Ponad 4 godziny trwała w Parlamencie Europejskim debata o "kryzysie praworządności w Polsce i prymacie unijnego prawa". Szefowa KE Ursula von der Leyen podkreśliła, że KE nie pozwoli na to, by naruszone zostały wartości UE. "W UE jest nasze miejsce, nigdzie się z niego nie wybieramy; patrzymy na to, co możemy dać Unii" - zapewnił w PE premier Mateusz Morawiecki. Zapis naszej relacji z burzliwego posiedzenia w Strasburgu przeczytacie poniżej.

Aby odświeżyć stronę lub włącz automatyczne odświeżanie :

13:35 Wystąpienie Andrzeja Halickiego

Debatę podsumował Andrzej Halicki. Debatę, w której pan premier udzielił tylko jednej konkretnej wypowiedzi - że likwidowana będzie Izba Dyscyplinarna. Powiedział pan tyle kłamstw, których w ciągu minuty nie da się sprostować - zauważył. Swoje wystąpienie zakończył po angielsku, dziękując europarlamentarzystom za solidarność. Głosowanie PE po debacie odbędzie się w czwartek. 

13:33 Wystąpienie Malika Azmaniego

Premier Polski powiedział bardzo jasno - on chce przestrzegania prawa. Ale ja nie będę poddawał się temu szantażowi. Ten parlament od kilku lat niepokoi się o Polskę. Musi pani odrzucić plan odbudowy PiS-u - stwierdził Malik Azmani. 

13:31 Wystąpienie Ska Keller

Przemawiał pan jak lider małej partii podczas kampanii wyborczej. Gdzie są pana pomysły, jak wyjść z tego kryzysu? Polska zmierza w kierunku przepaści - mówił Ska Keller. 

13:24 Wystąpienie Beaty Szydło

Nie wypchniecie Polski z Unii Europejskiej. Czas skończyć z kłamstwami - mówiła Beata Szydło. Jak podkreślała, marzeniem Polaków było wejście do Unii. Ciągle wierzymy w te ideały, w taką Unię Europejską, dlatego z taką troską chcemy rozmawiać o tym, że konieczne są zmiany - stwierdziła. Wstyd mi za tych polskich eurodeputowanych, którzy stąd atakują swoją ojczyznę - dodała.


13:16 Kolejne wystąpienie Ursuli von der Leyen

Proszę nie przekierowywać dzisiejszej debaty - tak Ursula von der Leyen skomentowała słowa polskiego premiera o Nord Stream 2. Trybunał Konstytucyjny przykłada siekierę do korzeni jedności UE - mówiła. 

Jeżeli chodzi o korzystanie z Funduszu Odbudowy, reguły są jasne - zalecenie dla Polskie brzmi: odtworzyć niezależność sądów, zlikwidować Izbę Dyscyplinarną i przywrócić do pracy zwolnionych sędziów - dodawała. 

13:10 Kolejne wystąpienie Mateusza Morawieckiego

Praworządność jest wartością, która jest równie ważną dla wszystkich innych stolic - mówił premier Mateusz Morawiecki. Proszę mi pokazać jeden wyrok, który był napisany na polityczne życzenie - dodawał. 

W wypowiedziach moich polskich kolegów przebrzmiewała nuta, która jest mi obca - że wstydzą się za Polskę. Ja jestem z niej dumny - stwierdził. Komentował też wątek Putina i wytykał, że mówią o nim niemieccy europarlamentarzyści, czyli przedstawiciele kraju, który razem z Rosją tworzą Nord Stream 2. 

Zapowiedział, że zamierzamy zlikwidować Izbę Dyscyplinarną Sądu Najwyższego. 

Dzisiaj symboliczny dzień - 19 października, w 1984 zamordowany został ks. Jerzy Popiełuszko, Solidarność, w której wtedy byłem, walczyła o wolną Polskę, a niektórzy, którzy dzisiaj się wypowiadali, byli po kompletnie innej stronie - podsumował.

13:08 Wystąpienie Bartosza Arłukowicza

Panie premierze, nie pozwolimy wam na to, żebyście okradli nasze dzieci z przyszłości, żebyście narażali na niebezpieczeństwo nasze rodziny. Za waszymi plecami zaciera ręce Putin. Przyjdzie czas, kiedy staniecie przed tymi sądami, trybunałami - mówił Bartosz Arłukowicz. 

13:03 Wystąpienie Isabel Wiseler-Limy

Isabel Wiseler-Lima stwierdziła, że należy uruchomić art. 7 i nie wypłacać Polsce funduszy. 

13:01 Wystąpienie Janusza Lewandowskiego

Premier Morawiecki jest tylko wykonawcą woli Kaczyńskiego. Coraz bardzie przypominają szalonego kierowcę, który jedzie pod prąd po autostradzie - oceniał Janusz Lewandowski. 

12:58 Wystąpienie Bogusława Liberadzkiego

Kierujemy się ku drzwiom wyjściowym - ostrzegał Bogusław Liberadzki. 

12:57 Wystąpienie Elżbiety Katarzyny Łukacijewskiej

Dlaczego zaczęły wam przeszkadzać standardy reprezentowane przez poprzedników? - pytała z mównicy Elżbieta Katarzyna Łukacijewska. Czyich interesów pan pilnuje? - zwróciła się do Morawieckiego.

12:48 Wystąpienie Jarosława Kalinowskiego

Polscy przedsiębiorcy czekają na środki z Funduszu Odbudowy, na te środki czeka służba zdrowia, przedsiębiorcy. Te środki są blokowane przez ciemną grę pańskiego rządu - stwierdził Jarosław Kalinowski. I dodał, że rząd Mateusza Morawieckiego chce rządzić bez kontroli niezależnego sądownictwa. Nie szanując prawa europejskiego, nie szanujecie Polaków. Ale do czasu, do czasu - skończył Kalinowski.

12:43 Wystąpienie Toma Vandenkendelaere'a

Środki unijne nie mogą być przekazywane do kraju, który kpi sobie z Unii - mówił Tom Vandenkendelaere.

12:39 Wystąpienie Łukasza Kohuta

Zrobiliście z Polski pośmiewisko na arenie UE. Jesteście marionetkami, a pan to Pinokio w rękach Nowogrodzkiej. Nie umiecie w politykę zagraniczną. Robicie to po to, by utrzymać władzę - mówił Łukasz Kohut. Skończycie na pomniku historii jako ostatni plastikowy prezent nacjonalizmu - dodał.

12:36 Wystąpienie Thomasa Waitza

Czy powiedział pan swoim rodakom, że kwestionowanie traktatów Unii Europejskiej, zagraża opuszczeniem Unii? - pytał Morawieckiego Thomas Waitz. 

12:29 Wystąpienie Damiana Boeselagera

Nie rozumiem, po co pan tu przyjechał. Zaszliście za daleko - tak mówił do polskiego premiera Damian Boeselager. 

12:26 Wystąpienie Włodzimierza Cimoszewicza

To jest fałsz, żadnego kompromisu nie będzie - tak o sytuacji na linii Bruksela - Warszawa mówił Włodzimierz Cimoszewicz.

12:24 Wystąpienie Roberty Metsoli

Europa to nie może być "my kontra wy", Polska to klejnot UE - stwierdziła Roberta Metsola. Nikt nie atakuje Polski, chcemy, by kierunek działań został zmieniony, zanim będzie za późno - dodała.

12:13 Wystąpienie Heléne Fritzon

Pańskie wystąpienie mnie przeraziło - mówiła wiceprzewodnicząca PE Heléne Fritzon. Jak dodała, najwyższy czas, by KE przeszła do działania ws. naszego kraju.

11:49 Wystąpienie Mislava Kolakušića

Mislav Kolakušić mówił, by europarlamentarzyści przestali udzielać lekcji polskiemu narodowi.

11:40 Wystąpienie Roberta Biedronia

Proszę nam nie próbować wciskać kitu, nie damy się nabrać na wasze fałszywe zaklęcia - zwrócił się do premiera Robert Biedroń. Mówił, że szkoda, iż do Strasburga nie przyjechał "pana prawdziwy mocodawca, Jarosław Kaczyński".

11:33 Wystąpienie Jérôme'a Rivière'a

Jérôme Rivière mówił, że Polska broni swojej suwerenności, a UE wywiera presję na nasz kraj w kwestii ideologicznej.

11:24 Wystąpienie Radosława Sikorskiego

Jako premier RP ma pan obowiązek zapewnić prawo do niezawisłego sądu, a Polsce zapewnić fundusze europejskie - mówił Radosław Sikorski.

11:20 Wystąpienie Patryka Jakiego

Nie podoba się wam ten rząd, chcecie przywrócić te marionetki, które zgadzają się na wszystko, co mówicie - stwierdził Patryk Jaki. 

11:15 Wystąpienie Jaaka Madisona

Prawo unijne jako nadrzędne nie jest nieograniczone - mówił Jaak Madison. Jak mówił, Unia Europejska musi służyć państwom członkowskim, a nie odwrotnie. Dodawał, że Europa to nie tylko Unia. 

11:01 Wystąpienie Sylwii Spurek

Nie chcemy, żeby Polska nadal była symbolem łamania prawa, podziałów i nienawiści - mówiła Sylwia Spurek.

10:56 Wystąpienie Marka Belki

Nie ukrywam, że odczuwam wstyd, że po raz kolejny z powodu pańskiego rządu, mówimy dziś o Polsce - tak swoje wystąpienie zaczął Marek Belka. Przemówienie premiera Morawieckiego to potop kłamstw i półprawd - w Polsce się do tego przyzwyczailiśmy, KE nie wolno się przyzwyczajać, czas na bycie zaniepokojonym już minął - tak Belka zwrócił się do von der Leyen. 

10:39 Wystąpienie Guy Verhofstadta

Guy Verhofstadt porównywał obecną sytuację w Polsce do wydarzeń poprzedzających rozbiory. Wszystko zaczyna się od jednej decyzji, potem kolejna, to prowadzi do upadku. Proszę wycofać się z tych niemądrych decyzji, zakończyć marsz w stronę upadku - mówił. 

10:33 Wystąpienie Andrzeja Halickiego

Kogo pan atakuje? Atakuje pan partnerów i przyjaciół - zwrócił się do premiera Andrzej Halicki z EPL. Trybunał Sprawiedliwości stoi na straży polskiej konstytucji, bo polski rząd ją łamie - stwierdził. Igra pan bezpieczeństwem Polski i Polaków - mówił.

10:31 Wystąpienie Milana Uhrika

Milan Uhrik w imieniu posłów niezrzeszonych apelował, by PE przestał łajać Polaków i Węgrów. Słówko do liberałów w zachodniej Europie - nie prowokujcie wschodniej Europy - stwierdził. Gdy mówimy o przesłaniu dla liberałów, to powinno ono brzmieć: proszę przestać wobec Polaków i Węgrów znajdować jakiekolwiek nowe przesłanki do tego, aby ich łajać i karać. Europejska praworządność, o której mówicie, to alternatywne narzędzie kontroli, narzucania liberalnej agendy w krajach rządzonych przez rządy konserwatywne w Europie Środkowo-Wschodniej. W imieniu konserwatywnych obywateli Słowacji mogą powiedzieć, że deklarujemy pełne wsparcie - powiedział.

10:17 Wystąpienie Nicolasa Baya

Nicolas Bay z grupy Tożsamość i Demokracja stwierdził, że Komisja Europejska prześladuje konserwatywne rządy. Obywatele polscy stają się zakładnikami, jeśli chodzi o ożywienie polskiej gospodarki po covidzie - mówił. 

10:15 Wystąpienie Ska Keller

W imieniu grupy Zielonych wystąpiła Ska Keller. Prowadzi pan swój kraj na niebezpieczną ścieżkę - zwróciła się do Morawieckiego. Odwracają się państwo od podstawowych zasad Unii Europejskiej - powiedziała.

10:11 Wystąpienie Malika Azmaniego

Malik Azmani w imieniu grupy Odnowić Europę mówił do premiera Polski, by powiedział rolnikom, że stracą unijne dotacje, a studentom, że nie będą mogli korzystać z Erasmusa. Zapowiedział, że jego grupa wzywa do zawieszenia polskiego Krajowego Planu Odbudowy i uruchomienia mechanizmu warunkowości. 

10:05 Wystąpienie posłanki Iratxe García Pérez

Europosłanka Iratxe García Pérez, przewodnicząca frakcji Postępowego Sojuszu Socjalistów i Demokratów w Parlamencie Europejskim, podkreślała, że Unia Europejska jest poważną instytucją, opartą na prawie, które jest równe dla wszystkich. Nie rozumie pan, czym jest Unia Europejska - zwróciła się do premiera Polski. Przybyliśmy tutaj dobrowolnie - zauważyła. Rządy takie jak pański idą w kierunku totalitarnej represji - stwierdziła. Nie możemy milczeć, bo jesteśmy zobowiązani działać - stwierdził. Ten parlament nie może milczeć, bo jest to dom demokracji europejskiej - mówiła.

09:58 Wystąpienie Manfreda Webera

Po polskim premierze wystąpił Manfred Weber z Europejskiej Partii Ludowej. Panie premierze, to może nie jest pański cel polityczny - zmierzanie do polexitu - ale kto kwestionuje unijne prawo, de facto prowadzi do polexitu - mówił Weber. Chcę, żeby Polska była silnym państwem członkowskim - dodawał. Ci, którzy się cieszą z tej debaty, to ci, którzy chcą osłabić Unię. Osłabia pan UE i na pewno będzie się cieszył z tego Putin. Niech pan przestanie! - apelował.

Chcę podziękować wielu Polkom i Polakom, którzy wyszli na ulice i pokazali, że jest inna Polska. Setki tysięcy pokazały swoje twarze na ulicach Warszawy i nie tylko. Chcę podziękować Donaldowi Tuskowi za to, że nawoływał do tych demonstracji. To byli prawdziwi patrioci pod dumną polską flagą, ale również  z barwami europejskimi. Patriota nie musi być nacjonalistą. Jest przekonanym Europejczykiem, jeśli jest patriotą - mówił szef frakcji EPL Manfred Weber.

Wyjaśnijmy sobie jedną rzecz: dziś nie mówimy o Polsce. Polska jako kraj, obywatelki i obywatele tego kraju wywalczyli sobie wolność. Jan Paweł II otworzył drzwi do wolności Europy, a sukces gospodarczy ostatnich 30 lat to coś co naprawdę zapiera dech. Polacy są równouprawnionym, dumnym krajem w rodzinie krajów europejskich. Jesteśmy wdzięczni i zadowoleni, że w takiej Europie żyjemy. Nie chodzi o Polskę. Chodzi o polską politykę. O polski rząd. O tym debatujemy - przekonywał niemiecki polityk.

09:50 "Polska nie da się zastraszyć"

Polska przestrzega zasad Unii, nie da się zastraszyć i oczekuje dialogu - stwierdził Morawiecki. Chcę Europy silnej i wielkiej, walczącej o sprawiedliwość i solidarność - dodał. Przedstawiam propozycję stworzenia Izby Trybunału Sprawiedliwości UE, złożonej z sędziów wyznaczonych przez krajowe trybunały konstytucyjne - mówił. Niech żyje Europa, najwspanialsze miejsce w świecie - tymi słowami szef polskiego rządu zakończył swoje wystąpienie. 

09:46 "Unia nie rozpadnie się od tego, że nasze systemy prawne będą się różnić"

Nie możemy być zgody na wydawanie państwom instrukcji i rozkazów, na tym polega Unia Europejska. Musimy godzić się na istnienie różnic. Unia nie rozpadnie się od tego, że nasze systemy prawne będą się różnić - stwierdził Morawiecki. Najwyższym prawem RP jest konstytucja, wyprzedza wszystkie inne prawa - dodał. Polska w pełni przestrzega traktatów (unijnych - przyp. red.) - zapewnił. 

09:42 Morawiecki: Odrzucamy język gróźb i szantaż ze strony instytucji unijnych

Nie możemy milczeć, gdy Polska jest atakowana w niesprawiedliwy i stronniczy sposób; niedopuszczalne jest podejmowanie decyzji bez podstawy prawnej i używanie szantażu finansowego - mówił polski premier. Odrzucamy język gróźb i szantaż ze strony instytucji unijnych - dodawał.

09:37 Morawiecki: Za często mamy do czynienia z Europą podwójnych standardów

Wciąż słyszymy o podziale na lepszych i gorszych, za często mamy do czynienia z Europą podwójnych standardów. Dziś wszyscy Europejczycy oczekują od nas jednego - chcą, byśmy wyszli naprzeciw wyzwaniom, jakie stwarza kilka kryzysów jednocześnie, a nie przeciwko sobie, nie na siłę szukając winnych, którzy w rzeczywistości winni nie są, ale których wygodnie jest winą obarczyć - ocenił Mateusz Morawiecki w PE. 

09:34 Morawiecki: W UE jest nasze miejsce

W UE jest nasze miejsce, nigdzie się z niego nie wybieramy; patrzymy na to, co możemy dać Unii - zapewnił w PE premier Mateusz Morawiecki. 

09:32 Morawiecki: To Polska daje Europie bezpieczeństwo

Dziś, gdy wschodnia granica Unii jest efektem zorganizowanego ataku, cynicznie wykorzystującego migrację z Bliskiego Wschodu do destabilizacji, to Polska daje Europie bezpieczeństwo, stanowiąc wraz z Litwą i Łotwą zaporę, która chroni tę granicę. - mówił premier Mateusz Morawiecki. 

09:23 WYSTĄPIENIE MATEUSZA MORAWIECKIEGO

Stoję tu dziś, by powiedzieć o kwestiach, które uważam za fundamentalne dla UE - tak premier Morawiecki rozpoczął swoje wystąpienie.

09:12 WYSTĄPIENIE URSULI VON DER LEYEN

Swoje wystąpienie rozpoczęła szefowa KE Ursula von der Leyen. Jak podkreśliła, KE nie pozwoli na to, by naruszone zostały wartości UE. Opcje są znane - stwierdziła. Musimy chronić budżet unijny przed naruszeniami prawa - dodała. Jak zauważyła, polski Trybunał Konstytucyjny nie jest niezależny. Bardzo żałuję, że znajdujemy się w tej sytuacji. Chcemy silnej Polski w zjednoczonej Europie - stwierdziła. 

09:09 POCZĄTEK DEBATY

W Parlamencie Europejskim rozpoczęła się debata. Głos zabrał przedstawiciel prezydencji słoweńskiej Anże Logar. Nadrzędność prawa unijnego leży u podstaw naszej Unii. Jest to zatem nadrzędna koncepcja każdej debaty na temat praworządności. Gwarantuje bowiem równość wszystkich krajów członkowskich oraz obywateli wobec prawa. Bez prymatu prawa unijnego byłyby różne prawa w państwach członkowskich i to by zniszczyło równe warunki konkurencji na jednolitym rynku - zaznaczył Logar.

Rada nadal uważnie śledzi ostatnie zmiany w zakresie rządów prawa w Polsce. Chodzi tutaj o inspirowanie konstruktywnego dialogu między Komisją a Polska, który ma doprowadzić do spójnych i zgodnych pozycji - dodał.

Debatę podsumował Andrzej Halicki

Debatę rozpoczął przedstawiciel słoweńskiej prezydencji. Potem wystąpiła szefowa KE Ursula von der Leyen i dopiero jako trzeci polski premier. Debatę zamknęli przedstawiciele grup politycznych, od najmniejszej po największą, czyli Europejską Partię Ludową.

EPL zdecydowała późno w nocy, że ten ostatni głos należeć będzie do eurodeputowanego Andrzeja Halickiego, szefa delegacji PO-PSL. Przedstawiciel polskiej opozycji zamknął więc i podsumował debatę.

"Premiera czeka ciężka przeprawa"

Premiera Mateusza Morawieckiego czeka ciężka przeprawa. Atmosfera jest bardzo napięta - mówili rozmówcy naszej dziennikarki tuż przed debatą na temat praworządności i skutków wyroku TK, w której weźmie udział premier.

Większość rozmówców dziennikarki RMF FM podkreślała, że będzie to debata bezprecedensowa, bo nie chodzi tu tylko o Polskę. Istnieją obawy, że to, co zrobił premier Morawiecki i TK, podważając prymat unijnego prawa, może rozlać się na całą Unię, a więc zagrozić jej jedności i stabilności. Jest w UE ogromne poczucie dyskomfortu związane z orzeczeniem polskiego TK - mówił Katarzynie Szymańskiej-Borginon dyplomata UE.

Europarlamentarzyści już przed debatą zapowiadali, że będą wzywać Komisję Europejską, by ta uruchomiła mechanizm warunkowości umożliwiający odbieranie unijnych funduszy. Chcieli także apelować do KE, żeby nadal trzymała w zamrażarce Krajowy Plan Odbudowy (dla Polski to 36 mld euro) i żeby rozpoczęła procedurę przeciwnaruszeniową wobec Polski.

W projekcie rezolucji PE, która ma być przyjęta w czwartek, jedna z poprawek wzywa nawet KE do wstrzymania Polsce wszelkich środków do czasu, aż polskie władze wdrożą wszystkie wyroki TSUE. Parlament Europejski w tej kadencji ma silny wpływ na Komisję Europejską, może wywierać na nią presję i KE musi się z nim liczyć bardziej niż kiedykolwiek w przeszłości -  zauważał jeden z rozmówców dziennikarki RMF FM.

Wyrok TK

Na początku października Trybunał Konstytucyjny orzekł, że wszystkie kwestionowane przez premiera Mateusza Morawieckiego zapisy unijnego traktatu są niezgodne z konstytucją. Tym samym sędziowie stwierdzili, że prawo krajowe jest nadrzędne względem prawa europejskiego.

Trybunał Konstytucyjny orzekł, że niezgodne z konstytucją są: 

  • przepisy europejskie w zakresie, w jakim organy UE działają poza granicami kompetencji przekazanych przez Polskę;
  • przepis europejski uprawniający sądy krajowe do pomijania przepisów konstytucji lub orzekania na podstawie uchylonych norm; 
  • przepisy Traktatu o UE uprawniające sądy krajowe do kontroli legalności powołania sędziego przez prezydenta oraz uchwał Krajowej Rady Sądownictwa ws. powołania sędziów.