Nałęczów to miasto położone w powiecie puławskim na terenie Płaskowyżu Nałęczowskiego. Charakterystyczny uzdrowiskowy mikroklimat zawdzięcza ukształtowaniu terenu. Miasto okalają wzniesienia, wokół ciągną się kilometry lessowych wąwozów i jarów - idealnych do spacerów i jazdy rowerem.
Nazwa Nałęczów pochodzi od herbu Stanisława Małachowskiego, starosty wąwolnickiego, który w 1751 r. kupił dobra bochotnickie. Dzisiejszy herb to połączenie znaków rodowych "Nałęcz" Małachowskich oraz "Pilawa", jakim szczyciła się żona starosty, kasztelanka lwowska - Marianna z Potockich.
Nałęczów, czyli słynne uzdrowisko
Nałęczów to słynne w całej Polsce uzdrowisko. To właśnie wspomniany wcześniej mikroklimat sprawił, że już w XIX wieku dostrzeżono tu potencjał leczniczy - tutejsze powietrze ma dobry wpływ na osoby chore na serce i sprawia, że obniża się ciśnienie krwi. Do tego w pobliżu znajdują się trzy źródła wód mineralnych. Dlatego właśnie tam uruchomiono jedynie w Polsce uzdrowisko kardiologiczne. Jego początek sięga roku 1800 roku.
Wody ze źródeł "Celińskiego" i "Miłość" wykorzystywane są do zabiegów balneologicznych. W pijalni zdrojowej można także posmakować wody niskosodowej, średniozmineralizowanej z tych źródeł oraz odwiertu górniczego "Barbara".
Nałęczów ukochali sobie Prus i Żeromski
Obecnie uzdrowisko to kilkanaście sanatoriów i pawilonów, Park Zdrojowy z wieloma zabytkowymi obiektami, wśród których najcenniejszy jest XVIII-wieczny Pałac Małachowskich, mieszczący m.in. Muzeum Bolesława Prusa. W nim m.in. maszyna do pisania, aparat fotograficzny i okulary pisarza.
Podobno Bolesław Prus przyjeżdżał do Nałęczowa przez 28 sezonów. To właśnie tam powstawały kolejne odcinki powieści "Lalka".
Przy głównych ulicach: Lipowej i Armatniej Górze można podziwiać willową zabudowę z zachowanymi stylami: szwajcarskim i zakopiańskim. W tym ostatnim jest chata Stefana Żeromskiego, który podobnie jak Prus dostrzegł uroki Nałęczowa. Chatę zbudowali mu rodowici górale. Niestety z Nałęczowem wiąże się również tragiczna historia pisarza. Tu na gruźlicę zmarł jego syn Adam, którego mauzoleum znajduje się obok domu. Obecnie w dawnej letniej rezydencji Żeromskiego, wybudowanej za honorarium uzyskane za powieść "Popioły", mieści się muzeum. Są w nim autentyczne meble, obrazy, pamiątki osobiste, fotografie i bibeloty pisarza.
Wśród znanych postaci odwiedzających miasto - oprócz Prusa i Żeromskiego - byli wielcy artyści, politycy, pisarze, naukowcy, architekci, m.in. Ignacy Jan Paderewski, Henryk Siemiradzki, minister Józef Beck, Henryk Sienkiewicz, Władysław Tatarkiewicz czy Stanisław Witkiewicz.
Park Zdrojowy założył pod koniec XVIII w. Stanisław Małachowski. Jego centralnym punktem jest staw z Wyspą Miłości, na którą prowadzi romantyczny mostek.
W Nałęczowie wartą zobaczenia budowlą jest Pałac Małachowskich - jednopiętrowa rezydencja zbudowana w XVIII w. na polecenie Małachowskiego, a zaprojektowana przez Ferdynanda Naxa. Była dwukrotnie przebudowywana w XIX, a następnie XX wieku. Na pierwszym piętrze znajduje się m.in. sala balowa z zachowaną w nienaruszonym stanie barokowo-klasycystyczną dekoracją stiukową. Nieopodal pałacu są Stare Łazienki: wzniesione w latach 1817-1820, w których kąpieli w "żelazistych wodach" zażywali książę Adam Kazimierz Czartoryski i bp. łucki Kacper Cieciszowski. O ich uruchomieniu w 1821 roku donosił "Kurier Warszawski". Wśród najstarszych budowli znajduje się również Sanatorium Książę Józef.
W centralnym miejscu Parku Zdrojowego powstała też Palmiarnia, a właściwie Dom Zdrojowy - przenosząca odwiedzających w egzotyczne klimaty. Kilku, a nawet kilkunastometrowe palmy mają nawet po 100 lat. Wśród nich można się napić wód zdrojowych, bo przeszklony budynek pełni funkcję pijalni wód.