Szpiedzy w sutannach. Jak Putin wykorzystuje religię do własnych celów?

Nie ma wątpliwości, że rosyjskie służby wywiadowcze aktywnie rozwijają w Unii Europejskiej sieć szpiegów. Kraje członkowskie starają się z tym walczyć - w reakcji na rosyjską inwazję na Ukrainę, od lutego 2022 roku z terytorium UE wydalono kilkuset dyplomatów, w znacznej mierze uznawanych za funkcjonariuszy wywiadu lub ich współpracowników. Problemem nie są jedynie pracownicy placówek dyplomatycznych, a... duchowni.

Jak czytamy w artykule Dessie Zagorchevej na stronie Centrum Analiz Polityki Europejskiej (CEPA), analitycy od dawna ostrzegali, że Kreml wykorzystuje Cerkiew prawosławną jako narzędzie do wspierania swojej polityki zagranicznej i infiltracji państw członkowskich Unii Europejskiej i NATO.

Daleko szukać nie trzeba - najlepszym przykładem jest sam Władimir Michajłowicz Gundiajew, zwany dla niepoznaki Cyrylem I. Patriarcha moskiewski i całej Rusi pracował, co wynika z odtajnionych dokumentów, zarówno dla KGB, jak i jego następcy, FSB. Jako moment przypuszczalnego werbunku duchownego podaje się rok 1970 i jego pierwszy wyjazd zagraniczny do Pragi, stolicy ówczesnej Czechosłowacji.

Cyryl I od początku rosyjskiej inwazji na Ukrainę nie ukrywa swojej sympatii dla Władimira Putina - wielokrotnie w swoich wypowiedziach popierał działania wojenne Moskwy, nazywając je "jedynym słusznym wyborem". Na początku kwietnia ubiegłego roku podtrzymał swoje stanowisko, oświadczając, że wojna między Rosjanami a Ukraińcami została sprowokowana przez ingerencję w sprawy "Świętej Rusi". Stwierdził ponadto, że działania Kremla mają charakter obrony swojej ojczyzny.

Jak przypomina Dessie Zagorcheva, Cerkiew prawosławna służyła Władimirowi Putinowi jako narzędzie w kreowaniu polityki zagranicznej również w innych sytuacjach. W 2018 roku, podczas wizyty w Bułgarii, Cyryl I wykorzystał obchody 140. rocznicy wojny rosyjsko-tureckiej, podczas której Bułgaria odnalazła drogę do niepodległości, aby zbesztać prezydenta Bułgarii Rumena Radewa za okazanie "niewdzięczności" wobec Moskwy.

Wysłannika Kremla - bo tak trzeba nazwać Cyryla I - rozwścieczyło przemówienie Radewa, w którym wyraził wdzięczność żołnierzom rumuńskim, ukraińskim, rosyjskim, białoruskim, fińskim, polskim i litewskim, którzy oddali swoje życie za wolność Bułgarii. Cyryl I uznał te słowa za "błędną interpretację historyczną" i stwierdził, że tylko Rosja zasługuje na podziękowania za wyzwolenie Bułgarii spod panowania osmańskiego. To nic innego, jak wyraźna polityczna interwencja w sprawy Bułgarii, mająca na celu wzmocnienie podziałów w bułgarskim społeczeństwie, którego część jest prorosyjska.

Nie tylko Cyryl I jest jawnie prorosyjski i działający na rzecz Kremla. Jak dowiedzieliśmy się w drugiej połowie września, białoruski kontrwywiad wydalił dwóch obywateli Białorusi i jednego obywatela Rosji posługujących się paszportami dyplomatycznymi z powodu "działań wymierzonych w bezpieczeństwo narodowe Bułgarii". Nie byłoby w tym nic dziwnego, gdyby nie fakt, że wszyscy są duchownymi Rosyjskiej Cerkwi Prawosławnej.

W opinii kontrwywiadu duchowni działający pod płaszczykiem dyplomatów stwarzali zagrożenie dla bezpieczeństwa kraju. Służba nie podała nazwisk wydalonych osób, lecz portal Wolna Europa przekazał, powołując się na ambasadę Rosji, że jednym z nich jest archimandryta Wasja (w Kościele katolickim archimandryta odpowiada stanowisku opata - przyp. red.).

W odpowiedzi Moskwa wyraziła "oburzenie", a Cyryl I oskarżył bułgarskie władze o satanizm. Premier Bułgarii Nikołaj Denkow nie patyczkował się i powiedział wprost: Wydalono nie rosyjskich księży, lecz osoby, które działały przeciwko interesom narodowym Bułgarii.

Choć bliskie powiązanie Kremla i jego służb wywiadowczych z Cerkwią prawosławną są dobrze udokumentowane, Zachód waha się przed nałożeniem sankcji na wysokich rangą duchownych, aby uniknąć oskarżeń o naruszenie wolności religijnej - zauważa Dessie Zagorcheva. Unia Europejska co prawda próbowała zamrozić aktywa Cyryla I i zakazać mu wjazdu na terytorium Wspólnoty, ale decyzję zablokowały Węgry, uznając ją za sprzeczną "z podstawowymi zasadami wolności religijnej".

"Zachód powinien demaskować i karać hipokryzję Rosji za nadużywanie religii, a UE i USA powinny pójść za przykładem Wielkiej Brytanii i ukarać Cyryla I. Jasno sformułowane sankcje polityczne i gospodarcze pokazałyby, że problemem nie jest wiara Cyryla I, ale przekształcenie jego Kościoła w rzecznika Kremla" - czytamy w artykule na stronie CEPA.

Moskwa wykorzystuje rosyjskich księży jako propagandzistów i szpiegów, a nie kraje, które ich wydalają ze swoich terytoriów, naruszają wolność religijną. Jej zdaniem, trzeba pamiętać, że bezkarność ośmiela Kreml do dalszego "zbrojenia religii" w celu dzielenia i destabilizowania demokratycznych krajów. Autorka artykułu konkluduje, że Zachód powinien demaskować hipokryzję Rosji i sankcjonować propagandystów i szpiegów udających duchownych.

Zobacz również:

Rosyjscy żołnierze zabili 9-osobową ukraińską rodzinę [ZAPIS RELACJI]