Siedem monumentalnych obrazów, które mają niezwykłą historię, można zobaczyć w auli wrocławskiego Ossolineum. Namalowali je członkowie Bractwa św. Łukasza, na wystawę światową w Nowym Jorku w 1939 roku. Z powodu wybuchu wojny dzieła zostały w USA, a do Polski wróciły dopiero niedawno.
Jak napisano na stronie internetowej Ossolineum - nowojorska wystawa światowa powstała pod hasłem "świat jutra" i koncentrowała się na możliwościach nauki i techniki, dawała także państwom okazję do zaprezentowania własnej historii i kultury.
Obrazy namalowane do polskiego pawilonu przez Łukaszowców, czyli członków Bractwa św. Łukasza, stanowią wizję historii Polski skupioną wokół dziejów Rzeczypospolitej Obojga Narodów.
To jest wizja profesora Oskara Haleckiego, który zaproponował właśnie siedem tematów. Jest to historia Polski od zjazdu gnieźnieńskiego, aż po konstytucję 3 maja - mówił Łukasz Kamiński, dyrektor Zakładu Narodowego imienia Ossolińskich we Wrocławiu.
Wydźwięk wystawy dramatycznie zmienił się po kilku miesiącach, gdy wybuchła II wojna światowa. Świat jutra okazał się światem globalnego konfliktu - podkreślono w informacji zamieszczonej przez Ossolineum.
Po wybuchu wojny, pojawił się problem. Co dalej z polskim pawilonem? Jak go chociażby finansować? Do końca wystawy światowej, czyli do października 1940 roku służył on między innymi jako takie centrum informacji, co dzieje się w okupowanej Polsce. Natomiast później zaczęto po prostu sprzedawać część eksponatów - tłumaczy Łukasz Kamiński.
Natomiast te siedem obrazów, już po wojnie trafiło do kolegium jezuickiego pod Nowym Jorkiem. Tam wisiały w bibliotece, aż do ubiegłego roku. Wtedy to dzięki staraniom Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego mogły one wreszcie powrócić do Polski - dodaje.
Kryje się za nimi ogromna symbolika tej historii, która jest opowiedziana. Ale też historia ich własnych losów. Pobytu w Nowym Jorku i właśnie takiej przymusowej emigracji, emigrowali nie tylko ludzie - podkreśla dyrektor Zakładu Narodowego imienia Ossolińskich we Wrocławiu.
Wystawa, na której będzie można zobaczyć obrazy Łukaszowców będzie czynna do 28 maja.