Zaskakującego odkrycia dokonano podczas prac remontowych w Zamku Żupnym w Wieliczce. Pod warstwami tynku przez lata ukryte były polichromie naścienne z czasów Wazów.
Najstarsze dekoracje wstępnie datowane są na wiek XVII. Tego typu odkrycia zdarzają się niezwykle rzadko - informuje Jan Godłowski, dyrektor Muzeum Żup Krakowskich Wieliczka.
W pięciu reprezentacyjnych pomieszczeniach zamkowych znajdują się stosunkowo dobrze zachowane polichromie z motywami roślinnymi. Wstępnie są datowane od XVII do XX w. lub początek XIX wieku. To m.in. bukiety kwiatów w wazonach i wić roślinna z kwiatami. Odsłonięto herb Wazów oraz fragmenty z dekoracją arabeskową i w stylu orientalnym.
Precyzyjne datowanie malowideł będzie możliwe po przeprowadzeniu dokładnej analizy badawczo-porównawczej, w tym szczegółowych badań laboratoryjnych.
Jak podkreśla konserwator prowadzący badania Marcin Chojkowski o wysokiej wadze odkrycia decydują dwa czynniki: ranga miejsca oraz wartość artystyczna i historyczna malowideł.
Odkrycia dokonano w murach historycznego budynku - siedzibie królewskiego przedsiębiorstwa. Docenić należy wartość artystyczną wykonanych polichromii oraz odkrycie herbu Wazów, który w sposób jednoznaczny określa przynależność tego miejsca. Odkrycie królewskiego herbu było o tyle zaskakujące, że wcześniejsze badania nie potwierdziły malowideł w tym miejscu - podkreśla Chojkowski.
Malowidła podkreślają wyjątkowe znaczenie Zamku Żupnego jako centrum administracji królewskiego przedsiębiorstwa solnego - obejmującego kopalnie soli w Bochni i w Wieliczce.
Do odkrycie polichromii doszło podczas prac remontowych w zamku, które mają one przygotować obiekt do zorganizowania nowej, stałej wystawy "Solny klejnot w koronie" opowiadającej o historii wydobycia soli w Wieliczce.
Prace prowadzone są w ramach projektu "Modernizacja kompleksu Zamkowego Muzeum Żup Krakowskich Wieliczka", na który 40 mln zł przeznaczył minister kultury.
Zamek Żupny był siedzibą zarządu Żup Krakowskich - najważniejszego i najdłużej działającego przedsiębiorstwa w dziejach Polski. Obejmuje: trzy budynki, które powstawały od końca XIII do XIX wieku, basztę z murów obronnych (XIV w.), najstarszy szyb górniczy (poł. XIII w.) i fragmenty najstarszego muru obronnego (k. XIII w.) oraz kuchni żupnej (XV w.).
W 2013 r. Zamek Żupny został wpisany na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO - poprzez poszerzenie wcześniejszego wpisu Kopalni Soli w Wieliczce z 1978 r.