Minister kultury Piotr Gliński i metropolita warmiński Józef Górzyński podpisali w Olsztynie list intencyjny ws. utworzenia Muzeum Biskupa Ignacego Krasickiego. Ma ono powstać w dawnym pałacu letnim biskupów warmińskich w Smolajnach.
Dzisiaj podpisujemy list intencyjny, dotyczący powołania instytucji kultury, która ma służyć tej ziemi, ale myślę że służyć też Polsce. Chcemy powołać razem z tutejszą archidiecezją Muzeum Biskupa Ignacego Krasickiego - mówił minister kultury Piotr Gliński. Najwyższy czas, żeby zaopiekować się tą spuścizną wspólnie, żeby państwo polskie w postaci MKiDN uczestniczyło w tym przedsięwzięciu, a jednocześnie, żebyśmy mogli się zaopiekować w odpowiedni sposób pałacem w Smolajnach, gdzie biskup Krasicki przebywał prawie 30 lat, gdzie stworzył wspaniałe założenie parkowe, ale przede wszystkim tworzył swoją literaturę - dodał.
Wicepremier przypomniał, że w zbiorach archidiecezji są najbardziej cenne rękopisy Krasickiego. Aż trudne do uwierzenia, że dotychczas Polska nie miała muzeum poświęconego najbardziej chyba znanemu i bardzo wciąż współczesnemu bajkopisarzowi polskiemu, a jednocześnie wielkiej postaci polskiej kultury i polskiej historii, więc czas najwyższy - wskazał Gliński. Według niego muzeum może zacząć funkcjonować już w przyszłym roku.
Barokowy pałac w Smolajnach powstał w połowie XVIII w. na zlecenie bp. Adama Stanisława Grabowskiego. Miejsce to doprowadził do świetności jego następca, ostatni przed rozbiorami bp warmiński Ignacy Krasicki, który pełnił tę funkcje w latach 1767-1795. Przeprowadził on m.in. szeroko zakrojone prace przy urządzeniu ogromnego założenia krajobrazowym w stylu ogrodów angielskich. Smolajny stały się jego ulubionym miejscem wypoczynku i pracy literackiej. W 1772 r. powstały tu strofy "Hymnu do miłości Ojczyzny".
Zespół pałacowy w Smolajnach przetrwał II wojnę światową. Od 1994 r. jest ponownie własnością Archidiecezji Warmińskiej, ale do 2029 r. użytkuje go powiat olsztyński. Do 2014 r. w pałacu mieściła się szkoła rolnicza, którą ze względu na pogarszający się stan budynku przeniesiono do pobliskiego Dobrego Miasta.
Od kilku lat pałac jest remontowany. Przeprowadzono m.in. remont dachu i zabezpieczono fundamenty. Zlecono też opracowanie projektu przebudowy i remontu budynków zespołu pałacowego na potrzeby naukowo-badawcze i muzealne, wraz z częścią konferencyjną, gastronomiczną i noclegową.