Zrekonstruowane zabytkowe rękawice furmańskie polskie i słowackie można od wtorku oglądać na wystawie w skansenie w Nowym Sączu. W 2022 r. tkanie łapawic przez górali nadpopradzkich zostało wpisane na krajową listę niematerialnego dziedzictwa kulturowego.

REKLAMA

Niegdyś rękawice tkali mężczyźni. Obecnie tradycję podtrzymują głównie kobiety. Dzisiejsze wyroby różnią się bogactwem kolorów i wzorów od tych sprzed wieków. Stąd też pomysł na przypomnienie starych wzorów i zrekonstruowanie zabytkowych rękawic. Na wystawie znajdzie się 30 par takich łapawic. Zrobiły je współczesne tkaczki na podstawie zdjęć z muzeów w Polsce i na Słowacji.

2 i 3 maja i we wszystkie weekendy ekspozycji będą towarzyszyć pokazy tkania łapawic, czapek i zarękawków, a także tkanie rękawicy furmańskiej XXXXL - zapowiedziała Izabela Szafran z Muzeum Okręgowego w Nowym Sączu, którego oddziałem jest skansen, czyli Sądecki Park Etnograficzny.

Wystawa w spichlerzu z Męciny czynna ma być do 25 czerwca. Przygotowały ją grupa Przestrzenne Tkactwo Czarnych Górali i Towarzystwo Miłośników Piwnicznej.

Męskie zajęcie

Wełniane rękawice furmańskie tkane w Karpatach były potrzebne podczas prac zimowych w gospodarstwach, także dla furmanów. Tkali je mężczyźni na specjalnej przestrzennej formie zwanej deską. Tradycja zaczęła zanikać pod koniec XX w. Zmienił się styl życia górali, wełna z owiec stała się mnie dostępna, a rękawice zaczęto kupować w sklepach.

Ostatnimi tradycyjnymi tkaczami w Beskidzie Sądeckim byli Władysław Polański i Michał Nakielski. Pan Michał - jak czytamy w zapowiedzi wystawy - na kilka lat przed śmiercią nauczył tkać kobiety z Piwnicznej i okolic. W ten sposób tradycja przetrwała. Ponad 20 osób jest skupionych na "Szlaku tkackim rękawic furmańskich" - projekcie realizowanym przy wsparciu małopolskiego urzędu marszałkowskiego.

W listopadzie 2022 r. tkanie rękawic furmańskich przez górali nadpopradzkich, zwanych góralami czarnymi, zostało wpisane na Krajową listę niematerialnego dziedzictwa kulturowego. Dla miłośników tradycji to krok do starań o wpis na światową listę UNESCO.

Wystawa realizowana jest w ramach programu "Muzealne spotkania z kulturą i tradycją dla wszystkich", dzięki wsparciu finansowemu MKiDN i UE.