​Fragment muru chroniącego zabudowę zamkowego wzgórza od strony ul. Kuśnierskiej, odkryty został podczas prac związanych z rozbiórką południowego tarasu Zamku Książąt Pomorskich w Szczecinie. Eksperci szacują jego pochodzenie na przełom XIV i XV wieku.

REKLAMA

Prace rozbiórkowe związane z modernizacją zamkowych tarasów trwają od ubiegłego roku. Dzięki nim udało się odkryć relikt z końcówki średniowiecza.

Mur ma wysokość około 3 metrów, głębokość około 160 cm. Zbudowany został w układzie warstwowym z polnych kamieni i cegieł. W trakcie konserwacji zostaną wzmocnione uszkodzone fragmenty oraz uzupełniona zaprawa łącząca poszczególne elementy - informuje Małgorzata Gwiazdowska, która pełni ze strony Zamku nadzór konserwatorski.

Jak dodaje archeolog Marek Dworaczyk, który sprawuje nadzór archeologiczno-architektoniczny nad pracami, mur jest cennym reliktem z przełomu XIV i XV wieku.

Może on być fragmentem średniowiecznego budynku, na którym już później, w okresie renesansu zbudowane zostało skrzydło południowe - uważa Marek Dworaczyk.

"Ukształtowane w drugiej połowie XIV wieku założenie zamkowe było sukcesywnie rozbudowywane przez następców Barnima III. Księciu Kazimierzowi V przypisuje się rozpoczęcie budowy skrzydła południowego (tzw. Dużego Domu) i otoczenie całego założenia murem obronnym, który - na skutek protestu mieszczan - książę musiał rozebrać. Rozpoczęte prace kontynuował najsłynniejszy z Gryfitów - Bogusław X, gdy przygotowywał się do ślubu z królewską córką Anną Jagiellonką" (...) Jednak dopiero działania podjęte przez jego syna Barnima XI nadały Dużemu Domowi rezydencjonalny charakter, utrzymany w późnośredniowiecznej stylistyce..." - czytamy w I tomie monografii "Karty z dziejów zamku książęcego w Szczecinie" w rozdziale "Architektura założenia zamkowego w czasach książęcych (1346-1637) autorstwa Marii Łopuch i Wojciecha Łopucha.

Eksperci podkreślają, że celem aktualnie prowadzonych w Zamku prac jest nie tylko poprawa stanu technicznego i użytkowego zabytku. Znaczącym elementem inwestycji jest towarzyszący jej proces badawczy, obejmujący badania archeologiczne i architektoniczne oraz wymóg dostosowania w harmonijny sposób nowych elementów do zabytkowej budowli.

Fragmenty innych budowli

Podczas trwających obecnie na zamku robót odsłaniane są również inne fragmenty, zdaniem ekspertów pozostałości mniejszej rangi. Za takie zamkowi eksperci Małgorzata Gwiazdowska i Marek Dworaczyk uznają odsłonięte w północno-wschodnim narożniku zamku fundamenty wieży widokowej z czasów pruskich czy pozostałości zburzonej podczas wojny zabudowy mieszczańskiej.

Wieża została zbudowana w 1840 roku wg projektu architekta Otto Scabella z Krajowej Dyrekcji do Spraw Budowlanych, autora projektów m.in. Gimnazjum Mariackiego i szczecińskiego dworca. Wieża częściowo zniszczona, przetrwała wojenne bombardowania i została po wojnie rozebrana, jako element wtórny nie podlegający wówczas ochronie konserwatorskiej - wyjaśnia Małgorzata Gwiazdowska. Zarys tej budowli zostanie zaznaczony w nawierzchni zamkowych tarasów.

Podczas prac natrafiono też na pozostałości zabudowy mieszczańskiej z XIX i XX w. od strony wschodniej, które uległy zniszczeniu podczas II wojny światowej. To prawdopodobnie pozostałości po oficynach kamienic usytuowanych przy zachodniej pierzei ul. Panieńskiej.

W sierpniu 2022 Zamek Książąt Pomorskich w Szczecinie podpisał umowę z Mostostalem Warszawa SA - wyłonionym w przetargu wykonawcą inwestycji, dzięki której zmodernizowane mają być wszystkie zamkowe tarasy oraz skarpa północna, a także odbudowane skrzydło północne. Zgodnie z umową na prace w zakresie tarasów wykonawca ma 18 miesięcy, na pozostałe - 30 miesięcy.

Przedstawiciele Zamku zapewniają, że odkrycie reliktów nie ma wpływu na termin realizacji inwestycji.