Przed Urzędem Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków otwarto wystawę „Warstwy. Dziedzictwo archeologiczne Mazowsza”. Dzięki niej zwiedzający będą mogli odkrywać warstwa po warstwie starożytny świat dawnych mistrzów metalurgicznych działających na terenach obecnego Mazowsza.
Zwiedzający mogą podążyć czterema ścieżkami tematycznymi: "Archeologia", "Konserwacja zabytków", "Mazowieckie Centrum Metalurgiczne" i "Mały odkrywca". Ostatnia, przygotowana z myślą o dzieciach, pozwoli im wcielać się w archeologów: mogą poszukiwać zabytku, układać go z puzzli, czy jak prawdziwy badacz, rysować i dokumentować obiekt na specjalnej karcie.
Wystawa w przystępny i ciekawy sposób popularyzuje podstawowe zagadnienia archeologii oraz poszerza świadomość dotyczącą ochrony zabytków. Ukazuje jednak temat w sposób szczególny: przez pryzmat jednego z najciekawszych odkryć archeologicznych w powojennej Polsce - starożytnego centrum metalurgicznego na dzisiejszym Mazowszu.
Istnienie tego gigantycznego ośrodka hutniczego dostrzeżono w latach 60. ubiegłego wieku dzięki szeroko zakrojonemu programowi badań powierzchniowych. Jego twórcą był ówczesny konserwator zabytków na woj. warszawskie Stefan Woyda, późniejszy założyciel, a dziś patron Muzeum Starożytnego Hutnictwa Mazowieckiego.
Nie każdy wie, że żelazo było tam produkowane na ogromną skalę i pojawiają się także przypuszczenia że tworzono z niego broń dla wojowników barbarzyńskich, którzy walczyli z imperium cesarskim - mówi Dorota Słowińska-Kamasa, dyrektor Muzeum Starożytnego Hutnictwa Mazowieckiego. Dlatego śmiało można powiedzieć, że ten region Mazowsza ma również silne powiązania z cesarstwem rzymskim - dodaje.
W archeologii warstwy to nakładające się na siebie warstwy ziemi zawierające ślady działalności człowieka w dawnych, mniej lub bardziej odległych czasach. Wystawa nawiązuje do tego pojęcia: opowiada zarówno o dalekiej przeszłości, jak i o dniu dzisiejszym, o wciąż dokonywanych odkryciach i ich wpływie na nasz sposób interpretowania i rozumienia przeszłości oraz na naszą tożsamość.
Mało kto wie, że jeszcze na początku lat 60. XX wieku mieszkaniec Mazowsza nie miał pojęcia o starożytnej przeszłości regionu. Dziś może wiedzieć, że tętniło tu życie, docierały wyroby z Rzymu, a żelazo wytapiano na skalę masową, znacznie przekraczającą lokalne potrzeby.
Warstwy nawiązują także do sposobu, w jaki można wystawę oglądać - podzielona jest na cztery ścieżki-warstwy kolejnych zagadnień - są oddzielne, a jednocześnie każda z nich stanowi istotną część całości.
Wystawa można oglądać od 18 lipca do 31 sierpnia 2022 r. na dziedzińcu Wojewódzkiego Urzędu Ochrony Zabytków w Warszawie przy ul. Nowy Świat 18/20. Potem od 17 września zostanie przeniesiona do ogrodu Muzeum Starożytnego Hutnictwa Mazowieckiego w Pruszkowie - pl. Jana Pawła II 2.
Organizatorami wystawy są: Mazowieckie Wojewódzki Konserwator Zabytków oraz Muzeum Starożytnego Hutnictwa Mazowieckiego im. S. Woydy w Pruszkowie.