Dworzec kolejowy w Tarnowie od poniedziałku ma swojego patrona. Został nim Wincenty Witos – słynny polityk czasów II Rzeczpospolitej, trzykrotny premier i przywódca ruchu ludowego. W poniedziałek jego postać przypomniał obecny w Tarnowie minister Władysław Kosiniak-Kamysz.

Szef MON: Witos zasługuje na pamięć nie tylko w pomnikach i tablicach, ale przede wszystkim w czynach

To miejsce, które odwiedzał Witos, tu często bywał, ruszał stąd do najważniejszych wyzwań dla Polski (...). My przychodzimy upamiętnić, nie dla historii, bo historia nie jest dla historyków, historia jest dla przyszłości, historia jest dla nas wszystkich - mówił w poniedziałek przed dworcem w Tarnowie Władysław Kosiniak-Kamysz.

Wicepremier przypomniał, że uroczystość nadania tarnowskiemu przystankowi imienia Wincentego Witosa odbywa się w 150. rocznicę urodzin polityka, który urodził się i mieszkał w położonych niedaleko Wierzchosławicach.

Szef PSL-u podkreślił, że ostatnie lata przyniosły wiele dokonań związanych z upamiętnieniem Witosa, przede wszystkim zmazany został wyrok na niego wydany w tzw. procesie brzeskim.

Witos musiał czekać 90 lat, żeby oczyścić jego imię, musiał zaczekać też wiele lat, żeby dworzec tarnowski nosił jego imię, ale było warto. Dla tych, którzy są jego spadkobiercami, naprawdę to jest moment szczególny i wielki - powiedział Kosiniak-Kamysz.

Kosiniak-Kamysz zwracał uwagę, że premier z Wierzchosławic zasługuje na pamięć nie tylko w pomnikach i tablicach, ale "przede wszystkim w czynach, które są potrzebne, czyli budowaniu wspólnoty, bezpiecznej, niepodległej ojczyzny i edukacji, która dla niego zawsze stanowiła podstawę funkcjonowania".

Marek Steindel, prawnuk Witosa, który przemawiał w imieniu rodziny, powiedział: "dzisiejszą uroczystość uważam w imieniu rodziny za kolejny krok w trwającym w ostatnich latach procesie przywracania mojemu pradziadkowi pamięci, godności i należytego, trwałego miejsca w naszej historii". 

Istotna rola dworca w Tarnowie

Dworzec w Tarnowie powstał w 1856 r., a w 2010 r. przeszedł gruntowny remont. Minister infrastruktury Dariusz Klimczak wskazał w poniedziałek, że obiekt jest jednym z najważniejszych, jeśli chodzi o komunikację i transport w tej części Polski.

Jak przypomniał podczas uroczystości prezes zarządu Polskich Kolei Państwowych S.A. Alan Beroud, Witos w czasie wojny polsko-bolszewickiej odpowiadał m.in. za transporty kolejowe, ruch wojsk i uruchomienie pociągów pancernych, który przyczyniły się do klęski bolszewików.

 

Człowiek z biednej chłopskiej rodziny

Wincenty Witos urodził się 21 stycznia 1874 r. we wsi Wierzchosławice w pow. tarnowskim. Pochodził z biednej rodziny chłopskiej, posiadającej dwumorgowe gospodarstwo (ok. 1 ha).

Był politykiem - jednym z przywódców Centrolewu, działaczem ruchu ludowego, trzykrotnym premierem. W Stronnictwie Ludowym działał od 1895 r. Po aresztowaniu przez władze sanacyjne osadzony był w twierdzy brzeskiej. W czasie II wojny światowej był internowany przez Niemców, odrzucił propozycję utworzenia rządu kolaboracyjnego. W 1945 r. został prezesem nowo powołanego Polskiego Stronnictwa Ludowego. Zmarł 31 października 1945 r. w Krakowie. Spoczął w rodzinnych Wierzchosławicach; w uroczystościach pogrzebowych, trwających od 2 do 6 listopada, uczestniczyły tłumy. 

Historia procesu brzeskiego

Proces brzeski, w którym został skazany m.in. Witos, był konsekwencją represyjnych działań podjętych przeciwko opozycji przez marszałka Józefa Piłsudskiego w 1930 r. Działania te były jego reakcją na coraz większą aktywność stronnictw tzw. Centrolewu - antysanacyjnej koalicji powstałej w 1929 r., w skład której wchodziły: Polska Partia Socjalistyczna, Polskie Stronnictwo Ludowe "Wyzwolenie", Polskie Stronnictwo Ludowe "Piast", Stronnictwo Chłopskie oraz Narodowa Partia Robotnicza.

Proces rozpoczął się 26 października 1931 r. przed Sądem Okręgowym w Warszawie. Odbyło się ponad 50 rozpraw. 13 stycznia 1932 r. zapadły wyroki. Wincenty Witos został skazany na półtora roku więzienia. Później odbyły się także rozprawy apelacyjne. Ostatecznie Sąd Najwyższy postanowił 5 października 1933 r. o utrzymaniu wyroków. Wincenty Witos był jednym z tych skazanych w procesie brzeskim, którzy wybrali emigrację. Wyjechał we wrześniu 1933 r. do Czechosłowacji. Do kraju powrócił w marcu 1939 r. po wkroczeniu do Czechosłowacji wojsk niemieckich. 

W maju ub.r. Sąd Najwyższy uchylił skazujące wyroki dla Witosa i innych przywódców ruchu ludowego zapadłe w tzw. procesie brzeskim latach 1932-33.