84 lata temu - 10 października 1939 roku - powstał pierwszy w okupowanej Polsce obóz koncentracyjny. Hitlerowcy przygotowali go w murach Fortu VII Twierdzy Poznań. Konzentrationslager Posen był to największy w Wielkopolsce ośrodek eksterminacji polskich elit.
Około 40 tys. ludzi przeszło przez bramę fortu siódmego, nad którą do dziś widnieje napis "Konzentrationslager Posen" - czyli "obóz koncentracyjny Poznań". Nie znamy dokładnej liczby więźniów i ofiar. Niemcy spalili pod koniec wojny całą dokumentację.
To miejsce było nazywane "obozem krwawej zemsty" - zemsty za odzyskanie niepodległości oraz Powstanie Wielkopolskie.
Im więcej się staramy dowiedzieć, tym bardziej przekonujemy się, jak wciąż mało wiemy. Po świadkach tego, co tu się działo, po tych, którzy tu byli więźniami pozostało trochę wspomnień. Wciąż szukamy kolejnych świadectw; te nam znane uważnie badamy, szukamy nowych informacji o obozie. Nadal nie znamy nazwisk wszystkich oprawców. Wiemy o trzech komendantach tego obozu, ale być może to nie są wszyscy, którzy taką funkcję tutaj pełnili - powiedział w rozmowie z PAP kierownik Muzeum Martyrologii Wielkopolan Fort VII, Jacek Kaczmarek.
W początkowym okresie istnienia obozu koncentracyjnego w Forcie VII kierowano do niego przede wszystkim osoby, które władze niemieckie uznawały za przeciwników politycznych lub wrogów Niemiec i Niemców. W pierwszej kolejności rozprawiono się z wielkopolską inteligencją oraz z powstańcami wielkopolskimi i śląskimi. Grupy te aresztowano na podstawie przygotowanych jeszcze przed wybuchem wojny list proskrypcyjnych.
Później coraz większą grupę więźniów stanowili przedstawiciele różnych tajnych organizacji, których działania były wymierzone przeciwko III Rzeszy. Do Fortu VII kierowano także osoby zatrzymane podczas łapanek.
Fort VII był pierwszym obozem, w którym Niemcy użyli gazu do masowego mordowania ludności cywilnej. Jeszcze w październiku 1939 r. w jednej z remiz artyleryjskich uruchomili testową komorę gazową, w której stosowano przywożony w butlach tlenek węgla.
W czasie zdobywania Poznania przez Armię Czerwoną Niemcy bronili się w Forcie VII do 22 lutego 1945 roku. Skapitulowali dzień przed zdobyciem Cytadeli.
Po wojnie fort przez wiele lat zajmowało polskie wojsko. W 1963 roku w lewej części fortu otwarto Izbę Pamięci Narodowej.
