Od wybuchu wojny, przez Warszawę przejechało ponad 1,1 mln uchodźców z Ukrainy. W pierwszych dniach wojny po pomoc zgłaszało się nawet 40 tys. osób dziennie. Obecnie do stolicy dociera ok. 7 tys. uchodźców tygodniowo, z czego ok. 95 proc. rusza w dalszą podróż.
Według oficjalnych danych, wśród mieszkańców Warszawy wciąż jest ponad 104 tys. obywateli Ukrainy, wśród nich 17 tys. to młodzież i dzieci, uczęszczające do miejskich placówek oświatowych: przedszkoli, szkół podstawowych i ponadpodstawowych. W stołecznych szpitalach przez ostatnie 12 miesięcy urodziło się 359 dzieci ukraińskich.
W związku z rocznicą stołeczne instytucje zapraszają na specjalne wydarzenia. Centrum Kultury Filmowej im. Andrzeja Wajdy organizuje 24 lutego o g. 18.00 Forum Europa-Ukraina: Kultura i opór. A magazyn "Frieze" we współpracy z Solidarnym Domem Kultury "Słonecznik" oraz Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Warszawie zapraszają na wydarzenie "Formy oporu. Rozmowa o tym jak uratować ukraińską sztukę i kulturę".
Także Teatr Druga Strefa zaprasza 24 lutego na wznowienie spektaklu "Modlimy się, żeby wszystko było dobrze", który jest wstrząsającym zapisem pierwszych dni konfliktu w Ukrainie. 25 lutego zostanie pokazany spektakl "Noc Helvera", który jest krzykiem sprzeciwu wobec zła. Oba przedstawienia wyreżyserował Sylwester Biraga.
W związku z obchodami rocznicowymi jedno z najbardziej eksponowanych miejsc w stolicy - skarpa przy warszawskiej Nike - będzie przypominać o toczącej się wojnie w Ukrainie. Napis #NieZapominajmy obsadzono tam bratkami w kolorach ukraińskiej flagi.
W 2022 roku Warszawa przeznaczyła 52 mln zł na pomoc uchodźcom tylko ze środków samorządowych. Od początku rosyjskiej inwazji, w stolicy uruchomiono punkty informacyjne oraz ośrodki pobytowe dla uciekających przed wojną Ukraińców. Osiem z nich wciąż działa i mieszka tam ponad 1,8 tys. osób. Wszyscy przebywający w nich uchodźcy poza zakwaterowaniem mają zapewnione także całodzienne wyżywienie.
Dodatkowo w punktach pobytowych mieszkańcy mogą skorzystać ze wsparcia psychologicznego, doradztwa zawodowego, nauki języka polskiego, a dzieci dodatkowo z zajęć wspierających ich rozwój oraz stan zdrowia psychicznego. Dzięki współpracy z UNICEF w miejskich ośrodkach pomocy społecznej zostało zatrudnionych 45 pracowników socjalnych, 25 asystentów rodziny oraz 20 pracowników, którzy pomagają na co dzień obywatelom Ukrainy.
Na początku wojny, od 26 lutego do 31 maja 2022 roku, uchodźcy korzystali z darmowych przejazdów komunikacją publiczną. Oprócz tego, według danych z ZTM, pomiędzy punktami pobytowymi i informacyjnymi przewieziono ponad 156 tys. osób.
W najtrudniejszym momencie kryzysu uchodźczego z pomocą ruszyli także warszawiacy. Organizowali zbiórki żywności, odzieży, ale także udostępniali swoje domy i mieszkania Ukraińcom w potrzebie. Wielu mieszkańców zaangażowało się również w wolontariat - łącznie ponad 12 tys. osób.
Do dziś uchodźcy objęci są pomocą społeczną. Skorzystało z niej dotychczas blisko 50 tys. uchodźców.
W Warszawie powstał Dom Odbudowy Ukrainy (DOU). To inicjatywa, która wspiera ukraińskie samorządy w trudnym wojennym czasie w zabezpieczaniu zabytków i miejsc o znaczeniu historycznym.
W pierwszych miesiącach wojny stołeczny konserwator wraz z partnerami zorganizował zbiórkę i wysyłkę materiałów i sprzętu gaśniczego. Posłużyły one do zabezpieczania zabytków przed ostrzałem i dalszymi uszkodzeniami. W tej chwili wysyłane są generatory prądu. DOU kontaktuje się z przedstawicielami służb konserwatorskich ukraińskich miast np. z Charkowa, Chersonia, Dniepru, Kijowa, Lwowa, Łucka, Mikołajowa i Odessy.
Dzięki środkom przyznanym przez Radę m.st. Warszawy zakupiono i zamontowano 50 okien w zniszczonej atakami, zabytkowej bibliotece w Czernihowie.
W Warszawie działa punkt pośrednictwa pracy dla osób z Ukrainy. Przy ul. Marszałkowskiej 77/79 uchodźcy mogą się rejestrować, szukać ofert pracy, i szkoleń, a wykwalifikowani pracownicy punktu posługują się językiem ukraińskim lub rosyjskim. Od początku działania punktu do 31 grudnia 2022 r. zarejestrowano 5 561 osób, z czego 4 871 to kobiety.
W marcu 2022 r. ogłoszono program "Stypendia interwencyjne" dla twórców. Jednorazowe stypendia w wysokości do 5 tys. zł były wypłacane artystom z Ukrainy, których wojna zmusiła do opuszczenia rodzinnych stron.
Miasto wspólnie ze Staromiejskim Domem Kultury przystąpiło także do programu "Cash for work", czyli interwencyjnego zatrudniania uchodźców z Ukrainy w instytucjach kultury. Było to możliwe dzięki wsparciu Fundacji Polskie Centrum Pomocy Międzynarodowej - realizatora programu. Dzięki tej współpracy pod koniec ubiegłego roku 70 osób, które uciekły z Ukrainy z powodu wojny, zaczęło stałą pracę w warszawskich instytucjach kultury. To aktorzy, choreografowie, artyści, menedżerowie kultury.
Poza tym wieloletnie finasowanie na lata 2023-2025 w konkursach festiwalowych otrzymali organizatorzy Ukraina Festiwal Filmowy oraz Dni Muzyki Ukraińskiej w Warszawie. A przy Muzeum Sztuki Nowoczesnej powstał Solidarny Dom Kultury "Słonecznik". To kryzysowe centrum solidarności i wsparcia w pierwszych dniach po inwazji Rosji na Ukrainę obecnie funkcjonuje jako otwarty, solidarny, wielojęzyczny i wielokulturowy dom kultury. Z kolei warszawski Teatr Druga Strefa od początku wojny bardzo aktywnie wspiera twórców z Ukrainy, dając im swoją przestrzeń i możliwość zabrania głosu oraz zaprezentowania swojej twórczości.
