"Ateny Północy", czyli RMF FM z wizytą w Braniewie!

Cykl Twoje Miasto w RMF FM zawitał dzisiaj nad Pasłękę, do Braniewa - najstarszego miasta Warmii. Historia Braniewa, jak większości miast tego regionu, jest tak bogata w wydarzenia, że nie sposób jej pominąć.

Początki tego starego grodu sięgają roku 1240, kiedy to Krzyżacy wybudowali tu drewnianą warownię, a w jej pobliżu kupcy założyli osadę targową. W 1254 roku osada otrzymała prawa miejskie jako Braunsberg. Po odbudowie zniszczeń spowodowanych powstaniem pruskim Brunsberga w 1284 r. ponownie otrzymała prawa miejskie na prawie lubeckim. Od połowy XIV wieku Braniewo, jako miasto portowe zostało członkiem niemieckiej Hanzy, do której w XIV i XV wieku należały prawie wszystkie miasta nad Morzem Północnym i Bałtyckim. Statki z Braniewa docierały nawet do portów w Anglii, Szwecji, Danii i Holandii.

Ateny Północy

W XVI-XVII stuleciu Braniewo było ważnym ośrodkiem akademickim, określano je nawet mianem "Aten Północy". Braniewski ośrodek akademicki cieszył się popularnością zwłaszcza wśród młodych Szwedów, którzy przyjeżdżali tu na studia z powodów religijnych oraz z braku uczelni o podobnej randze w ich kraju. Nawet zakaz studiowania w Braniewie pod groźbą kary śmierci, wydany przez wrogiego Polsce króla szwedzkiego Gustawa Adolfa, nie odniósł skutku.

W czasie wojen napoleońskich, w roku 1812 przez Braniewo przejeżdżał Napoleon Bonaparte. Tak bardzo spodobał mu się dźwięk dzwonu rozbrzmiewającego z kościoła p.w. św. Katarzyny, że podobno zapragnął go mieć w Paryżu. Jednak obecnie dzwon ten znajduje się w dzwonnicy opactwa benedyktynów Korneliműnster w pobliżu Aachen w Niemczech.

W 1945 r. Braniewo było zniszczone aż w 85 proc. W czasie walk z Niemcami na obszarze Prus Wschodnich zginęło 31 tysięcy czerwonoarmistów. Ich groby znajdują się na Cmentarzu Żołnierzy Armii Radzieckiej w Braniewie, który jest największą w Europie nekropolią pod względem liczby pochowanych żołnierzy Armii Czerwonej.

Najmniejsze zoo w Polsce

Zwiedzanie Braniewa rozpoczynamy od jedynego w województwie warmińsko-mazurskim Ogrodu Zoologiczno-Botanicznego. To najmniejsze w Polsce zoo powstało w latach 1955-60 z inicjatywy miejscowych społeczników, w średniowiecznej fosie obronnej, na miejscu zniszczonego, przedwojennego ogrodu botanicznego.

W 1962 roku sprowadzono tu dwa niedźwiedzie brunatne, które zaraz po przyjeździe uciekły z klatek i biegały po mieście. Na szczęście historia zakończyła się dla zwierząt szczęśliwie - misie złapano i wróciły do ZOO, a Braniewo stało się znane w całej Polsce.

Poznajmy zabytki Braniewa

Jednym z najpiękniejszych kościołów Warmii jest Bazylika Mniejsza pod wezwaniem św. Katarzyny. Kościół prawdopodobnie stoi na miejscu drewnianego kościoła poświęconego św. Katarzynie, męczennicy chrześcijańskiej żyjącej w III wieku w Aleksandrii. Budowę tej gotyckiej świątyni realizowano etapami w latach 1343-1442.

Budowla była okazała, miała ponad 40 metrów długości i 25 szerokości, a nad nią górowała 63-metrowa wieża. W XVII wieku kościół otrzymał bogate wyposażenie wnętrza, a w roku 1726 zamontowane zostały organy z barokowym prospektem.

Na przestrzeni lat kościół ulegał wielokrotnym zniszczeniom. W 1480 roku piorun zniszczył wieżę oraz sklepienie kościoła. Zniszczenia nastąpiły także w czasie w wojny pruskiej. Gruntowną renowację świątyni przeprowadzono dopiero w latach 1890-1893.

Największych zniszczeń w swojej 600-letniej historii kościół doznał pod koniec drugiej wojny światowej. W 1945 roku wycofujący się Niemcy wysadzili wieżę, która mogła posłużyć Rosjanom jako dogodny punkt obserwacyjny. Oprócz wieży w gruzach legła także znaczna część budowli.

Po przejęciu ruin świątyni przez diecezję w1979 roku rozpoczęto jej odbudowę i od 1982 znowu można podziwiać wysoką wieżę, bogaty wystrój wnętrza i uczestniczyć w nabożeństwach. W 2001 roku kościół otrzymał tytuł i godność Bazyliki Mniejszej.

Okazuje się, że specjalnością młodzieży w Braniewie jest kuglarstwo.

W Braniewie działają grupy kuglarzy pojawiające się na happeningach.

(j., md)