcent kompozycyjny wnętrza, skonfrontowany z powściągliwą formą architektoniczną budynków w stylu modernizmu - podkreślił Lubelski Wojewódzki Konserwator Zabytków.
