Byliśmy w Wiślicy w województwie świętokrzyskim, która jest najmniejszym miastem w Polsce! Mieszka tam zaledwie około 500 osób. 1 stycznia 2018 roku po 148 latach przerwy odzyskała prawa miejskie (po raz pierwszy Wiślica uzyskała je w 1326 roku, a utraciła w 1870 roku po powstaniu styczniowym). To miejsce o bardzo bogatej i długiej historii.
Wiślica leży nad rzeka Nidą, jest jedną z najstarszych miejscowości w Polsce powstałych jeszcze przed powstaniem państwa polskiego. Najstarsze ślady osadnictwa pochodzą z drugiej połowy IX wieku. Osada rozwinęła się później w obronny gród. Jego śladem może być grodzisko na skale gipsowej pośród łąk. Przez niektórych historyków Wiślica była nawet uważana za stolicę państwa Wiślan. Była istotnym ośrodkiem zarówno chrześcijańskim, jak i administracyjnym. Między innymi dlatego staraliśmy się o przywrócenie praw miejskich: żeby przypomnieć o dawnym znaczeniu i świetności Wiślicy - mówi burmistrz Stanisław Krzak.
Jednym z najstarszych obiektów w Wiślicy są ruiny romańskiego kościoła św. Mikołaja. Odkryto je podczas prac archeologicznych pod koniec lat 50. XX wieku. Natrafiono wówczas na nieckę gipsową z podestem, którą uznano za misę chrzcielną. Legenda Panońska zawarta w Żywotach Św. Metodego mówi o tym, że Wiślanom został narzucony chrzest w obrządku wschodnim. Miało się to stać po podbiciu Wiślan przez księcia Moraw Świętopełka niemal 100 lat przed chrztem Mieszka I.
W połowie XIV wieku rozpoczęto budowę Kolegiaty pod wezwaniem Narodzenia Najświętszej Marii Panny. Legenda mówi, że ufundował ją król Władysław Łokietek, który ukrywał się w Wiślicy w czasie walk o zjednoczenie państwa polskiego. Miał to być wyraz jego podziękowania za opiekę Najświętszej Marii Panny. W podziemiach dzisiejszej bazyliki znajduje się jeden z najcenniejszych zabytków Wiślicy - Płyta Orantów. To unikat na skalę światową. Ornamentowana posadzka przedstawia postaci ludzkie, motywy zwierzęce i roślinne. Wykonana została z masy gipsowej w latach 1175-1177.
Jan Długosz ufundował dom, który służył jako mieszkanie dla wikariuszy kolegiaty. To piętrowa budowla z cegły, zbudowana w 1460 roku. Zachowały się w nim fragmenty polichromii oraz herb Długosza: Wieniawa (głowa byka z kolczykiem w nozdrzach). W Domu Długosza mieli uczyć się synowie króla Kazimierza Jagiellończyka. Dziś w Domu Jana Długosza mieści się Muzeum Archeologiczne w Wiślicy, część Muzeum Narodowego w Kielcach.
To niewielki gipsowy pagórek, który znajduje się na obrzeżach miasta. Według legendy miał się tu odbyć słynny sąd Gniewosza z Dalewic. Posądził on królową Jadwigę o zdradę męża Władysława Jagiełły. Gniewosz został skazany na grzywnę i "odszczekanie" oszczerstw. Wszedł pod ławę, przyznał, że skłamał i zaszczekał. Stąd miała się wziąć nazwa pagórka.