Cegły i elementy kamienne elewacji wieży hejnałowej bazyliki Mariackiej w Krakowie będą czyszczone metodą ablacji laserowej. Według specjalistów metoda ta jest dużo mniej inwazyjna i bezpieczniejsza od czyszczenia metodami ściernymi lub przy użyciu wody.
Parafia Mariacka rozpoczęła właśnie drugi etap projektu "Dziedzictwo bazyliki Mariackiej. Konserwacja elewacji wież kościoła i hełmu wieży wyższej wraz z koroną królewską" zaplanowany na lata 2023-25. Najbardziej widocznym znakiem trwających prac konserwatorskich są rusztowania, które szczelnie zakrywają hejnalicę. Nie jest też możliwe zwiedzanie tej wieży.
Konserwatorzy zajmą się chorągiewkami i najmniejszymi z kul ze szczytu hejnalicy oraz wszystkimi ceglanymi ścianami wieży, wieżyczki schodowej, ściany szczytowej i znajdującymi się na elewacjach elementami kamiennymi i drewnianymi. Renowacji poddane zostaną również wszystkie okna.
Aby wybrać najlepszą możliwą metodę czyszczenia powierzchni cegły, jak i elementów kamiennych specjaliści wykonali szereg prób. Ostatecznie podczas spotkań komisji konserwatorskiej wybrana została metoda ablacji laserowej.
Według komisji konserwatorskiej nadzorującej prace, czyszczenie powierzchni metodą ablacji laserowej jest dużo mniej inwazyjne niż oczyszczanie za pomocą pary wodnej, piasku lub innych metod ściernych. Ogranicza się w ten sposób ryzyko nadmiernego starcia warstw powierzchniowych, które prowadziłoby do utraty oryginalnej substancji i ułatwiło przenikanie wody w głąb murów. Metoda ablacji laserowej nie powoduje też zapylenia okolicy i nie wiąże się z koniecznością utylizacji odpadów.
Laser, który jest używany do pracy przy wieży został zaprojektowany specjalnie do zadań konserwatorskich. W przeciwieństwie do laserów przemysłowych praca jego wiązki nie jest ciągła, lecz impulsowa. Dzięki temu konserwatorzy podczas pracy mają pełną kontrolę czasu trwania impulsu. Laser szybko i skutecznie usuwa zabrudzenia cywilizacyjne, przemalowania czy zaplamienia bez naruszania powierzchni czyszczonego materiału. Nie jest wymagane stosowanie wody, ścierniw czy środków chemicznych.
Prace konserwatorskie przy bazylice Mariackiej współfinansowane są z Narodowego Funduszu Rewaloryzacji Zabytków Krakowa. Poprzednią konserwację elewacji hejnalicy przeprowadzono w 1999 roku.