Liczba miast w Polsce przekroczyła tysiąc. Od dziś na mapie naszego kraju jest ich dokładnie 1013. Wraz z początkiem 2024 r. prawa miejskie odzyskały 34 miejscowości. Wśród nich są między innymi Kikół w Kujawsko-Pomorskiem, Piszczac w Lubelskiem, Brody w Lubuskiem, Bogoria w Świętokrzyskiem i Osieck niedaleko Otwocka na Mazowszu.

1 stycznia 2024 roku 34 miejscowości w Polsce otrzymały status miasta. Najwięcej takich lokalizacji jest na Mazowszu (11) i w Łódzkiem (8), najmniej (1) - w Lubuskiem, Opolskiem i Śląskiem.

Nadzieje mieszkańców Osiecka

Jak mówi w rozmowie z reporterem RMF FM Michałem Dobrołowiczem jeden z mieszkańców mazowieckiej miejscowości Osieck, "na pewno będą plusy z tej zmiany, liczę na to, że zacznie się tutaj coś dziać". Coś dla młodych. Na razie nie czuję się tu jak w mieście, bardziej jak w małym miasteczku, też nie na wsi - mówi.

Na kino tutaj nie liczę, bo pewnie nie byłoby tak wielu klientów. Ale już lepsze drogi, lepsza komunikacja, lepsze chodniki, to nam się marzy - dodaje.

Inny z mieszkańców Osiecka ma nadzieję na to, "że będzie tu więcej inwestorów, że tereny będą szybko odrolnione". Nie znam tu żadnego rolnika. Mamy rynek, mamy siłownię plenerową na rynku, mamy mieszkańców, którzy chcieli, żeby tu było miasto. Jest już wiele elementów miejskich - mówi. Chciałbym, by było tu więcej osób. Teraz to raptem około tysiąca mieszkańców. A przecież mogłoby być więcej - dwa tysiące - dodaje.

Jak podkreśla w rozmowie z RMF FM kobieta, która w Osiecku, w gronie rodzinnym, spędza przerwę świąteczno-noworoczną, status miasta może oznaczać dla miejscowości nowe szanse. Liczę na szybszy i lepszy transport do Osiecka. Jadę tu około trzech godzin z miejscowości oddalonej o 84 kilometry. Jadę autobusem, pociągiem, jest konieczna przesiadka. Liczę na połączenia kolejowe, na przykład między Osieckiem a Pilawą. Liczę na więcej połączeń autobusowych, choćby z Otwockiem - wymienia.

Inna, młoda mieszkanka miasta powiedziała reporterowi RMF FM, że chciałaby, "by było tu więcej punktów usługowych". Nie myślę o sklepach, ale o punktach kosmetycznych, salonach stylizacji fryzur, to byłoby coś, co przyciągnie młode osoby i sprawi, że nie będą wyjeżdżać do większych miast. Miasto to na pewno większy prestiż - dodaje.

Odzyskanie praw miejskich utraconych po powstaniu styczniowym

Jak wskazano w 2023 roku w uzasadnieniu do projektu rozporządzenia dotyczącego nadania praw miejskich kolejnym miejscowościom, "do ministra właściwego do spraw administracji publicznej wpłynęło 50 wniosków organów stanowiących jednostek samorządu terytorialnego stopnia gminnego, dotyczących ustalenia granic niektórych gmin i miast, nadania niektórym miejscowościom statusu miasta, zmiany nazwy gminy oraz siedziby władz gminy".

W gminach ubiegających się o zmiany dotyczące granic lub statusu miejscowości przeprowadzono konsultacje, w których większość mieszkańców poparła projekt.

We wnioskach o nadanie miejscowościom statusu miasta, lokalne władze podnosiły argument dotyczący istniejących już miejskich cech funkcjonalno-przestrzennych. Większość miejscowości aspirujących do statusu miasta wcześniej posiadała prawa miejskie, które utraciła, najczęściej w wyniku represji po powstaniu styczniowym.

Pełna lista nowych miast

Oto pełna lista nowych miast w Polsce od 1 stycznia 2024 r.:

  • Białaczów - w gminie Białaczów, w powiecie opoczyńskim, w województwie łódzkim;
  • Bircza - w gminie Bircza, w powiecie przemyskim, w województwie podkarpackim;
  • Bobrowniki - w gminie Bobrowniki, w powiecie lipnowskim, w województwie kujawsko-pomorskim;
  • Bogoria - w gminie Bogoria, w powiecie staszowskim, w województwie świętokrzyskim;
  • Bolesławiec - w gminie Bolesławiec, w powiecie wieruszowskim, w województwie łódzkim;
  • Brody - w gminie Brody, w powiecie żarskim, w województwie lubuskim;
  • Ciepielów - w gminie Ciepielów, w powiecie lipskim, w województwie mazowieckim;
  • Czemierniki - w gminie Czemierniki, w powiecie radzyńskim, w województwie lubelskim;
  • Dobre - w gminie Dobre, w powiecie mińskim, w województwie mazowieckim;
  • Gąsawa - w gminie Gąsawa, w powiecie żnińskim, w województwie kujawsko-pomorskim;
  • Gielniów - w gminie Gielniów, w powiecie przysuskim, w województwie mazowieckim;
  • Głowaczów - w gminie Głowaczów, w powiecie kozienickim, w województwie mazowieckim;
  • Gowarczów - w gminie Gowarczów, w powiecie koneckim, w województwie świętokrzyskim;
  • Grabów - w gminie Grabów, w powiecie łęczyckim, w województwie łódzkim;
  • Inowłódz - w gminie Inowłódz, w powiecie tomaszowskim, w województwie łódzkim;
  • Jawornik Polski - w gminie Jawornik Polski, w powiecie przeworskim, w województwie podkarpackim;
  • Kiernozia - w gminie Kiernozia, w powiecie łowickim, w województwie łódzkim;
  • Kikół - w gminie Kikół, w powiecie lipnowskim, w woj. kujawsko-pomorskim;
  • Maciejowice - w gminie Maciejowice, w powiecie garwolińskim, w województwie mazowieckim;
  • Magnuszew - w gminie Magnuszew, w powiecie kozienickim, w województwie mazowieckim;
  • Mieścisko - w gminie Mieścisko, w powiecie wągrowieckim, w województwie wielkopolskim.
  • Odrzywół - w gminie Odrzywół, w powiecie przysuskim, w województwie mazowieckim;
  • Osieck - w gminie Osieck, w powiecie otwockim, w województwie mazowieckim;
  • Osjaków - w gminie Osjaków, w powiecie wieluńskim, w województwie łódzkim;
  • Parzęczew - w gminie Parzęczew, w powiecie zgierskim, w województwie łódzkim;
  • Piszczac - w gminie Piszczac, w powiecie bialskim, w województwie lubelskim;
  • Przyrów - w gminie Przyrów, w powiecie częstochowskim, w województwie śląskim;
  • Przytyk - w gminie Przytyk, w powiecie radomskim, w województwie mazowieckim;
  • Rychtal - w gminie Rychtal, w powiecie kępińskim, w województwie wielkopolskim;
  • Sienno - w gminie Sienno, w powiecie lipskim, w województwie mazowieckim;
  • Siennica - w gminie Siennica, w powiecie mińskim, w województwie mazowieckim;
  • Strzeleczki - w gminie Strzeleczki, w powiecie krapkowickim, w województwie opolskim;
  • Turobin - w gminie Turobin, w powiecie biłgorajskim, w województwie lubelskim;
  • Żarnów - w gminie Żarnów, w powiecie opoczyńskim, w województwie łódzkim;

"Ta zmiana to więcej obaw niż nadziei"

Przy okazji Święta Niepodległości reporter RMF FM Michał Dobrołowicz odwiedził inną z miejscowości, którą wybrano do otrzymania statusu miasta - Przytyk w powiecie radomskim na Mazowszu.

Ta zmiana to więcej obaw niż nadziei. Mieszkam tu od urodzenia i czuję się jak na wsi. Z domu do najbliższego sklepu mam półtora kilometra, drogi, które prowadzą do mnie, do domu są złej jakości, może coś się zmieni od stycznia, chociaż mocno na to nie liczę. Miasta oznaczają inne reguły niż wieś, mam wątpliwości, czy to dobra zmiana - komentuje część mieszkańców miejscowości Przytyk w rozmowie z naszym reporterem.

Przytyk i tak jest rozbudowywany w ostatnich latach, przejeżdża tu sporo samochodów. Jesteśmy niedaleko od Warszawy, za chwilę odbieram wnuczka, który był na stadionie Legii. Jest sporo zajęć w gminnym ośrodku kultury, ja chodzę na jogę, chłopaki grają w piłkę. Nie chciałam nigdy mieszkać w mieście, bo nie lubię gwaru, a od stycznia pewnie będę żyć w mieście - mówiła jedna z mieszkanek miejscowości Przytyk.

Opracowanie: