.... .... ...... ......... .. .. ......

REKLAMA

Twoja przeglądarka nie obsługuje standardu HTML5 dla audio

"Pożydowskie. Niewygodna pamięć" - z autorką książki Agnieszką Dobkiewicz rozmawia Bogdan Zalewski
"Operacja Argo" - to słynny hollywoodzki film opowiadający historię tajnej operacji ratowania sześciu amerykańskich zakładników porwanych w Teheranie w 1979 roku. W Iranie pracuje ekipa agentów pod przykrywką kręcenia filmu science fiction pt. "Argo". Tym scenariuszem zainspirowali się amerykańcy filmowcy w Legnicy. Przyjechali do Polski, aby kręcić film pt. "Legnicki spisek", a tak naprawdę szukali skarbu w jednej z legnickich kamienic - cennych znaczków zrabowanych przez Niemców ofiarom Holocaustu. Tę zagadkową historię opowiedziała dziennikarka Agnieszka Dobkiewicz w swojej książce pt. "Pożydowskie. Niewygodna pamięć". Kiedy mieszkańcy budynku w Legnicy zorientowali się, że Amerykanie coś tu "kręcą" z tym swoim filmem, zbuntowali się i odmówili dalszego przeczesywania piwnic budynku przez ekipę. To tylko jedna z fascynujących opowieści przytoczonych przez autorkę. Na licznych stronicach poznajemy wojenne losy Stanisława Lema - sławnego polskiego pisarza żydowskiego pochodzenia - czy słynnego rysownika Jana Marcina Szancera, który -ukrywając się przez niemieckimi siepaczami z ich rasistowskimi bredniami- ilustrował książki dla dzieci, dosłownie spoglądając przez okno kamienicy na tragedię Holocaustu za murami warszawskiego getta. Ten tom jest jak sznur nawleczonych korali, koloru krwi pomordowanych ludzi.

Astronauta w kosmosie martwej gwiazdy

1. Ginący świat ma swoich odważnych strażników, walczących o jego przetrwanie, a zaginiony - swoich archeologów wiedzy i pamięci.

2. Laleczki "szirlejki", chałka, rytualny kubeczek - to znaleziska w magazynie biura rzeczy znalezionych, osnowa niematerialnych, subtelnych fabuł, tego niewidzialnego - uwidocznionego w książce "Pożydowskie. Niewygodna pamięć" Agnieszki Dobkiewicz.

3. Otoczka poszczególnych ludzkich losów oraz wzory kulturowe całej społeczności są z materialnymi pozostałościami ściśle powiązane.

4. Brakujące elementy można na ich podstawie odtworzyć, bo za przedmiotami zawsze stoją podmioty - indywidualne i zbiorowe.

5. Jesteśmy sobą i innymi, w różnych proporcjach, ale zawsze nierozdzielnie złączeni.

6. Analiza siebie samych musi zawierać elementy własne i cudze, ale stanowiące jedność z nami.

7. Konserwatywny punkt widzenia polega na uznaniu, że przeszłość jest równie ważna jak przyszłość.

8. Ojcowizna i macierz są tak samo istotne jak futurologia dni odległych, nieznanych wymiarów czasu niedokonanego.

9. Cudowność perspektyw polega na ich zawinięciu, gdy w punkcie paradoksalnym awangarda i ariergarda stanową jeden oddział, zabezpieczający przody i tyły, futuro-strefę i zaszłości świata.

10. Enigma losów Stanisława Lema jest tego widomym dowodem.

11. Bardzo brutalna historia Zagłady Żydów we Lwowie jest sekretnym pismem, skreślonym sympatycznym atramentem, a skierowanym do nas krypto- i grafologów na oficjalnych stronach fantastycznych powieści autora "Kongresu futurologicznego".

12. Usta zagipsowane śpiewają niemą pieśń - hymn anihilacji całego narodu.

13. Litera prześwieca spod litery i spod litery - liczba.

14. Akomodacja oka, specjalna wrażliwość wzroku, jest tutaj do odczytywania koniecznie potrzebna.

15. Robię te osobiste notatki w mieszkaniu w Nowej Hucie na marginesach książki reportażystki związanej z Dolnym Śląskiem.

16. Oto w miejscu, gdzie mieszkam otwiera się otchłań.

17. Z wiedzą, że pod blokami mojego osiedla jest ziemia, na której mieściło się żydowskie getto, każe mi żyć w odmienny sposób, niż bez tej świadomości.

18. Biorę ten grunt na świadka, niemego barda tragedii.

19. Inaczej mi się chodzi, gdy stąpam po glebie jak po Lemowskim oceanie z powieści "Solaris".

20. Energie, ciemne energie, wyzwalają w moim umyśle obrazy cierpienia istot z koszmarnego snu, jak Obcych z odległej planety.

21. Razem z nimi podążam, gdy idę na spacer do pobliskiego parku.

22. Akacjowce szumią nazwiskami w jidysz, kasztany noszą w swym miąższu niszowe dzisiaj żydowskie imiona.

23. Jestem pośród nich, ich i nie ich.

24. Groby bezimienne znaczę ruchliwymi na wietrze, niewidocznymi dla innych chorągiewkami.

25. Oznaczam stanowiska mojej archeologii niepamięci.

26. Patrzę na świat oczyma czarodziejskich postaci stworzonych przez Jana Marcina Szancera.

27. Otwieram powieki bezboleśnie na nieskazitelne baśnie, jednocześnie śniąc werystycznie głody żywych szkieletów za murem.

28. Letarg mnie nie ogarnie, bo jesteście ze mną: książki, które przeczytałem i które jeszcze przeczytam.

29. Intryg w nich bez liku, nie są jednoznaczne, inaczej -jak powyżej- popadałbym w straszny kicz.

30. Świadomie to robię, by ci, co mają zobaczyć, wiedzieli, co widzę i znam.

31. Człowiek nie jest sylwetą wyciętą z plakatu, nie jest także plagiatem cudzych fantazmatów.

32. Instrukcja obsługi do mnie jest zakopana głęboko w którymś z masowych dołów.

33. Usta milczą, duma śpiewa, a mądrość przemawia.