Obchodzone 6 stycznia święto Trzech Króli to zwyczajowa nazwa święta Objawienia Pańskiego. Jego symbolem jest opisana w Ewangelii świętego Mateusza historia przybycia do Betlejem, gdzie narodził się Jezus, trzech mędrców i obcokrajowców - Kacpra, Melchiora i Baltazara. "Przyjmujemy tu liczbę trzech królów, ale wiele opracowań i legend mówi o sześciu a nawet dwunastu mędrcach. Liczba trzy kojarzona jest oczywiście z trzema darami: złotem, mirrą i kadzidłem. Każdy z nich ma swoją symbolikę" - mówi w rozmowie z RMF FM franciszkanin Eryk Hoppe. 6 stycznia mamy jedno z pierwszych świąt, które w swojej historii ustanowił Kościół. Obchody święta Trzech Króli mają uczcić pojawienie się i obecność Boga w historii człowieka.
Michał Dobrołowicz, RMF FM: Mówimy Święto Trzech Króli. A to też święto Objawienia Pańskiego. Dlaczego?
Eryk Hoppe, franciszkanin: Zwróćmy uwagę na trzech króli, którzy zechcieli podjąć wysiłek poznania Boga nieznanego. Zaczęli szukać w swojej kulturze tego, co było sygnałem i zapowiedzią przychodzącego Boga. Znaleźli podstawowe informacje, podjęli trud dalekiej podróży, trafili do Betlejem i tam pod postacią dziecka rozpoznali Boga.
Ci królowie to obcokrajowcy?
Prawdopodobnie tak. Przyjmujemy tu liczbę trzech, ale wiele opracowań i legend mówi o sześciu a nawet dwunastu mędrcach. Liczba trzech kojarzona jest z trzema darami: złotem, mirrą i kadzidłem.
Mogło być ich mniej niż trzech?
Chyba nie. Bo myślimy o trzech darach i trzech ofiarujących. Ale kto wie, może było ich siedmiu, ośmiu, jedenastu?
Jaka jest symbolika złota?
Złoto to symbol władzy i bogactwa. Tego, co jest wielkie i pokazuje, że jesteśmy gotowi poświęcić mu wielki trud i wielkie staranie.
Dwa tysiące lat temu było bardzo cenne...
I dzisiaj również.
Kadzidło?
Symbolizuje oddawanie czci Bogu, bo nasze myśli mają się wznosić ku Bogu jak dym kadzidła. Tu ukazuje się trud mędrców, którzy chcieli zgłębić niepoznawalnego Boga. Myśleli o nim, szukali go, kierowali ku niemu myśli. To właśnie nasz trud modlitewny, który symbolizuje kadzidło.To prawdziwe kadzidło z terenów Bliskiego Wchodu jest zupełnie inne niż to, do którego mamy dostęp teraz, na co dzień. Tamto przede wszystkim jest dużo droższe.
Co symbolizuje mirra?
To mieszanina ziół używanych przy okazji pogrzebu człowieka. Jest to kojarzone jako proroctwo: mirra miałaby być używana w czasie pogrzebu Pana Jezusa. To pokazuje i podkreśla ludzki wymiar życia Jezusa i dużą odwagę mędrców.
Dziś w kościele święci się kredę. A potem piszemy na drzwiach charakterystyczne litery...
Często stosowanym zwyczajem jest pisanie na drzwiach liter K, M i B, które kojarzą się z imionami Kacper, Melchior i Baltazar. Ostatnimi czasy pojawiają się litery C, M i B. To oznacza "Christus mansionem benedicat", czyli "Niech Chrystus błogosławi temu domowi".
Między literami są krzyżyki, a nie plusy?
Tak, to są krzyżyki symbolizujące Jezusa Chrystusa i to, czego dokonał na krzyżu. To, co wiąże się ze Świętem Trzech Króli nie może zamykać się w samym sobie. To pewien początek, otwarcie drogi do jego zbawczej męki i śmierci, za które winniśmy jesteśmy naszą wielką wdzięczność.
Co w Święcie Trzech Króli jest innego w porównaniu do innych świąt?
Ważny jest przykład mędrców zmierzających na spotkanie z Bogiem. Ich zachowanie powinno być dla nas zachętą, jak powinniśmy postępować dzisiaj. Jak przekraczać nasze ograniczenia i niewiedzę. Istotny wymiar tego święta dotyczy tego, co stało się z mędrcami po spotkaniu z Jezusem. Oni do swojego kraju wrócili inną drogą niż dotarli do niego. Ta inna droga, inne postępowanie - lepsze, bardziej serdeczne - jest tu bardzo istotne.