W bazylice św. Brygidy w Gdańsku do g. 18.00 wystawione będą dziś trumny ze szczątkami dziewięciu westerplatczyków oraz ich dowódcy majora Henryka Sucharskiego. Ostatnie pożegnanie bohaterów pierwszych dni II wojny światowej nastąpi w piątek. Spoczną na nowo wybudowanym Cmentarzu Żołnierzy Wojska Polskiego na Westerplatte.
Do bazyliki św. Brygidy mogą przyjść wszyscy, by oddać hołd żołnierzom, którzy w pierwszych godzinach wojny stawili czoła hitlerowskiej agresji.
Wieczorem w Bazylice św. Brygidy w Gdańsku zaplanowano koncert "Requiem - pamięci poległych Obrońców Westerplatte". Wstęp jest wolny.
Piątkowa część uroczystości będzie mieć charakter państwowy, mają w nich uczestniczyć najbliżsi krewni poległych, prezydent RP Andrzej Duda, władze Gdańska i województwa pomorskiego.
Mszy św. w bazylice św. Brygidy o g. 9.00 przewodniczył będzie biskup polowy Wojska Polskiego. Wstęp do świątyni będzie możliwy tylko na podstawie zaproszeń i akredytacji.
Po mszy św. trumny ze szczątkami obrońców Westerplatte zostaną umieszczone na pięciu wojskowych samochodach, które w kondukcie przejadą wokół Śródmieścia Gdańska kierując się na półwysep. Żałobnicy przejadą na półwysep inną drogą - mówi dyrektor Muzeum II Wojny Światowej Grzegorz Berendt.
Kondukt w asyście Żandarmerii Wojskowej przejedzie ulicami:
- Katarzynki
- Rajską
- Podwalem Grodzkim
- Wałami Jagiellońskim
- Okopową
- Podwalem Przedmiejskim
- Elbląską
- trasą Sucharskiego
W związku z uroczystościami wyłączone z ruchu zostaną:
- w godzinach 7.00-11.00 ulica Katarzynki na odcinku od ulicy Rajskiej do ulicy Stolarskiej oraz
- w godzinach 6.00-15.00 ulica Sucharskiego na odcinku od Polferries Terminal Promowy Gdańsk do Morskiego Oddziału Straży Granicznej
Po g. 11.30 trumny zostaną wniesione przez żołnierzy Wojska Polskiego na cmentarz i ustawione przy stelach. W samo południe zaplanowano wystąpienia zaproszonych gości, a po nich złożenie trumien w grobach. Zgodnie z wojskowym ceremoniałem rodziny poległych otrzymają flagi państwowe, którymi przykryte były trumny.
W przypadku dwóch żołnierzy, którzy nie zostali zidentyfikowani flagi zostaną przekazane prezesowi Instytutu Pamięci Narodowej i mnie jako dyrektorowi Muzeum II Wojny Światowej - wyjaśnił Berendt.
W pogrzebie na Westerplatte będą mogli uczestniczyć wszyscy zainteresowani - mieszkańcy i turyści. Dojazd na uroczystości pogrzebowe na Cmentarzu Żołnierzy Wojska Polskiego będzie możliwy miejskim autobusem 106 oraz specjalnie przygotowanymi autobusami dla mieszkańców, które będą odjeżdżały spod kościoła św. Katarzyny.
Uroczystość potrwa do g. 13.30.
Szczątki obrońców Westerplatte zostały odnalezione w ramach badań archeologicznych prowadzonych na półwyspie w 2019 roku. Pochowano ich w odległości około 25 metrów na zachód od funkcjonującego na półwyspie symbolicznego cmentarza.
Wcześniej nie podejmowano takich prób. Nie wiemy, dlaczego nikt nie próbował. Być może dlatego, że na mogile, która powstała w 1946 roku na cmentarzu został umieszczony napis, że tu spoczywają szczątki poległych westerplatczyków - mówi Filip Kuczma, kierownik działu archeologicznego w Muzeum II Wojny Światowej w Gdańsku. Być może ten napis wprowadził zamieszanie. Ciekawość ludzka została zaspokojona. Był tego typu napis na cmentarzu, więc wszyscy przyjęli, że oni faktycznie tam leżą. Chociaż z naszych badań wynika, że przez 80 lat leżeli w pobliżu tego miejsca, wrzuceni w sposób bezpardonowy, bez zachowania żadnego szacunku dla zmarłych, do pięciu dołów na szybko wykopanych około 10 września - dodał Kuczma.
Większość obrońców zginęła w trakcie bombardowania wartowni nr 5.
Na nowym Cmentarzu Wojska Polskiego pochowani zostaną:
- Mjr Henryk Sucharski (1898-1946)
- Starszy legionista Zygmunt Zięba (1914-1939)
- Starszy legionista Ignacy Zatorski (1915 - 1939)
- Kapral Bronisław Perucki (1915 - 1939)
- Starszy strzelec Władysław Okrasa [Okraszewski] (1916 - 1939)
- Legionista Józef Kita (1915 - 1939)
- Kapral Jan Gębura (1915 - 1939)
- Plutonowy Adolf Petzelt (1906-1939)
oraz dwóch żołnierzy, których personaliów do tej pory nie ustalono. Wysiłki, by ich zidentyfikować będą kontynuowane.
Muzeum będzie dążyło do odnalezienia wszystkich westerplatczyków, którzy mogą jeszcze spoczywać na polu bitewnym, do ich identyfikacji i pochowania w imiennych grobach - podkreślił Kuczma.
W trakcie walk na Westerplatte zginęło 14 żołnierzy, piętnasty zmarł w nocy z 7/8 września 1939 w wyniku odniesionych ran. Dziewięciu obrońców właśnie zostanie pochowanych z należnymi im honorami, trzech spoczywa prawdopodobnie na cmentarzu na gdańskiej Zaspie, a trzy ciała mogą jeszcze znajdować się na półwyspie.