W piątek w wieku 87 lat zmarł były ambasador Izraela w RP Szewach Weiss. Uważany był za wielkiego przyjaciela Polski i Polaków, który przyczynił się do poprawy relacji polsko-żydowskich. O te stosunki w Porannej rozmowie w RMF FM pytana była dyrektorka Żydowskiego Instytutu Historycznego Monika Krawczyk. "Liczymy na polepszenie tych relacji. Myślę, że jest na to miejsce. Natomiast nie wiem, czy są fatalne, jest pewien impas" - powiedziała.
Twoja przeglądarka nie obsługuje standardu HTML5 dla video
Robert Mazurek pytał swojego gościa, czy to nie jest tak, że śmierć Szewacha Weissa sprawiła, iż odszedł ostatni człowiek, dla którego te relacje polsko-żydowskie były osobiste? Mogła się skończyć era sentymentów, a zacząć tzw. realpolitik, czyli polityka oparta na kalkulacji siły i interesów narodowych.
Twoja przeglądarka nie obsługuje standardu HTML5 dla audio
Być może tak, natomiast myślę, że jeżeli patrzymy na świat dyplomatyczny przez pryzmat taki, iż ktoś może mieć takie duże sentymenty, które wpływają na reprezentowanie pewnych stanowisk i osiąganie pewnych celów, to myślę, że tak to nie działa - odpowiedziała Monika Krawczyk.
Monika Krawczyk (szefowa @JHIInstytut)w #RozmowaRMF: jeeli patrzymy na wiat dyplomatyczny przez pryzmat taki, e kto moe mie takie due sentymenty, ktre wpywaj na reprezentowanie pewnych stanowisk i osiganie pewnych celw, to myl, e tak to nie dziaa @RMF24pl pic.twitter.com/pYSTYbAID0
Rozmowa_RMFFebruary 6, 2023
Dyrektorka Żydowskiego Instytutu Historycznego powiedziała, że należy liczyć na polepszenie stosunków polsko-żydowskich. Myślę, że zawsze jest na to miejsce. Natomiast nie wiem, czy są fatalne, jest pewien impas - dodała.
Co jest przeszkodą w tych relacjach? Być może po prostu za dobrze oba społeczeństwa się znają. Mamy prawo się do siebie wtrącać. Nie chodzi jednak o wtrącanie się w politykę, ale bardziej o kulturę i sposoby postrzegania jakichś takich związków między naszymi krajami, też tego bagażu tradycji, kultury i historii - stwierdziła dyrektorka Żydowskiego Instytutu Historycznego.
Prowadzący rozmowę zauważył, że Polacy mają uczucie, iż Żydzi nas nie lubią. Dominuje poczucie, że w Izraelu mamy fatalną opinię. Dlaczego?
Wydaje mi się, że pewien krytycyzm wynika z doświadczeń osobistych tych, którzy z Polski musieli wyjechać po wojnie w dosyć przymusowych warunkach. Po pierwsze, część nie mogła do Polski wrócić zaraz po zakończeniu II wojny światowej, tułała się po Europie w obozach. Potem przymusowe wyjazdy z Polski do Izraela za czasów Gomułki, (...) twardy komunizm PRL-owski lat 80. To w ogóle nie sprzyjało stosunkom dyplomatycznym - powiedziała Krawczyk.
Szewach Weiss zwykł mawiać: dlaczego Żydzi wybaczyli Niemcom, a nie są w stanie wybaczyć Polakom? Monika Krawczyk stwierdziła, że "Niemcy byli bardziej odległym i abstrakcyjnym bytem niż ten sąsiad, który nie podał szklanki wody".
Dyrektorka Żydowskiego Instytutu Historycznego była pytana o to, czy w Polsce mamy do czynienia z problemem antysemityzmu. Jej zdaniem cały polski antysemityzm rozgrywa się głównie w internecie. Wyraża się w mowie nienawiści i w takich komentarzach, które łatwo jest komuś przyczepić i od razu stworzyć z tego lawinę takich zdań, które są naprawę karygodne - zauważyła Monika Krawczyk.
Jak mówiła, trzeba też powiedzieć o pewnych zachowaniach, które miały miejsce w przestrzenni publicznej. Odnośnie oficjalnych statystyk, to jest to problem właściwie minimalny. Ale tu trzeba słowo krytyki powiedzieć o pewnych zachowaniach publicznych, które też miały miejsce w Polsce i które potem rozlewają się na cały świat, np. palenie statutu kaliskiego czy palenie kukły Żyda we Wrocławiu. To są bardzo poważne incydenty, o których później nie słyszymy, jak się zakończyły - zwróciła uwagę.
Monika Krawczyk (szefowa @JHIInstytut)w #RozmowaRMF: Spoeczno ydowska informowaa wiatow Organizacj ds. Restytucji, e zagadnienie mienia bez spadkowego nie jest realistyczne w ogle, bo Polska nie odpowiada za pozbawienie ydw mienia w okresie holokaustu @RMF24pl pic.twitter.com/mCDVSB99Lw
Rozmowa_RMFFebruary 6, 2023
Robert Mazurek pytał swojego gościa również o pojawiające się co jakiś czas roszczenia żydowskie. Po pierwsze, kto z tymi roszczeniami występuje? Amerykańskie korporacje prawnicze, które działają w ramach działań statutowych różnych międzynarodowych albo amerykańskich organizacjach żydowskich. Dlaczego one akurat mają reprezentować żydostwo polskie? Jest to jedno z wielkich pytań - mówiła szefowa ŻIH. I dodała, że społeczność żydowska informowała zwłaszcza Światową Organizację ds. Restytucji, że np. zagarnianie mienia bezspadkowego nie jest w ogóle realistyczne, bo Polska nie odpowiada za pozbawienie Żydów mienia w okresie Holokaustu.
Może odpowiadać wyłącznie za nacjonalizację, która dotknęła wszystkich obywateli polskich w okresie PRL-u. W ramach ustaw regulujących stosunek państwa do związków wyznaniowych i kościołów, w tym do związku wyznaniowego gmin żydowskich w Polsce, nastąpiła regulacja mienia, które zostało znacjonalizowane - dodała.
Monika Krawczyk (szefowa @JHIInstytut)w #RozmowaRMF: Odnonie oficjalnych statystyk jest to problem minimalny. Trzeba jednak powiedzie o pewnych zachowaniach publicznych, np. palenie kuky yda @RMF24pl pic.twitter.com/q1msfrytwd
Rozmowa_RMFFebruary 6, 2023