Podobny do SARS-CoV-2 koronawirus Chosta-2, znaleziony w organizmie nietoperza z gatunku podkowiec mały (Rhinolophus hipposideros) na terenie Rosji, może atakować komórki człowieka i wymyka się ochronie związanej ze szczepieniem przeciwko Covid-19. Takie niepokojące wyniki badań ogłosili na łamach czasopisma "PLoS Pathogens" naukowcy z Washington State University i Tulane University. Ich zdaniem, nowe szczepionki przeciwko Covid-19 powinny być opracowywane tak, by mogły przeciwdziałać skutkom infekcji wywoływanych przez szerszą grupę tzw. sarbekowirusów, do których należą i SARS-CoV-2, i Chosta-2.
Wirusy Chosta-1 i Chosta-2 zostały odkryte w próbkach pobranych odpowiednio od podkowca dużego i podkowca małego, w okresie od marca do października 2020 roku, w rejonie parku Narodowego Soczi w Rosji. Podobnie jak większość z setek odkrywanych u nietoperzy koronawirusów, wydawały się początkowo niezdolne do zakażenia człowieka.
"Genetycznie te dziwne rosyjskie wirusy wydawały się podobne do wielu innych, odkrywanych w różnych częściach świata, ponieważ jednak różniły się istotnie od SARS-CoV-2, nie budziły początkowo szczególnego zainteresowania" - mówi współautor pracy, wirusolog z WSU, Michael Letko. "Kiedy jednak przyjrzeliśmy się im bliżej, odkryliśmy z zaskoczeniem, że mogą jednak infekować komórki człowieka" - dodaje.
W końcu ustalono, że Chosta-1 nie jest dla nas szczególnie groźny, Chosta-2 ma jednak pewne niepokojące właściwości. Jego białka kolca, wykorzystując istotny przy Covid-19 receptor ACE2, mogą prowadzić do zakażenia organizmu człowieka, wirus jest przy tym odporny na działanie zarówno przeciwciał monoklonalnych, jak i osocza osób zaszczepionych przeciwko SARS-CoV-2 oraz takich, które przeszły infekcję wariantem Omikron.
To sugeruje, że Chosta-2 może stanowić zagrożenie dla zdrowia publicznego i kampanii szczepień przeciwko Covid-19. W związku z tym, zdaniem autorów publikacji, prace nad przyszłymi szczepionkami powinny uwzględnić nie tylko nowe, możliwe warianty SARS-CoV-2, ale także cały podrodzaj sarbekowirusów.
"W tej chwili niektóre grupy badawcze prowadzą już pracę nad szczepionkami, które miałyby nas chronić nie tylko przed nowymi wariantami SARS-CoV-2, ale i ogólnie sarbekowirusami. Na razie mamy szczepionki, które działają przeciw wirusom, o których wiemy, że nas atakują i stanowią największe zagrożenie, ta lista jednak wciąż się rozszerza i trzeba też rozszerzać zakres badań" - przekonuje Letko.
Są i dobre wiadomości, Chosta-2 nie ma pewnych genów, które mogą się przyczyniać do ciężkiego przebiegu Covid-19. Mógłby stać się jednak groźniejszy, gdyby w organizmie jakiegoś zwierzęcia wymienił się niektórymi genami z SARS-CoV-2.
"Wiemy już, że SARS-CoV-2 może przenosić się z ludzi na zwierzęta, nie chcielibyśmy, by napotkał tam wirusy takie, jak Chosta-2, zwiększając ryzyko powstania patogenu, który byłby jeszcze bardziej niebezpieczny" - dodaje Letko.