Referendum w podbiałostockiej gminie Supraśl, dotyczące wydzielenia z niej gminy Grabówka, nie odbędzie się 2 czerwca. Wojewoda podlaski stwierdził nieważność uchwały ws. przeprowadzenia tego referendum.
W połowie kwietnia Rada Miejska w Supraślu przyjęła uchwałę, którą w środę wojewoda podlaski unieważnił rozstrzygnięciem nadzorczym. Opublikowano je od razu w Dzienniku Urzędowym Województwa Podlaskiego.
Referendum miało się odbyć 2 czerwca, jako forma wyrażenia opinii przez mieszkańców w związku z tym, że MSWiA wznowiło prace nad utworzeniem gminy Grabówka. Ma być ona wydzielona z początkiem 2025 roku. Pierwotnie miała powstać z początkiem 2016 r., ale ówczesny rząd PiS premier Beaty Szydło uchylił decyzję poprzedników.
Rozporządzenie tego rządu, wydane na kilka dni przed końcem 2015 r., zaskarżyła wówczas do Trybunału Konstytucyjnego grupa posłów Platformy Obywatelskiej. W 2017 r. TK wskazał, że w procedurze przygotowania tego rozporządzenia nie przeprowadzono konsultacji i uznał je za niezgodne z konstytucją i z ustawą o samorządzie gminnym. Gmina Grabówka jednak nie powstała.
Teraz rząd zapowiada, że tak się stanie. Minister spraw wewnętrznych i administracji wystąpił do radnych Supraśla o opinię w sprawie utworzenia nowej gminy, co oznacza rozpoczęcie formalnej procedury. Gmina na wydanie opinii ma czas do 12 czerwca. Przedtem musi przeprowadzić konsultacje.
Przeciwnicy tego pomysłu zebrali podpisy pod wnioskiem o referendum lokalne, a radni Supraśla przyjęli uchwałę o jego organizacji. Prawnicy Podlaskiego Urzędu Wojewódzkiego (PUW) w Białymstoku od początku stali jednak na stanowisku, że referendum jest bezprzedmiotowe i niepotrzebne do wydania - w terminie do 12 czerwca - opinii przez radę miejską.
Po zapoznaniu się - w ramach nadzoru prawnego nad działalnością samorządów - z uchwałą supraskich radnych, prawnicy PUW ocenili, że uchwała o organizacji referendum została podjęta z istotnym naruszeniem prawa.
W uzasadnieniu rozstrzygnięcia nadzorczego wymieniono naruszenia przepisów ustawy o referendum lokalnym. Zwrócono też uwagę, że wcześniej - również rozstrzygnięciem nadzorczym - wojewoda stwierdził nieważność uchwały radnych Supraśla o powołaniu komisji do sprawdzenia, czy wniosek referendalny mieszkańców odpowiada przepisom ustawy.
W reakcji na wszczęcie przez wojewodę postępowania nadzorczego w sprawie uchwały referendalnej radnych Supraśla, władze gminy opublikowały w miniony wtorek komunikat informując, że zostaną w najbliższym czasie przeprowadzone konsultacje społeczne w sprawie podziału gminy.
Referendum w gminie Supraśl w sprawie jej podziału odbyło się już w 2015 r. Było formalnie ważne. Przeciwko podziałowi opowiedziało się 55 proc. głosujących, ale w miejscowościach, które miałyby wejść w skład nowej gminy, zdecydowana większość głosujących opowiedziała się wówczas za podziałem.