Źródło Łódki i jednocześnie źródło Łodzi to ukryta rzeka. Reporterka RMF FM, jako jedyny dziennikarz radiowy, zeszła do podziemnego kanału, aby dotrzeć do początku miasta. Zdjęcia i film znajdziesz poniżej.
W granicach miasta rzeka Łódka płynie przez 15,6 km, z czego ponad 5 km pod ziemią. Swoje źródła miała na Sikawie - wypływała spod stokowskich wzniesień.
Masowe wycinanie lasów doprowadziło do zaniku jej źródeł. Teraz zasilana jest deszczówką oraz wodami drenażowymi, które przesączają się przez grunt w parku Helenowskim i Staromiejskim do podziemnego kanału - wyjaśnia Miłosz Wika z łódzkiego Zakładu Wodociągów i Kanalizacji.
Podobne zjawisko występuje w innych parkach: Źródliska, Nad Jasieniem, Reymonta czy Poniatowskiego, gdzie wody gruntowe zasilają podziemne kanały rzeczek: Lamus, Jasień czy Karolewki.
W kanale widać, jak biją źródełka, które dają wodę rzece Łódce.
Twoja przeglądarka nie obsługuje standardu HTML5 dla video
Łódka była niewielką, płytką, choć kapryśną strugą. Często wylewała w czasie wiosennych roztopów. Płynęła przez Stare Miasto w głębokiej dolinie.
Do dziś dolinę tej rzeki można zobaczyć w parkach Helenowskim i Staromiejskim. Stromo po stokach pradoliny Łódki opadają ulice: Źródłowa, Franciszkańska, Kilińskiego, Solna, Wschodnia i Nowomiejska.
Wchodząc pod ziemię pod parkiem Staromiejskim przenosimy się w czasie do początków miasta. Dno kanału jest z pewnością na poziomie historycznych warstw z okresu średniowiecznej Łodzi.
Kanał przebiega w miejscu, w którym znajdował się staw. Wokół niego prowadziła najstarsza łódzka ulica: Nadstawna.
Pod ziemią dotrzemy też do miejsca, w którym była grobla na stawie i młyn, zamieniony z czasem w pierwszą w mieście maszynę włókienniczą. Pod koniec XIX wieku staw zasypano, a rzekę zamieniono w wysypisko śmieci i kanał ściekowy. Był on źródłem licznych epidemii, dlatego też zdecydowano o ukryciu Łódki w podziemnym kanale.
Nad rzeką swoje zakłady włókiennicze i pałace wznieśli Biedermannowie i Poznańscy. Swoją fabrykę zbudował Ludwik Meyer (Mania), a Karol Sänger, Karol Anstadt czy Bracia Ghelig założyli browary.
Na Łódce w ostatnich latach powstało kilka zbiorników wodnych: przy Akademii Sztuk Pięknych, w parku Ocalałych i przy Strykowskiej. Rzeka ginie pod ziemią w krytym kanale przy ulicy Źródłowej, a opuszcza go w Parku na Zdrowiu. Pierwszy odcinek rzeki ukryto pod ziemią na terenie Starego Miasta w 1917 roku (dziś park Staromiejski).
Kanał rzeki Łódki był inspiracją dla artystów. W 1926 roku w łódzkiej prasie drukowano powieść w odcinkach o mieszkających w tym kanale bezdomnych i ukrywających się przed wymiarem sprawiedliwości przestępcach z bałuckiego półświatka.
W kanale rzeki Łódki zrealizowano aż pięć produkcji filmowych. Wśród nich był nominowany do Oscara film Agnieszki Holland "W ciemności".
Miejska legenda głosi, że kanałem Łódki złodzieje wynosili materiały z zakładów Poznańskiego. Znany jest też w Łodzi spór o wodę z rzeki pomiędzy właścicielem browaru Anstadtem a właścicielem dużych zakładów włókienniczych Biedermannem - opowiada Wika.
Niemieccy przedsiębiorcy latami sądzili się w sądzie. Biedermann, który potrzebował czystej wody do produkcji tkanin, zarzucał właścicielowi browaru umyślne zanieczyszczanie wody w Łódce.
Na złość swojemu sąsiadowi Anstadt pobudował toalety, z których nieczystości odprowadzał wprost do rzeki.
Wraz z budową miejskiej kanalizacji podziemną rzekę "zatrudniono" do odprowadzania deszczówki z miasta. Rzeka chroni śródmieście Łodzi przed powodziami w czasie burz i roztopów.
Łódka na terenie miasta zbierała kilka dopływów: w górnym odcinku cieki z Moskulików i z ulicy Brzezińskiej, przy ulicy Źródłowej - Stoczankę, kolejny ciek zwany Łodzia wpadał do rzeki przy skrzyżowaniu Kilińskiego z Franciszkańską.
Ciek od Piotrkowskiej łączył się z Łódką na terenie zakładów Poznańskiego (Manufaktura), inny dopływał na wysokości motodromu przy Drewnowskiej. W Parku na Zdrowiu z Łódką łączy się Bałutka, a kiedyś na terenie parku dopływał też strumień zwany Suchy Ner.
Na rzece postawiono kilka młynów: Grobelny (Starowiejski, Korzecznik, obecnie ulica Nowomiejska), młyn i folusz Mania, młyn Pielech (okolice ulicy Karskiego), młyn Bruski.
Na Starym Mieście na rzece było aż sześć mostów przy ulicach: Kilińskiego, Wolborskiej, Solnej, Wschodniej, Nowomiejskiej i Zachodniej.
Łodzianie będą mieli okazję zobaczyć podziemny kanał rzeki Łódki podczas tegorocznych 600. urodzin Łodzi. Zwiedzanie dla mieszkańców zaplanowano na lipiec.