Wiadomo już jak będzie wyglądał główny budynek Muzeum KL Plaszów - Memoriał. Architekci wykorzystali naturalne ukształtowanie terenu i zaprojektowali obiekt wtopiony w skarpę. Widoczna będzie wyłącznie jego elewacja frontowa.
Muzeum KL Plaszow powstało, by objąć opieką teren po byłym niemieckim nazistowskim obozie koncentracyjnym Plaszow, funkcjonującym w latach 1942-1945. Ocenia się, że przeszło przez niego ok. 35 tys. więźniów: Żydów, Polaków i osób innych narodowości. W obozie zostało zamordowanych ok. 5-6 tys. ludzi.
Teren po byłym niemieckim nazistowskim obozie Plaszow zajmuje 37 ha powierzchni i jest wpisany do rejestru zabytków. Znajdują się tam dwa cmentarze żydowskie oraz miejsca masowych straceń. Teren ten jest obecnie częściowo zalesiony i porośnięty krzewami, a częściowo utrzymany w formie łąk.
Dwa budynki przyszłego Muzeum to Szary Dom i Memoriał.
Twoja przeglądarka nie obsługuje standardu HTML5 dla video
W Szarym Domu w latach funkcjonowania obozu mieściła się obozowa administracja oraz areszt, a po remoncie i adaptacji znajdą się tam wystawa stała, pomieszczenia edukacyjne i mediateka.
To jedyny budynek zachowany w całości z czasów okupacji. W jego piwnicach zachowały się elementy tzw. stójek, czyli karceru obozowego. Chcemy je wyeksponować. Na parterze będzie wystawa poświęcona więźniom obozu, a na piętrze niewielka sala kontemplacji, bo wiele osób, które zwiedza teren poobozowy potrzebuje miejsca wyciszenia - mówiła Monika Bednarek, kierownik Muzeum Miejsca Pamięci KL Plaszow w Krakowie.
Na dawnym terenie obozowym, który ma być maksymalnie otwarty, oznaczone będą m.in. plac apelowy, granice cmentarzy żydowskich oraz miejsca straceń. Przy pomniku upamiętniającym więźniów naprawione zostaną schody.
Twoja przeglądarka nie obsługuje standardu HTML5 dla video
W zupełnie nowym budynku Memoriale będzie wystawa historyczna oraz informacja, toalety i muzealne kasy.
Projektując Memoriał architekci postanowili wkomponować go w istniejącą skarpę i ukryć pod ziemią. Budynek z terenem połączy tunel przechodzący pod ulicą Swoszowicką.
To jest miejsce szczególnej atencji i przechodząc do realizacji Muzeum kończymy trwającą już 15 lat dyskusję. To okres doświadczeń i rozmów o tym, jak miałoby ono wyglądać - mówił Borysław Czarakcziew.
Dodał, że bardzo ważne było zachowanie autentyzmu miejsca.
Twoja przeglądarka nie obsługuje standardu HTML5 dla video
Projekty wykonawcze przygotowały trzy zespoły: dla Memoriału BBC Best Building Consultants sp. z o.o., dla terenu po byłym KL Plaszow Grupa Pojektowa GPP Sp. z o.o. Borysław Czarakcziew i Sławomir Kogut, dla Szarego Domu Biuro Projektów Piotr Wolarek.
W grudniu 2022 r. rozstrzygnięto konkurs na aranżację wystawy stałej Muzeum KL Plaszow. Komisja konkursowa uznała, że najlepszy projekt przedstawiła pracownia Koza Nostra z Krakowa, która otrzymała pierwszą nagrodę w wysokości 20 tysięcy złotych.
Na przełomie 2022 i 2023 r. ogłoszono przetarg na budowę Memoriału. W tym roku planowane jest rozpoczęcie jego budowy oraz ogłoszenie kolejnych przetargów na zagospodarowanie terenu wokół tego budynku i na adaptację Szarego Domu.
Zakończenie wszystkich prac budowlanych jest planowane w 2025 roku. Tworzenie Muzeum - Miejsca Pamięci KL Plaszow jest finansowane z budżetu miasta oraz funduszy Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego.