Co 8 minut ktoś w Polsce doznaje udaru mózgu – wynika z lekarskich statystyk. To choroba, która zmienia życie pacjenta i jego bliskich. Wiele problemów nie mija po wyjściu ze szpitala. Dla osób po udarze i tych, które się nimi opiekują, w Uniwersyteckim Centrum Klinicznym im. prof. Kornela Gibińskiego w Katowicach powstał specjalny poradnik pt. „UDARatować życie”.
Na pomysł napisania poradnika wpadł fizjoterapeuta Krzysztof Parysek z Pracowni Rehabilitacji Ruchowej i Fizykoterapii UCK w Katowicach.
Pacjenci i rodziny pacjentów zadają mnóstwo pytań, jak poradzić sobie z chorobą. Powstał pomysł, żeby zebrać odpowiedzi na najczęściej zadawane pytania i umieścić je w poradniku, dostępnym w formie papierowej i online - mówi Krzysztof Parysek.
Z poradnika można dowiedzieć się m.in. w jaki sposób układać chorego w pozycji leżącej i siedzącej, jak pionizować, przemieszczać, jak zapobiegać odleżynom. Są też wskazówki dotyczące diety i praktyczne informacje o świadczeniach przysługujących z NFZ i sposobie ich załatwiania. Dlaczego mój mąż, żona, ojciec zachowuje się inaczej? Takie pytanie też często zadają bliscy chorych i na nie również można znaleźć odpowiedź w poradniku.
Pojawia się depresja, zaburzenia pamięci, zmiany nastrojów, zaburzenia świadomości - to wszystko dotyka pacjenta i jego rodzinę, która jest obarczona opieką nad nim często 24 godziny na dobę - wyjaśnia fizjoterapeuta.
Udar jest zachorowaniem nagłym, trudno je przewidzieć. Objawy mogą pojawić się o różnej porze dnia i nocy, w bardzo różnych okolicznościach. Z reguły jest to szok i paraliż, zarówno dla chorego, jak i jego bliskich - mówi współautorka poradnika, szefowa oddziału neurologii i oddziału udarowego UCK w Katowicach dr hab. Joanna Siuda.
Podkreśla, że kluczowe jest jak najszybsze, w ciągu kilku godzin od wystąpienia incydentu, podjęcie właściwego leczenia w ośrodku referencyjnym - jednym z nich jest katowickie UCK. Im szybciej pacjent trafi do ośrodka referencyjnego, tym lepiej. Ale to dopiero początek drogi pacjenta, ponieważ bardzo wielu chorych, mimo intensywnego leczenia, pozostaje z deficytami ruchowymi czy intelektualnymi. Późniejsza rehabilitacja to proces długofalowy, wielomiesięczny, nie zawsze prowadzący do pełnego wyzdrowienia - dodaje neurolożka.
Najistotniejszym czynnikiem ryzyka udaru jest nadciśnienie tętnicze. Objawy mogące świadczyć o udarze to m.in. niedowład ręki lub nogi, drętwienie po jednej stronie ciała czy twarzy, zaburzenia widzenia, zaburzenia mowy. Zdarzają się też tzw. mikroudary - na mniejszą skalę, wykrywane dopiero w późniejszych badaniach neurologicznych. Udarów doznają nie tylko osoby starsze.
Mamy pacjentów w różnym wieku. Typowo udar mózgu kojarzy się w wiekiem podeszłym - 65 plus, ale mamy również bardzo młodych pacjentów nawet 20-30-letnich. Trzeba wziąć pod uwagę, że wtedy mogą być inne czynniki ryzyka - może to być nadciśnienie, ale również choroby krwi, nierozpoznane wcześniej choroby serca - wymienia dr Siuda.
Poradnik w formie broszury jest dostępny w Uniwersyteckim Centrum Klinicznym w Katowicach. Będzie dostępny też w wersji elektronicznej na stronie internetowej UCK.